Таблицы по табасаранскому языку

Т №	ЧIалнан пай	Уьмуми грамматика- йин мяна	Морфологи- яйин лишнар	Пред-йиъ синтаксисдин роль	Суалар	Мисалар
1	Сущест- вительное	Мутмйир	Жинс, хас, класс, кьадар, падеж	Подлежащее, объект, сказуе- мое,дополнение, определение	Фуж? Фу? Фужар? Фйир?	Аьлди гакIвлар уркура. Шаир  М. Митаров Гъвандикк бабкан гъахьну.  Гурдарин цIа – мани цIа. Хялижв гъафибси, дадайи дегьлиздиккна душну, чай гъабхи.
2	Прилага- тельное	Мутмйирин лишнар	(ужур, уччвур прил-з, кьадар, класс а.)	Определение, сос-тавнан сказуемое-йин ччвур пай.	Фицир? Фициб? Фунур? Фунуб? гь.ж.	Кафарийиъ йишвар акудар ву. Гьава мичIлиб ву. Мани микI хъиву. Кьялан балин хабахъ бицIи цIару чирккв дабхънайи.
3	Числи- тельное	Мутмйирин кьадар ва тартиб		Существительнйи-рихъди сатIиди жюрбежюр членар шулу: подлежащее, дополнение,оп-ределение.	Швнур? Швнуб? Швнуд? Швнубпи? Швнурпи? Фукьан?	Хулаъ кьюр кас учIвну. Баяриз ярхлаъ шубуб гьар гъяркъну.Шубурпури чIалра кIурадайи. Шубар кью-кьюрди ялхъвниз удучIвурайи. Йирхьубан йирхьуб-сумчIурна йирхьуб. Колхоз-дин багъларин шубубдик саб пай вичун гьарар ву.
4	Ччвурнан ерин	Мутмйирин, дурарин лишнарин, кьадарарин эвез апIуб	Кьадар, падеж, касс, класс	Подлежащее, объект	Фуж? Фу? Фуну? Фунуб? Швнуб? Швнур? Фукьан? Фунур? ва гь.ж.	Жвуваз жвув кьабул духьну ккундар. Ихьдар гъалиб гъахьнийи. Ригъдин кюкди учв дабалгна. Дурари дугъаз, хуш-беш апIбалан кьяляхъ, гизаф суалар туву.
5	Глагол	Мутмйирин гьял ва гьяракат	УлдучIвру, ул-дудучIвру, кья-лан жюрейин гл., наклонение, вахт, спряжение, класс, кас, кьа-дар. Глаг. асул форма, падеж.	Сказуемое	ГьапIра? ГьапIну? Фу апIуру? ва гь.ж.	КкудубкIру классдиъ айи баяр-шубар ужуди урхуз хъюгъну. Багъири  укI убшвура. Мялим рази гъахьнийиш, узу дугъахьна гьар йигъан суалар тувуз гъягъюйза.
6	Наречие	Гьяракатарин, гьяларин, ерийин лишнар	___	Обстоятельство	Наан? Наънан? Фила? Филадиз? Фици? Гьаз? ва гь.ж.	Суна халайи зарбди халачи убхура. Дидин гьял лап писди вуйи. Хъайигъан жамрар рякъюъ учIву.
7	После- логар	Предметдинна гьяракатнан арайиъ айи аьлакьйир.	___	Чиб хъайи гафарихъди сабси назарназ гъадагъуру.	__	Школайин улхьан нир ахмиш шула. Дагъдихъан ригъ гьудубчIвура.
8	Союзар	Предложениейин членар ва предло-женйир китIбан бадали ишлетмиш апIуру	___	Чиб хъайи гафарихъди сабси назарназ гъадагъуру.	__	Гьам узу, гьамсана йиз бицIину чве ду-мугандиз шагьриз гъафундайи. Эгер аьхюр хулаъ адарш, аьхю гъвандихьан гьерх.
9	Частиц- йир	КIул’инди вуйи гафариз ва предложенйириз саб тав тувру	___	Чиб хъайи гафарихъди сабси назарназ гъадагъуру.	__	ГъахьнийиштIан сар абана шубур бай. Лампа чирагъси убгура. Яраб Камалин хилʹан фукьан ужуб ляхин гъюйкIан.
10	Междо- метйир	Гьисс апIбаз ва кIван гьярякатар ччвурар дид-рисди улупуру	___	__	__	Вагь, думу фу гаф вуяв, гъунши? Пагь, гюрчег халачи дарин. Вай-гьарай, дурар фукьандар айкIан.

Къадим табасаран лексика 80%

Кьабул дапIнайи лексика

Хусуси табасаран гафар.

Лезги чIаларихъди уртахъ вуйи гафар.

Варидагъустандин лексикайик кахьрайи гафар.

Аьраб чIалнаан дуфнайи гафар.                800

Азербайжан чIалнаан дуфнайи гафар.    1000

Иран (фарс) чIалнаан дуфнайи гафар.     350

Урус чIалнаан дуфнайи гафар.