Ағашпен көркемдеп өңдеу жұмысы сабақ жоспары

Сабақтың тақырыбы: Ағаш көркемдеп өңдеу

Сабақтың мақсаты:  Оқушыларға ағашты көркемдеп өңдеу әдістерін меңгерту үшін   

                                       әр түрлі станоктардың жұмыс атқару операцияларымен    

                                        таныстыру.

 Дамытушылық:        Оқушылардың икемділігін, іскерлігін, шеберлігін

                                       қалыптастырып, ұқыптылыққа баулу.

 Тәрбиелік:                  Оқушыларға еңбек және эстетикалық тәрбие беру.

 Сабақтың түрі: Сарамандық сабақ.

 Сабақтың оқыту әдісі: Әңгімелесу, сарамандық және өз бетімен жұмыс істеу.

 Көрнекілік: пышақ , сызғыш, қалам.

         Сабақ жоспары.

                                        1. Ұйымдастыру кезеңі.

                                        2.Үй тапсырмасын тексеру, пысықтау

                                        3. Жаңа сабақты түсіндіру

                                        4. Кіріспе инструктажы

                                        5. Сарамандық жұмыс

                                        6. Бекіту инструктажы

                                        7. Жұмыс орнын жинақтау.

         I. Ұйымдастыру кезеңі

 а) Сабаққа дайындық жүргізу(құрал – жабдықтар, кабинет тазалығы т.б).

 ә) Оқушыларды түгелдеу

 б) Оқушы назарын сабаққа аудару

 II. Үй тапсырмасын тексеру,пысықтау.

Тақтайды таңдау және кетіру туралы сабақты қайталау.

 III. Жаңа сабақты түсіндіру.

      Өткен тарихымызды білмей бүгінгі күннің қадіріне жету, болашақты болжай білу өте қиын. Ата – бабамыздың жинақтаған рухани байлығының қоры ұшан – теңіз. Ата – баба жасаған бұл рухани байлықтар қазіргі таңда да өз құндылығын жойған емес. Бұлардың барлығы баршаға бірдей қазына. Сол мәдени асыл мұраларды зерттеп, танып білу, бағалай білу біздердің, кейінгі ұрпақтың абыройлы да азаматық, ұлттық парызы.

 Қазақ халқының өткендегі мәдениетіне үңілсек, күнделікті тұрмыс қажетін өтейтін қолөнердің жете дамыған түрлі салалары болғандығын көреміз. Айталық, киіз басу, киіз үйге қажетті бау –басқұр, алаша, кілем, аяққап тоқу, сырмақ сыру, кесте тігу, ағаштан ойып ыдыс – аяқ, ер тоқым жасау, тері илеу, асыл тастардан сәндік бұйымдар жасату (зергерлік өнер), қара темірден тұрмыстық, шаруашылық құралдарын жасау қолөнердің тамаша туындылары болды. Бұлардың бірсыпырасы қазіргі дәуірімізде де өз маңызын жоймағаны анық.

 Ағаш өңдеуде біздің қазақ халқы алдына жан салдырмайтын, ағаштан түйін түйетін халық. Қасиетті саналатын ұлттық бұйымдарымыздың жасалу технологиясы мен олардың әшекейленуі эстетикалық тұрғыдан алғанда басқа халықтардан кем түспейді.

 - Ағашты өркемдеп өңдеуге қажетті ағашты дұрыс таңдау істің нәтижелі болуына септігін тигізеді. Мысалы: СТД – 120 м станогымен жұмыс жасауға қатты ағаш түрлері дұрыс. Сондықтан жасалатын бұйым түріне қарай ағаштың механикалық, физикалық жағдайларын білу керек.

 Жұмысқа бұтақсыз ағаш түрлерін таңдап, қажетті өлшемін кесіп, сүргілеп, әрлеп болған соң, тегіс бетіне өрнек бейнесін көшіреді.

 Өрнек дегініміз – кез – келген бұйымның сыртына түсірілетін біртұтас байланысты әшекей.

 Ал ою дегеніміз – бұйымға түсірілген өрнекті пышақпен кесу арқылы өңдеу немесе бұйымды шабу кезіндегі ойып өңдеу жұмыстары.

 Мөлтек ағаштан тұтас шабылатын келі – келсап, аяқ – табақ, саптыаяқ, ожау сияқты бұйымдарды жасау тәсілін жұмырлап ою дейді.

 Ағаш бұйымдарын көркемдеп өңдеу мынадай шаралар арқылы жүзеге асады.

 -Бұйымның негізін талаптарға сай тазалау.

 -Бұйымның барлық бөліктеріне өрнекті жоспарлау, үлгісін жасау.

 -Өрнектерді кесу.

 -Бұйымдарды бояу, оған әр беру, лактау.

 Әдебиет пен өнерде композиция деген түсінік бар. Ол жүйелеу, үйлестіру деген латын сөзі. Өнердің барлық саласында композиция өте күрделі ұғым және шығармашылық арқау.

IV. Кіріспе инструктажы.

Техникалық тазалық ережелерін еске түсіру, инструкциялық карталар тарату.

V. Сарамандық жұмыс:

 Ағаш бұйымдарын көркемдеп өңдеу үшін композициялық пішін арқылы жаттығып көреміз.

 Үш бұрыш тұмарша түріндегі өрнектерді тақтай бетіне салып үйренеміз. Ол үшін ойға алған мақсатымыз сәтті шығу үшін қауіпсіздік ережесін білу керек.

 Жұмыс кезінде

 1.Кесу жұмысын станок толық күшімен айналған соң баста.

 2.Пышақты (кескішті) дайындамаға күш түсірмей, аздан тос.

 3.Пышақты (кескіш) тіреуішпен дайындаманың арасын қалыпты жағдайға келтіріп отыр (2 – 3 мм.)

 4.Жарақат алмас үшін:

 а) станокқа қатты басты еңкейтпе;

 ә) станок үстінен алыс – беріс жасама;

 б) өлшеу жұмыстарын станок толық тоқтаған соң орында;

 в) қолыңмен тоқтатушы болма;

 г) жұмыс істеп тұрған станокті тастап кетпе.

 VI Бекіту инструктажы.

 Бағалау.

 Үйге тапсырма беру.

 Ағаш бұйымдарын көркемдеп өңдеу технологиясы жайлы оқып, мәлімет жинап келу.

       VІІ. Жұмыс орнын жинақтау.

         Жұмыстан кейін

 1.Жұмыс орныңды ретке келтір.

 2.Станокті тазалап мұғалімге тапсыр.

               3.Өзіңді ретке келтір.