"9.3.2.4.Қазақстанда атмосфералық қолайсыз және қауіпті құбылыстардың қалыптасуын, таралу аумақтарын картада көрсетіп, сақтану шараларын ұсынады"

                                                                                «К.Ушинский атындағы № орта мектеп» КММ

                                                                                                Талдықорған қаласы

 Пәні:география

Бөлім:	3.Физикалық география 3.2.Атмосфера
Мұғалімнің  аты-жөні	Жумагалиева  Шырын  Рахимбаевна
Күні:
Сынып:	Қатысушылар саны:	Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы	Қазақстанда қолайсыз және қауіпті атмосфералық құбылыстар
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары	9.3.2.4.Қазақстанда атмосфералық қолайсыз және қауіпті құбылыстардың қалыптасуын, таралу аумақтарын картада көрсетіп, сақтану шараларын ұсынады
Сабақтың мақсаты	Барлық оқушылар: Қазақстанда таралған атмосфералық қолайсыз және қауіпті құбылыстардын түрлерін анықтап, сипаттайды. Көптеген оқушылар: Атмосфералық қолайсыз және қауіпті құбылыстардың   таралу аймақтарын топтастырады,  картадан таралу аймағын көрсетеді. Кейбір оқушылар:  Жергілікті компонентті қосымша қамту негізінде қолайсыз және қауіпті құбылыстарды аңықтап , сақтану шараларын ұсынады  ЕББҚ бала үшін (оқуға ынтасы төмен бала )
Бағалау критерийлері	-  Қазақстанда таралған атмосфералық қолайсыз және қауіпті құбылыстардын түрлерін анықтайды. -  Атмосфералық қолайсыз және қауіпті құбылыстардың  таралу аймағын топтастырып,  картадан көрсетеді - Жергілікті аймақтың қолайсыз және қауіпті құбылыстарды аңықтайды, сақтану  шараларын ұсынады
Ойлау дағдыларының деңгейі	Қолдану

      Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт	Педагогтің  әрекеті	Оқушының әрекеті	Бағалау	Ресурстар
Сабақтың басы ___ мин	І. Ұйымдастыру кезеңі. 1.Оқушылармен сәлемдесу,түгендеу, сабаққа даярлықтарына назар аудару. 2. Көңіл-күйлерін көтеру үшін психологиялық ахуал туғызу. «Ынтымақтастық шенберін» құру. Оқушылар бір-біріне бүгінгі сабаққа жақсы тілек айтады 3.Үй тасырмасын «Зымыран сұрақтар»  әдісі  бойынша сұралады. 1. Қазақстанның  климаты қандай? 2. Қазақстан  қандай  климат белдеуінде  орналасқан? 3. Климат  деген  не ? 4. Күн  радиациясы деген не? 5. Атмосфера  циркуляциясы дегеніміз не?  6. Циклон ?  7. Инверция ?   8. Антициклон?  9.Ылғалдану  коэффициенті ? Жаңа тақырыпқа шығу: «Миға шабуыл» әдісі Оқушыларға интербелсенді тақтаны пайдалана отырып желдің, сықырлаған аяздың, шаңды дауылдың дыбыстарын естіртіп, оқушалар жаңа тақырыпты  ашады  4 топқа бөлінеді. 1.       Аңызақ 2.       Үсік 3.       Көктайғақ 4.       Құрғақшылық	«Ынтымақтастық шенбері». Оқушылар бір-біріне жақсы тілек білдіреді, барлық оқушылардың қатыстырылуы арқылы сабаққа белсенділігі артады. Жылдам, тез, әрі функционалды түрде сыни ойлануды дамыту үшін сұрақтар қойылып, жауаптар тыңдалады. Интербелсенді тақтадағы  бейнероликты көріп, ауа райының құбылыстарын тыңдап, ортақ қасиеттерін табады,  тақырыпты ашады. Оқушының танымдық дағдысы артады. Жаңа тақырыпты дәптерге жазады Оқушылар жаңа тақырыпқа байланысты 4 топқа бөлінеді	Оқушы жауаптарына қарай  ауызша мадақтау ҚБ: «Тамаша» , «Керемет» ауызша бағалау ҚБ: Оқушы жауаптарына қарай  ауызша мадақтау	Интербелсенді тақта Суреттер Оқулық. 9 сынып, 1 бөлім. Алматы «Мектеп» баспасы 2019ж. Толыбекова Ш.Т.. Головина Г.Е. Козина С.С. Ахметова Е.А. Бейнефильм  http://adilet.zan.kz/kaz/d          ocs/P070000270_
Сабақтың ортасы --------- мин	«Тұртіп алу әдісі». Мұғалім қолайсыз атмосфералық құбылыстардың түрлері туралы  контекст таратады. 1.Тапсырма ЕББҚ барлық оқушылармен бірге жұмыс орындайды, өзінің естігенің, білгенің айтады  (Жеке Ж) «Суреттер сөйлейді» әдісі арқылы тақтада ілінген суреттерден Қазақстанда таралған қолайсыз және қауіпті атмосфералық құбылыстарды  анықтап, сипаттама беріңдер.                            Сурет №1 2. Тапсырма. ЕББҚ- топтағы епті оқушының көмегімен бірге жұмыс жасайды. А. ( ТЖ)  «Жартылай құрылымдалған кесте»  әдісі а) Оқулықтағы («Мектеп» баспасы)  111-113-беттердегі мәтіндер негізінде төмендегі  кестедегі                                                                                                                                                  Атмосфералық қолайсыз және қауіпті құбылыстардын атауын, қалыптасуын, таралу аймақтарын топтастырып  кестені толтырыныз. Топтар Атмосфералық қолайсыз және қауіпті құбылыстар Қалыптасуын түсіндіреді Таралу аймақтары 1топ 2топ 3топ 4топ Б. (Жұптық Ж) Картамен жұмыс  ЕББҚ мұғалімнің көмегімен тапсырма орындайды.. Қазақстанда таралған қолайсыз және қауіпті атмосфералық құбылыстардың  жиі байқалатын таралу аумағын  картадан  көрсетеді және берілген шартты белгілер арқылы кескін картаға түсіріңіз. Шартты белгілер: ═  - Тұман  ░ -  Шаңды дауылдар  ⃰⃰⃰⃰ ⃰ - үсіктер ▲- бұршақ ▬ - көктайғақ Қазақстанның физикалық картасы                 Сурет 2 3. Тапсырма.  «Фишбоун» әдісі (Функцион.сауаттылық) ЕББҚ мұғалімнің  көмегімен  тапсырма орындайды. А) Тапсырма (Жұптық Ж).Жергілікті жерде  кездесетін кем дегенде 3 қолайсыз және қауіпті құбылыстарды анықтаныз. 1.____________________________________ 2.____________________________________ 3.____________________________________ Б)  Анықтаған құбылыстардың біреуінің себеп салдарын атап, 2 сақтану шараларын ұсыныныз.                          Сурет 3	Оқушыларға таратылған контекст арқылы қолайсыз атмосфералық құбылыстардың түрлерімен танысады Тақтада ілінген суреттерден Қазақстанда таралған қолайсыз және қауіпті атмосфералық құбылыстарды  анықтайды, оларға сипаттама  береді. Оқулықтағы («Алматы кітап» баспасы)  101-106беттердегі мәтіндер негізінде төмендегі  кестені толтырады                                                                                                                                                    Оқушылар тақырыптын мәтінің оқып, кестені толтырады, одан кейін  идеяларын әріптестерімен біріктіреді және аймақтарды картадан көрсетіп, түсіреді Жергілікті жерде  кездесетін кем дегенде 3 қолайсыз және қауіпті құбылыстарды анықтап, анықтаған құбылыстардың біреуінің себеп салдарын атап, 2 сақтану шараларын ұсынады	Бағалау критерийі Дескриптор Балл -Қазақстанда таралған қолайсыз және қауіпті атмосфералық құбылыстарды  анықтайды, сипаттама береді Суреттерден Қазақстанда таралған қолайсыз және қауіпті атмосфералық құбылыстарды  анықтап атайды, сипаттайды 1 -тапсырма ҚБ. «Шапалақ» әдісі арқылы бағалау 2 тапсырма.  Бағалау критерийі Дескриптор Балл Атмосфералық қолайсыз және қауіпті құбылыстардың қалыптасуын, таралу аймағын топтастырып, картадан көрсетеді, кескін картаға түсіреді -Атмосфералық қолайсыз және қауіпті құбылыстардың атауын анықтап жазады; -Атмосфералық қолайсыз және қауіпті құбылыс-тардың қалыптасу жолын жазады; -Атмосфералық қолайсыз және қауіпті құбылыстардың таралу аймақтарын анықтайды; -Атм.құбылыстардың жиі байқалатын аймақтарын  картада көрсетеді; -Берілген шартты белгілер арқылы кескін картаға түсіреді ҚБ. Топтық және жұптық бағалау («Кілт» əдісі бойынша өзара топта, жұпта бағалайды. КБ: Мұғалім оқушылардың жұптық жұмыстағы іс- əрекетін бақылай отырып, ұсыныстар мен тілектер айтады, кері байланыс береді. 3-тапсырма Бағалау критерийі Дескриптор Балл Жергілікті компонентті қосымша қамту негізінде аймақтың қолайсыз және қауіпті құбылыстарын аңықтайды, сақтану  шараларын ұсынады -  Өз өлкесіндегі қолайсыз және қауіпті 1 құбылысты анықтады -Өз өлкесіндегі қолайсыз және қауіпті 2 құбылысты анықтайды - Өз өлкесіндегі қолайсыз және қауіпті 3 құбылысты анықтайды -Себеп салдарын  анықтайды - Дәлел келтіреді - 1ші сақтану жолдарын ұсынады; - 2ші сақтану жолдарын ұсынады ҚБ  «Екі жұлдыз бір тілек» арқылы бағалайды.	https://kk.wikipedia.org        Суреттер wiki/Климаттың_адам өмірі мен шаруашылыққа тигізетін әсері.
Сабақтың соңы	Кері байланыс «Плюс, минус, қызықты» әдісі арқылы рефлексия жасайды Плюс Минус Қызықты Сабақта барлығы ұнады: мазмұны, жұмыс түрлері Ұнамады, түсініксіз болып қалды Барлық деректер мен әдістер қызықты Үйге тапсырма беру. 21параграф  Қосымша дереккөздерді және БАҚ материалдарын пайдаланып, қолайсыз және қауіпті құбылыстардын көбінесе белгілі бір аумақтарда орын алатындығын дәлелдеп келіңдер.		Бағалау. Оқушылар өздерінің жұмысы мен сыныптастарының жұмысын бағалау критерийі бойынша бағалай алады

Психикалық дамуы тежелген балалардың саны 50 мыңнан асады;

-        Сөйлеу қабілеті бұзылған балалардың саны 47 мыңнан асады;

-        Нашар көретіндер – 8 004;

-        нашар еститіндер – 3 857;

-        ақыл-есі кем – 25 045;

-        тірек-қимыл аппаратының бұзылуы – 18 841;

-        аутизм спектрінің бұзылуы – 5 193;

-        естімейтіндер – 2 054;

-        көзі көрмейтіндер – 313.

Барлық құқықтар қорғалған. baq.kz белсенді сілтемені пайдаланыңыз: https://baq.kz/inklyuzivti-bilim-kazakstanda-erekshe-balalar-kalay-bilim-alady_244410/

                                                                             Қосымша

Қосымша 1. Табиғи құбылыстар: түрлері, себептері және мысалдары - Ғылым - 2022

Қосымша 2.    kk.warbletoncouncil.org, Панорамный урок Канафия Э.А

Қосымша 3.  Сурет 1. Интернет/ гугл қолайсыз және қауіпті құбылыстар.

Қосымша 4. Санат: Атмосфералық құбылыстар

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет

Қосымша 5. Сурет 2

 

Қазақстан аумағын физикалық – географиялық аудандастыру 8 сынып  infourok.ru

Қосымша 6. Сурет 3

Метод "Фишбоун" (Рыбий скелет): что это такое, формы работы на уроке и примеры - Критическое мышление - Преподавание - Образование, воспитание и обучение - Сообщество взаимопомощи учителей Педсовет.su

pedsovet.su

Қосымша 8.

 1.Тапсырма ЕББҚ барлық оқушылармен бірге жұмыс орындайды, өзінің естігенің, білгенің айтады

 (Жеке Ж) «Суреттер сөйлейді» әдісі арқылы тақтада ілінген суреттерден Қазақстанда таралған қолайсыз және қауіпті атмосфералық құбылыстарды  анықтап, сипаттама беріңдер.

                                              Сурет №1

2. Тапсырма. ЕББҚ- топтағы епті оқушының көмегімен бірге жұмыс жасайды.

А. ( ТЖ)  «Жартылай құрылымдалған кесте»  әдісі

а) Оқулықтағы («Мектеп» баспасы)  111-113-беттердегі мәтіндер негізінде төмендегі  кестедегі                                                                                                                                                  Атмосфералық қолайсыз және қауіпті құбылыстардын атауын, қалыптасуын, таралу аймақтарын топтастырып  кестені толтырыныз.

Топтар	Атмосфералық қолайсыз және қауіпті құбылыстар	Қалыптасуын түсіндіреді	Таралу аймақтары
1топ
2топ
3топ
4топ

Б. (Жұптық Ж) Картамен жұмыс  ЕББҚ мұғалімнің көмегімен тапсырма орындайды..

Қазақстанда таралған қолайсыз және қауіпті атмосфералық құбылыстардың  жиі байқалатын таралу аумағын  картадан  көрсетеді және берілген шартты белгілер арқылы кескін картаға түсіріңіз. Шартты белгілер:

═  - Тұман  ░ -  Шаңды дауылдар

 ⃰⃰⃰⃰ ⃰ - үсіктер ▲- бұршақ ▬ - көктайғақ

Қазақстанның физикалық картасы

                Сурет 2

3. Тапсырма.  «Фишбоун» әдісі (Функцион.сауаттылық)

ЕББҚ мұғалімнің  көмегімен  тапсырма орындайды.

А) Тапсырма (Жұптық Ж).Жергілікті жерде  кездесетін кем дегенде 3 қолайсыз және қауіпті құбылыстарды анықтаныз.

1.____________________________________

2.____________________________________

3.____________________________________

Б)  Анықтаған құбылыстардың біреуінің себеп салдарын атап, 2 сақтану шараларын ұсыныныз.

                         Сурет 3