Абай- қазақтың бас ақыны (8- сынып)

Қостанай облысы Аманкелді ауданы Байғабыл ауылы

«А. Нұрманов атындағы жалпы білім беретін орта мектебі» КММ қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі

Сабақтың тақырыбы:  Абай – қазақ халқының бас ақыны. «Әбіш туралы», «Өлең – сөздің патшасы, сөз сарасы» өлеңдері. Он жетінші қарасөзі  Сабақтың мақсаты:  Абайдың қазақ халқының  бас ақыны екендігін таныту. Шығармаларын талдату арқылы  дағды қалыптастыру. Сөз өнерін құрметтеуге,  бойларындағы қайрат, ақыл, жүректі қатар ұстай білуге тәрбиелеу.

                                          Тапсырмалар

І.  Дәлел картасы

Берілген тапсырма	«иә»   Себебі
Абай – қазақтың бас ақыны. Дәлелде	Ахмет Байтұрсыновтың  «Абай – қазақтың бас ақыны» деген мақаласы бар.
Абай 59 жыл өмір сүрді ме?	Себебі 1845-1904 жылдар аралығында өмір сүрді
Медреседе  дәріс алып жүрген бала Абайдың өлеңге деген құштарлығы оянады. Себебі?	Шығыс поэзиясын қызыға оқиды
Абай аудармашы,  тәржімашы ақын	А.С.Пушкиннің, М.Ю.Лермонтовтың, И.А.Крыловтың туындыларын аударған
Абай әкесінің бар жақсы мінезін, ізгілікті істерін жырға қосты ма?	«Арғы атасы қажы еді» атты өлеңінде жырлаған

ІІ. Кубизм әдісі.   «Өлең- сөздің патшасы, сөз сарасы»

Суреттеңіз	Ақынның өлеңінде қандай ой айтылған
Салыстырыңыз	Сөз өнеріне қатысты тағы қандай шығарманы білесің?
Зерттеңіз	Абай туралы қандай зерттеулерді білесің?
Қолданыңыз	Өлеңнің ұнаған жерін мәнерлеп оқы
Ойға байланыстырыңыз	Ақын осы өлеңі арқылы бізге қандай ой айтпақшы?
Түйін жасаңыз	Өлеңдегі  «сөз, тіл,би, ел, батыр,намыс, сабыр» сөздеріне мақал  жаз

ІІІ. Әбішке арналған өлеңдері бойынша туындаған сұрақтар.

1.     Ақынның қайғысын қалай түсінесіңдер?

2.     Әбіш тұлғасын  қалай суреттер едіңдер?

3.     Балаға деген әке махаббатын  өлеңнің қай жолдарынан анық аңғаруға болады?

4.     «талаптың мініп тұлпарын», «тас қияға өрледің» деген бейнелі сөздердің мән- мағынасын қалай түсіндіңдер?

5.     Абай Әбдірахманның қандай қасиеттерін үлгі еткен?

ІҮ.  «Алты қалпақ» ойыны бойынша. Он жетінші қарасөзі

1.Ақ қалпақ -  Абайдың оқулықта берілген он жетінші қарасөзінің мазмұны туралы мәлімет береді.

2. Қызыл қалпақ –қарасөзден қандай әсер алғандарын айтады.

3. Қара қалпақ – өздерінің кері пікірлерін білдіреді, ғылымның жүректі басты орынға қойғандарымен келіспейтіндіктерін айтады.

4. Сары қалпақ- ғылымның төрелігіне келісетіндіктерін, оның дұрыс шешім қабылдағанын, дұрыс бағыт бергенін айтады.

5. Жасыл қалпақ-  ғылымның атынан өздері шешім шығарады.

6. Көк қалпақ – ақыл, қайрат, жүректің қайсысына бағынатындықтары жөнінде өз тұжырымдамаларын айтады.

Ү. Шығармашылық жұмыс

Абай – дана, Абай- дара қазақта.