Стихотворения на башкирском языке

КЕСКӘЙҘӘР ӨСӨН ШИҒЫРҘАР

Баланың яҡшы хәтере - уның киләсәктә мәктәптәге уңыштарына тура юл. Шуға күрә уны үҫтереү өҫтөндә кесе йәштән үк эшләргә кәрәк. Бында ҡыҫҡа ғына, шул уҡ ваҡытта йөкмәткеле шиғырҙар ярҙамға киләсәк. Уларҙы ятлатыу баланың хәтерен генә түгел, телмәрен, иғтибарлылығын, актив һүҙлеген дә үҫтерергә ярҙам итә.

ТЫЛСЫМЛЫ ҺҮҘҘӘР ТУРАҺЫНДА ШИҒЫРҘАР 

ҺАУМЫҺЫҒЫҘ! 
ҺАУМЫҺЫҒЫҘ! ҺАУМЫ ӘЛЕ? 
Шундай йылы һүҙ икән. 
Һәр күңелде иретерлек, 
Һәр кемгә лә үҙ икән. 
Берәү әйтте танышына: 
- Туған, ХӘЙЕРЛЕ ИРТӘ! 
Йылы һүҙҙән тыуған шатлыҡ 
Көнө буйына етә. 
(М.Дилмөхәмәтов) 

ҺАУМЫ! 
Осраған һәр кешегә 
Әсәйем дә: “ҺАУМЫ!” – ти, 
Атайым да: “ҺАУМЫ!” – ти, 
Апайым да: “ҺАУМЫ!” – ти. 
Ауылда һәр кеше лә 
Осрашҡанда шулай ти. 
Әсәй: “Һаулыҡ ҡушмаһаң, 
Кеше йүнле булмай”, - ти. 
(Р.Ниғмәтуллин) 

ҺАУМЫҺЫҒЫҘ... 
“ҺАУМЫҺЫҒЫҘ”, - тиеп сәләмләйем 
Тыуған ауылым кешеләрен. 
Йылы һүҙем кинәндерһен 
Ололарын, кеселәрен. 
Устарыма ҡыҫып тотам 
Инәйҙәрҙең мин ҡулдарым. 
Үҙ улымдай ҡосоп алам 
Сәфәр сыҡҡан уландарын. 
(Р.Кәлимова) 

ҒӘФҮ ИТ! 
Быҙау баҫты ауырттырып 
Тәпәйенә тауыҡтың. 
- ҒӘФҮ ИТ, зинһар, - тине ул. 
Тауыҡ йырлап яуапланы: 
- Шифа һүҙҙән һауыҡтым! 
(Ф.Туғыҙбаева) 
ЗИНҺАР! 
- Миңә дарыу бирегеҙ! – тип, 
Эй аҡыра бер бәрәс 
Аптекала. 
Аптырай ул, 
Бер кем дарыу бирмәгәс. 
Шунан матур ғына итеп, 
Былай тиеп ѳндәшә: 
- Дарыу бирегеҙсе, ЗИНҺАР! 
- Бына алсы! Һау йәшә! 
(Ф.Туғыҙбаева) 

РӘХМӘТ! 
Атаһы-әсәһе менән 
Кәзә бәрәсе йәшәй. 
Ашаған һайын әйтә ул: 
- Ҙур РӘХМӘТ, атай-әсәй! 
(Ф.Туғыҙбаева) 

ҺАУМЫҺЫҒЫҘ! 
“ҺАУМЫҺЫҒЫҘ!” - тип әйтергә
Өйрәнә алмай маъмай.
“Һау-һау!” - ти ҙә туҡтап ҡала,
Шуны ятлай ҙа ятлай.
(Ф.Туғыҙбаева) 

РӘХМӘТ! 
Бик тә тәмле булды аш, 
Тамаҡ туйҙы, бик рәхәт. 
Ошо ашты бешергән 
Әсәйемә мең РӘХМӘТ! 
(Ғ.Гайсин)

СӘЛӘМ!
Сәләм, тием, сәләм!
Өр-яңы тыуған көнгә.
Сәләм, тиеп көн башлаһам,
Шатлыҡтар ҡуна иңгә.
(Д.Талхина)

БЕЛЕМ КӨНӨ йәки 1 СЕНТЯБРЬ тураһында шиғырҙар 

ҠЫҢҒЫРАУЛЫ ИРТӘ 
Бына тағы юл-һуҡмаҡтар 
Мәктәпкә ҡарай илтә: 
- Һаумы, сентябрь иртәһе – 
Ҡыңғыраулы саф иртә! 
Был иртәлә бар йәнлелек, 
Йәмлелек күсеп килде,- 
Мәктәп алды, әйтерһең дә, 
Сәскәле болон инде. 
Беренселәр алға баҫҡан, 
Иң кескәй дуҫтар улар: 
Унынсылар сәскә һуҙа, 
Теләп хәйерле юлдар. 
Ал таҙмалы ҡыңғырауҙан, 
Күңелде арбап, әйҙәп, 
Моң таралды тирә яҡҡа: 
- Һаумы, һөйөклө мәктәп! 
(Б.Ноғоманов) 

ИҢ МАТУР КӨН 
Сентябрҙә иң матур көн — 
Ул беҙҙең белем көнө. 
Ошо көндө көтә-көтә 
Сәскә атҡан һәр гөлө. 
“Телем, Илем, Дуҫлыҡ, Ерем…” 
Беҙ шиғырҙар ятлайбыҙ, 
Иҫәп-хисапты беләбеҙ — 
Компьютер аса серен. 
“Әсәй, атай, Ватан,” — тиеп 
Теҙәбеҙ матур һүҙҙәр, 
Үҙебеҙсә уҡығанда 
Нурланып китә йөҙҙәр. 
(Ф.Ғөбәйҙуллина) 

БЕЛЕМ КӨНӨ 
Сентябрҙең иң башында 
Саҡыра белем көнө, 
Ә унан һуң йыл буйына 
Уҡыйбыҙ көнөн-төнөн. 
Йыл буйына белем биреп, 
Беҙҙең башты ваталар, 
Ә ниңә ул бер генә көн 
Улай тиеп атала? 
Әллә инде был белемгә 
Бары тик бер көн ҡалған? 
Шуға күрә беренсе көн 
Бына шулай аталған? 
(Ә.Ғаязов) 
БЕЛЕМ КӨНӨ 
Беренсе сентябрь. Бөгөн ғәжәп: 
Урамдарҙа — шау-гөр, йәнлелек. 
Ҡайҙа бар ул, ҡайһы илдә донъя 
Күреп тора шундай йәмлене?! 
Ал-ҡыҙыллы сәскә — сабыйҙарҙа, 
Урамдарға сәскә һибелгән. 
Көләс йөҙҙәр, шат тауыштар яңғырай, 
Һәр бер бала ҡупшы кейенгән. 
Ҡояш көлә. Көҙгө ҡояш көлә, 
Ниндәй ғәзиз һары нурҙары! 
Ҡотлай ҡояш Белем көнө менән 
Ватанымдың ул һәм ҡыҙҙарын. 
(К.Кинйәбулатова) 

БЕРЕНСЕ СЕНТЯБРЬ 
Һары япраҡтарын елпеп, 
Сентябрь килде беҙгә. 
Эй йылмаялар балалар, 
Шатланып алтын көҙгә. 
Яңы портфель тотоп ҡулға, 
Яңы формалар кейеп, 
Дәртле баҫып, урамдарҙан 
Үтә улар, гөр килеп. 
Килә балалар көс йыйып 
Яңы хеҙмәткә, эшкә. 
Бар теләктәре уларҙың 
Уҡырға дүрткә, бишкә. 
(Ф.Рәхимғолова)

ШАТЛЫҠЛЫ ИРТӘ 
Бөгөн тәүге көҙ айы, 
Ниндәй шатлыҡлы иртә! 
Ҡояш, ихлас йылмайып, 
Беҙҙе бит тәбрик итә. 
Хуш киләһең, сентябрь – 
Уҡыу йылының башы! 
Дәрестәргә саҡырып 
Сыңлай звонок тауышы.

 
Көнгә янған йөҙөбөҙ 
Шатлыҡлы, ҡыуаныслы. 
Дәртләнешеп атлайбыҙ, 
Аҙымдар ышаныслы. 
Ҡанатланып, күңелдәр 
Ҡош кеүек оса ғына. 
- Һаумы, һөйөклө мәктәп, 
Ал беҙҙе ҡосағыңа! 
(С.Муллабаев) 

МӘКТӘП ЮЛЫ 
Ерҙә, күктә, диңгеҙҙәрҙә - 
Был донъяла юлдар тулы. 
Тик барынан яҡыныраҡ, 
Ҡәҙерлерәк мәктәп юлы 
Бына тағы еҙ ҡыңғырау 
Иртүк сыңлап һөрән һала. 
Ошо юлдан тағы атлай, 
Сәскә тотоп, күпме бала. 
Сәскә төҫлө яҡты ғүмер 
Һәр бер әсә теләп ҡала. 
Сәскәләй саф уйҙар менән 
Уҡытыусы ҡаршы ала. 
Ер аҫтында, ер өҫтөндә 
Күпме юлдар – таҫма һымаҡ, 
Диңгеҙҙәрҙе ярып үтә, 
Йондоҙҙарға илтә һуҡмаҡ. 
Башлана һуң улар ҡайҙан? 
Улар башы – мәктәп юлы, 
Ул – тынғыһыҙ белем юлы. 
Һәр кем изге күрә уны. 
(С.Әлибаев) 

СЕНТЯБРЬ ЕТТЕ 
Мәктәптәр ишеген асҡан, 
Сентябрь етте. 
Аҙмы уны шат балалар 
Һағынып көттө. 
Ләләгә лә алты тулды, 
Уҡырғы бара. 
Урамға сыҡҡас та, бер аҙ 
Аптырап ҡала. 
Ниндәй күп икән беҙ, ти ул, 
Йылмая үҙе. 
Ашыға-ашыға атлай, 
Эй ғорур йөҙө. 
(К.Кинйәбулатова)

Ай саҡыра 
Батты ҡояш, 
Ҡалҡты ай. 
Күк диңгеҙе 
Уға һай. 
Бер йәшенә, 
Бер ҡалҡа. 
Болоттарҙы 
Шаярта. 
Йондоҙҙарҙы 
Баҫтыра. 
Үҙ янына 
Мине лә 
Тәҙрә аша 
Саҡыра! 
(Зөһрә Үтәғолова)

Бесәй 
Миңә тиңләшә, 
Күтәрһәм бесәй. 
Ул тик әлегә 
Ике аяҡта 
Атлай белмәй

Йырғанаҡ 
Йырғанаҡтың 
Йырлы сағы: 
Дилбегәһен 
Ҡулға алды. 
Тау сәләмен 
Тейәп алып, 
Тере юлдар 
Һала һалды. 
(Зөһрә Үтәғолова)

Боҙбармаҡ 
Ҡыйыҡ һура 
Боҙбармаҡ. 
Башҡа шөғөл 
Тап, һармаҡ! 
Ынйы кеүек 
Ялтырай. 
Ырғый алмай 
Ҡалтырай. 
Һикерер ул 
Түбәнгә. 
Мәҙәк булыр 
Күргәнгә. 
Йомшаҡ ҡарға 
Ҡаҙалыр. 
Ҡаты төшһә 
Ватылыр! 

ДИН ТУРАҺЫНДА ШИҒЫРҘАР 

МИН - МОСОЛМАН 
Динем - Ислам, 
Дин - йәннәт, 
Пәйғәмбәрем - 
Мөхәммәт. 
Изге китап 
Ҡөръәнем - 
Аллаһ биргән 
Йәм-йәнем. 
Йома етһә, 
Барыбыҙ 
Ғибәҙәткә 
Барабыҙ. 
Манарала 
Һилал - ай, 
Яңы ғына 
Тыуған ай; 
Йондоҙо бар 
Янында. 
Ислам дине - 
Ҡанымда! (Гүзәл Ситдиҡова) 
ЙОМА 
Әсәй таңдан ҡамыр баҫа: 
"Бөгөн, - ти, - икмәк уңа! 
Әйҙә, улым, йоҡоңдан тор, 
Байрам бит, бөгөн - йома!" 
Иркәләнеп ятам әле, 
Шатлыҡҡа сума-сума. 
Беҙҙең алсаҡ йорт эсебеҙ 
Икмәк еҫенә тула! 
Йыйыла күрше әбейҙәр, 
Беҙҙә шундай бар йола: 
Ҡоръән уҡып сәй эсәләр, 
Шулай үтә һәр йома. 
(Рамай Ҡаһир) 

НАМАҘ 
Өләсәйем хәбәр һөйләй – 
Ғәжәпләнерлек уға: 
Тәнде таҙартҡан ише, ти, 
Йән дә мохтаж йыуыуға. 
Битте саям, ҡулды саям, 
Йыуынам мин иренмәй, 
Йәнде нисек йыумаҡ кәрәк - 
Ул бит күҙгә күренмәй?! 
Кет-кет көлөп, өләсәйем 
Миңә былай аңлата: 
Намаҙ йәнде сафландыра, 
Йәнде-тәнде таҙарта. 
(Гүзәл Ситдиҡова) 

ЙОМА КӨН 
Мосолманда иң ҙур байрам 
Изге көн -ул Йома көн, 
Көндәрҙең иң Олоһо тип 
Һанала ул Йома көн! 
Йома көндө Раббым Аллаһ 
Ерҙе, Күкте бар иткән, 
Тәүге Әҙәм һәм Һауаны 
Йома көнө пар иткән. 
Йома көнө пәйғәмбәрҙәр 
Күп бәләнән ҡотолған, 
Яҡшынан яуыз еңелгән, 
Ерҙә тормош ҡот алған! 
Мосолманда иң ҙур байрам 
Булыр Изге Йомаһы, 
Йома көнөн ололауҙар 
Ата-бабам йолаһы! 
(Фәүзиә Ҡотлогилдина-АЛТЫНБИКӘ) 

СӘХӘР 
Өләсәйем сәхәр эсә, 
Мин дә бергә уянам, 
Бигерәк тәмле сәхәр сәйе, 
Уянғанға ҡыуанам. 
Баллы сәксәк, татлы йөҙөм, 
Ҡара емеш, күрәгә... 
Сәхәр тәме үҙе башҡа - 
Кемгә әле эләгә! 
Өләсәйем менән бергә 
Мин дә тотам ураҙа: 
- Афарин, - тиҙәр ололар, - 
Күңелең булыр таҙа. 
Тик кискә тиклем түҙмәнем, 
Ашаным да ҡуйҙым шул, 
Шым ғына өҫтәл аҫтында 
Икмәк ашап туйҙым шул. 
- Беҙ күрмәһәк, Алла күрә, - 
Тине, белгәс, өләсәй, - 
Мөслим бала ололарҙы 
Алдамай ғына йәшәй. 
Шулай ҙа һин афаринһың, 
Ашаның төшлөк үткәс, 
Әле һиңә биш кенә бит, 
Түҙерһең бер аҙ үҫкәс! 
(Гүзәл Ситдиҡова)

ИЗГЕ ЭШ 
Әй,балалар! Изге эште 
Бик кескәйҙән башлағыҙ, 
Яҙыҡ эште, шайтан эшен 
Мәңгелеккә ташлағыҙ! 
(Ғүмәр Ғайсин) 

РАМАҘАН АЙЫ 
Күңелдәргә шатлыҡ бирә 
Изге Рамаҙан, 
Оноттора бар ҡайғыны 
Әй изге аҙан. 
Нурҙан ғына тора кеүек - 
Донъялар яҡты, 
Уйлана белгән кешенең 
Иманы артты. 
(Гүзәл Ситдиҡова) 

ӘЙҘӘГЕҘ, ЙОМА СӘЙЕНӘ! 
Әйҙәгеҙ әле, бергәләп 
Йома сәйе эсәйек, 
Үҙебеҙҙең тирә-яҡҡа 
Иман нуры сәсәйек! 
Килегеҙ йома сәйенә! 
Бауырһаҡ та бешерҙем, 
Балан бәлешен өлгөртөп 
Ашымды ла төшөрҙөм. 
Ҡаҙ итенең эргәһенә 
Парлы бәрәңге ҡуйҙым, 
Әйҙәгеҙ, ауыҙ итегеҙ, 
Бисмиллалы аш булһын! 
Ҡорото ла өҫтәлдә бар, 
Эремсек тә ҡуйылған, 
Яңы ҡаймаҡ та ағыҙҙым, 
Ҡоймағым да ҡойолған! 
Һауыттарға ҡайнатмалар, 
Ҡорт балы ла һалынған, 
Тәмле-татлы емештәре 
Үҙ урындарын алған. 
Аяттар уҡып алырбыҙ, 
Хәйер ҙә таратырбыҙ, 
Үлгәндәрҙе иҫкә алып 
Доғалар ҙа ҡылырбыҙ… 
(Фәүзиә Ҡотлогилдина–АЛТЫНБИКӘ) 

ИСЕМ 
Исем туйы бөгөн беҙҙә, 
Исем ҡушыу - байрам ул. 
Исем һайлауҙары бер ҙә 
Еңел түгел, хайран ул. 
Ниндәй генә исемдәрҙе 
Һайламаныҡ һеңлемә - 
Ул Эльвира, ул Анжела, 
Карина һәм Элина. 
Был исемдәр матур, әммә 
Мосолман бит әле беҙ, 
Ят исемдәр ҡушып бөтһәк 
Мөшкөл булыр хәлебеҙ. 
Беҙ Мөхәммәт өммәтенән - 
Исемдәрҙән күренһен, 
Исем менән һеңлебеҙгә 
Бәхет нуры үрелһен. 
Нурҙың Нуры - Аллаһыбыҙ, 
Насип ит нурлы исем 
Һеңлебеҙгә - гөлөбөҙгә! 
Исемдә, тиҙәр, есем. 
Ниһайәт, таптыҡ исемде, 
Туйға рәхим итегеҙ, 
Нурияҡай һеңлебеҙгә 

Бәхет теләп китегеҙ. 
(Гүзәл Ситдиҡова)

МӘКТӘП ҺӘМ МӘКТӘП ТОРМОШО ТУРАҺЫНДА ШИҒЫРҘАР 

БЕҘ ХӘҘЕР УҠЫУСЫЛАР 
Уйын бүтән күп эләкмәҫ, 
Беҙ хәҙер уҡыусылар. 
Беренсе сентябрь менән 
Ҡотлай уҡытыусылар. 
Бүтән беҙҙең уйҙарыбыҙ, 
Икенсерәк хәстәрҙәр. 
Хәҙер беҙҙең биштәрҙәрҙә - 
Китап, ҡәләм, дәфтәрҙәр. 
Мәктәп беҙгә ишек аса, 
Көтәлер ҡыҙыҡ дәрес. 
Көтәләрҙер ҡыңғырауҙар, 
Көтә оҙон тәнәфес. 
Күмәкләшеп бер мәктәптә 
Үткәс ун бер баҫҡысты, 
Сикһеҙ донъяның серҙәрен 
Асыр белем асҡысы. 
(Гөлнара Хәлфетдинова) 

"БИШЛЕ" 
Мәктәптән йүгереп ҡайтты, 
Кәпәсен ҡырын һалған: 
Һыймай эсенә шатлығы - 
Ағайым "бишле" алған. 
Өләсәйем, уға ҡарап, 
Башы күккә тейгән, ти, 
Һипкел ҡаплаған танауын 
Нисек күккә сөйгән, ти! 
Тағы уның ауыҙы, ти, 
Ҡолаҡтарына еткән. 
Дәрестә "бишле" алыуҙың 
Билдәһе шулай микән? 
(Әлфис Ғаязов) 

БЕҘ МӘКТӘПКӘ БАРАБЫҘ! 
"Портфелгә инеп ятығыҙ, 
Иртәгә Белем көнө! - 
Тине Ҡәләм дуҫтарына, - 
Бергә булһаҡ, күңелле!" 
Портфелгә ашыға һалды 
Матур яҙыу дәфтәре, 
Һарғайып бөттө, ул, көтөп 
Ҡыҙыҡлы дәрестәрҙе. 
"Әлифба"ла ҡабаланды 
Дуҫтарының янына, 
Ур-ра! Мәктәпкә барасаҡ, 
Атһын әле таң ғына! 
Һығылмалы юйғыстар ҙа 
Портфелдә ята күптән. 
Эшһеҙ ятып йәй буйына, 
Билдәре ҡатып бөткән. 
Ҡыуанышалар әсбаптар: 
"Беҙ мәктәпкә барабыҙ! 
Беҙ мәктәпкә барабыҙ бит, 
Беҙ матурбыҙ – ҡарағыҙ!" 
(Факиһа Туғыҙбаева) 

ТӘҮГЕ "БИШЛЕ" 
Әсәй: 
- Нимә булды һиңә, балам, 
Һис ултырып тормайһың? 
Шатлығың эсеңә һыймай, 
Ырғаңлайһың, йырлайһың? 
Ынйыҡай: 
- Гел йырлағы килеп торғас, 
Нисек һуң йырламайым? 
Һүрәтемә "бишле" ҡуйҙы 
Бая Ирхан ағайым. 
(Гөлфиә Юнысова)

ФИЗКУЛЬТУРА ДӘРЕСЕНДӘ 
Уҡытыусыбыҙ бик ҡырыҫ: 
Ат аша ла һикертә, 
Шулай бейек һикерергә, 
Әйтерһең, беҙ сиңерткә! 
Тағы турникта әйләнеп, 
Тороп баҫырға тейеш, 
Әйтерһең, беҙ ағастарҙа 
Осоп йөрөгән тейен! 
Унан беҙҙе йүгертә ул, 
Ярышҡас, ҡуя баһа. 
Беҙ шулай шәп йүгерергә 
Ҡуян түгел дә баһа! 
Йә булмаһа, канат буйлап 
Беҙ тейеш үрмәләргә. 
Беҙ маймыл түгел дә инде 
Бейеккә үрелергә! 
Ә бер көндә барыбыҙ ҙа 
Беҙ йөҙөүҙә уҙыштыҡ, 
Һабантуйҙағы ат кеүек 
Кемуҙарҙан ярыштыҡ!.. 
...Ә бөгөн уҡытыусыбыҙ 
Үҙе ярышҡа киткән. 
Беҙ "ура!" тиеп ҡысҡырҙыҡ, 
Гүйә лә яфа бөткән! 
Һәм ул юҡта беҙ бик теләп 
Уйнаныҡ етеҙ футбол: 
Быныһы беҙҙең файҙаға, 
Ә быныһы "бергә-ноль!" 
(Әлфис Ғаязов) 

ТӘНӘФЕС 
Онотола тәнәфестә 
"Икеле"ләр, "бишле"ләр. 
Тәнәфестә бөтәһе лә 
Аҡыллылар, көслөләр. 
Эй, тәнәфес, тәнәфес, 
Ялыҡтырмай беҙҙе һис. 
Һағынып көтөп алабыҙ 
Мәктәптә сәғәт һайын. 
Күп нәмәгә өлгөрөргә 
Табып торабыҙ яйын. 
Тәнәфес кенә булһа ла, 
Ваҡыты уның оҙон. 
Сөнки үҙенә йыйған бит 
Мәктәптең бар ҡыҙығын. 
Баҫҡыстарҙан йүгертә лә 
Ишек алдын буйлата. 
Кесеһен дә, олоһон да 
Гөр килтереп уйната. 
Тәнәфесте яратмаған 
Бала юҡтыр донъяла. 
Тик ҡыҙғаныс, һәр выҡыт ул 
Саҡ ҡына етмәй ҡала. 
(Гөлфиә Юнысова) 

ҠАНАТЛЫ СУМКА 
Ҙур сумкаһын болғап, Илшат 
Мәктәптән ҡайтып килә. 
Олатаһы, уға ҡарап, 
Һаҡалын һелкеп көлә: 
- Сумкаңды, - ти, - бик болғайһың, 
Әллә бушап ҡалдымы? 
Осоп китәм тиеп тора, 
Әллә ҡанатландымы? 
-Ҡанатланды. 
Мин үҙем дә 
Ҡанатландым, олатай: 
Миңә алты "бишле" ҡуйҙы 
Бөгөн Миңлегөл апай. 
Синыфтағы бөтә "бишле" 
Минең сумкала бөгөн... 
-"Бишле", улым, ҡанатлы шул, 
Ҡанатлы икән йөгөң. 
Олатаһы уны һөйҙө: 
- Бик байыған икәнһең. 
Ҡара уны, "бишле"ләрең 
Осоп сығып китмәһен... 
(Рауил Шаммас)

СӘЛӘМӘТ ЙӘШӘҮ РӘҮЕШЕ ТУРАҺЫНДА ШИҒЫРҘАР 

ХӘРӘКӘТ 
Хәрәкәт ул – йөрөү атлап, 
Хәрәкәт – барыу ауға. 
Хәрәкәт ул – елеү атта, 
Хәрәкәт – менеү тауға. 
“Хәрәкәттә – бәрәкәт”, - тип 
Әйткән ололар бик хаҡ. 
Һаулыҡ ныҡлы булһын тиһәң, 
Йүгер, һикер, тәкмәс ат! 
(Н.Сәлимов) 

ЗАРЯДКАҒА БАҪ! 
Урындан тора һалып, 
Зарядкаға баҫ! 
Сынығып үҫеп булмай бит, 
Иренеп ятҡас. 
Тәҙрәне асып ебәрҙем - 
Зарядкаға баҫ! 
Их, ниндәй саф һауа инә - 
Юғал, йоҡо, ҡас! 
Бер, ике, өс, бер, ике, өс - 
Яңылышмай баҫ! 
Йылмай, ҡояш, иҫ, еләҫ ел, 
Күңелдәрҙе ас! 
(Ә.Әсәҙуллина) 

ЙЫУЫНАБЫҘ 
Тып-тып-тып... тама тамсылар – 
Һыу ҡалай тиҙ йыйыла. 
Зарядканан һуң балалар 
Кран асып йыуына. 
Тештәребеҙ ап-аҡ булһын, 
Битебеҙ янып торһон. 
Ҡолаҡтарыбыҙ таҙарһын. 
Күҙҙәр ҙә көлөп торһон. 
Йыуынабыҙ, йыуынабыҙ, 
Ялҡауланып тормайбыҙ. 
Көҙгө алдында ҡупшылап 
Сәсебеҙҙе тарайбыҙ. 
Ҡарағыҙ әле, ҡарағыҙ, 
Нидәй таҙа балалар. 
Беҙҙән дә уңған кем бар, тип 
Матур баҫып баралар. 
(А.Йәғәфәрова) 

СЫНЫҒЫП ҮҪӘБЕҘ 
Бер, ике, бер, ике — һәр иртә 
Саҡыра беҙҙе саф һауаға. 
Спорт менән дуҫ булыу файҙалы 
Мәктәптә уҡыған балаға. 
- Йүгереп, һикереп, йөҙөп тә, 
Сынығып алабыҙ күнекмә. 
Таҙа ла, көслө лә, ҡыйыу ҙа булырбыҙ. 
Атайҙар артынан - бараһы юлыбыҙ. 
(Ә.Әсәҙуллина) 

ТУРНИК 
Китапта күреп айыуҙы 
Китә иҫтәрем. 
Булам уның кеүек көслө, 
Мускул үҫтерәм. 
Күтәреләләр турникта 
Атай, ағайым. 
Уларҙы мин ҡарап тороп, 
Отоп алайым! 
Көслө булам, тип эшләйем – 
Нимә отҡанмын. 
Ә әлегә минең турник – 
Ишек тотҡаһы! 
(З.Акбутина) 

СЫНЫҒАЙЫҠ 
Көн бик эҫе булһа ла, 
Урамға ҡар тулһа ла, 
Һыуыҡ һыу алып, тышта 
Ҡойонам йәй ҙә, ҡыш та. 
Шулай сынығам гелән 
Йыл да атайым менән. 
Йәгеҙ, малайҙар, кемдәр 
Үрнәк алырҙар минән? 
(Н.Сәлимов)