Абай "Ескендір" поэмасы

Атырау облысы

Құрманғазы ауданы

Дина Нұрпейісова атындағы орта мектеп

Тақырыбы: Абайдың «Ескендір» поэмасы

Сыныбы: 9 «А»

Пән мұғалімі: Қарасаева Эльмира Тулешқызы

2014-2015 оқу жылы

Бекітемін:

МДТІЖО:                  Л.Алдамжарова

Мұғалімнің            аты -жөні	Қарасаева Эльмира Тулешқызы		Дина Нұрпейісова атындағы орта мектеп
ІІІ тоқсан                     7- апта	18.02.2015ж		64 сабақ             Биология кабинеті
Сыныбы:	9 «А»		Пәні:	Қазақ әдебиеті
Сабақтың тақырыбы:	Абай Құнанбаев «Ескендір» поэмасы
Жалпы мақсаты:	Поэманың мазмұнын , идеясын, астарындағы тарихи шындықты тану; Адамның іс-әрекеті арқылы өмір заңдылықтарын, адамдар арасындағы   қарым-қатынас жасау жолдарының маңыздылығын түсіне білуге үйрету.
Сілетеме:	ҚР Білім беру стандарты, пән бағдарламасы 9 сыныпқа арналған оқулық . Авторы: Т.Ақшолақов,                                Т. Жұмажанова, С. Қалиев , С. Дүйсебаев .                                   Баспасы: Алматы«Мектеп» 2013
Әдіс-тәсілдер:	Ортадағы қаламсап, ДЖИГСО-1, FILA кестесі , SWOT  талдау, тұсаукесер, гаухар иерархиясы
Күтілетін нәтиже:	Поэманың мазмұнын меңгереді;  идеясын таниды; поэма  астарындағы тарихи шындықты тану; Адамның іс-әрекеті арқылы өмір заңдылықтарын, адамдар арасындағы   қарым-қатынас жасау жолдарының маңыздылығын түсіне білуге үйрету. Поэма кейіпкерінің  әрекеті арқылы   бүгінгі    күндегі жемқорлыққа тоқталады, оның қатерін сезінеді.
Негізгі идеялар:	Сыпайылыққа, адамгершілікке, қанағатшыл бола білуге  дағдыландыру.
Дереккөздер:	Интернет деректері, суреттер , сызбалар, маркер, флипчарт парақтар
Сабақтың кезеңдері:	І Ұйымдастыру Ынтымақтастық атмосферасын орнату . «Мен сізді таныстырғым келеді...» тренингін өткізу.
Ортадағы қаламсап:	«Ортадағы қаламсап» әдісі арқылы топ басшысын сайлау І топ: Қарасөз  деген не? ІІ топ: Абайдың қарасөз  жазудағы мақсаты не? ІІІ  топ: Қарасөздерін қай жылдар аралығында жазған? Кім жылдам жауап берсе, сол оқушы лидер болады.Яғни топ басшысы болады
Үй тапсырмасы Абайдың қарасөздері (топтық жұмыс)	Мұғалімнің әрекеті	Оқушының әрекеті
	І топ: Абайдың қарасөздерінен қандай ерекшелік  байқадың?	-Сөйлемдері  қысқа, мағынасы терең; -Ой саларлық , ғибрат беруді көздей құрылған; -Қарасөздерінің көпшілігінде философиялық сұрау беріп, сол сұрауға   өзі жауап беруге тырысады; -Кейбір қарасөздері өзімен-өзі  кеңесу, ой- пікір білдіру үлгісінде құрылады.
	ІІ топ: Абайдың қарасөздерінің тақырыптары қандай?	-Өмірбаяндық -1-сөз - Халықтарды салыстыру- 2-сөз -Қазақ сахарасын  билейтін әкім, тергеуші, сот жайында-3-сөз -Күлкі туралы ойлаған ойы, сыны- 4 сөз; -Қазақтың мақал-мәтелдері туралы-5,24,29-сөздері; - Ел мінезін суреттеу-6,8,9,10,14,19,21,22,23, 26,29,30,33,39,40,41,42,43 сөздері; - Жас баланың психологиясын талдаған- 7- сөз; - Білім , ғылым, өнер туралы- 18,25,31,32-сөздері; - Дін, мораль, тәрбие жайында ойлар: 12,13,16,27,28,35,36,38,45- сөздер; -Адамгершілікке , ар-ұят мәселелері- 11,15,17,18 –сөздері; -Өмір туралы толғаныстар: 20,34- сөздер; -Нақыл сөздерлен тұратын қарасөзі-37 –сөз.
	ІІІ  топ: Қарасөзінің түйіні табу. 18-қарасөзі беріледі. Оқушылар оқып, түйінді пікірді  жазады.	« Тегінде адам баласы адам баласынан ақыл, ғылым, ар , мінез деген нәрселермен озбақ. Онан басқа нәрселермен оздым ғой демектің бәрі- ақымақтық»
ІІІ Жаңа сабақ	Бағалау бетшелер үлестіріледі. Атақ, байлық, даңқ, мәртебемен оза ала ма? Әрине, жоқ, Абай айтқандай  басқа нәрсемен озу  ақымақтық . Ендеше, бүгін  өтетін тақырыбымыз  бүкіл елді жаулап алу арқылы мансапқа қол жеткізбек  болған Ескендір бейнесін ашатын Абайдың «Ескендір» поэмасын өтеміз.
І .Білу ДЖИГСО-1	Ресурстар арқылы оқушыларға позманың мазмұнын оқиды, өзара талдайды.
ІІ Түсіну FILA кестесі	FILA кестесі Фактілер Идеялар Сұрақтар Кейінгі тапсырма І топ: ІІ топ: ІІІ топ: 3 топ өздеріне берілген ресурс бойынша  кестені толтырады, сол кезде фактілер бөлімінде барлық поэма мазмұны шығады және , туындаған идеялар , соның негізінде туған сұрақтар сараланып, кейінгі тапсырма беріледі.
ІІІ.  Қолдану Талантты , дарынды балалармен жұмыс	. Кестедегі кейінгі тапсырма сыныптағы талантты балаларға берілген болатын. Асылжан: « Тарихтағы Александр Македонский  мен Абай поэмасындағы «Ескендір»  арасындағы ерекшелік Марал: «Ескендір» поэмасындағы тарихи шындық Айдана: Поэмадағы Аристотель бейнесі
ІҮ Талдау SWOT талдау	Поэмаға талдау жасау S W O T І топ: Поэманың жағымды жақтарын айту ІІ топ: Поэманың жағымсыз тұстары ІІІ топ: Мүмкіндіктер мен қатерді саралау
Ү. Жинақтау «Гаухар иерархиясы»	Абайдың сөзбен салынған суретін оқи отырып, бүгінгі өмірмен байланысын тану І топ: Тоя ма адам көзі мың мен санға ІІ  топ: Жеміт көз жер жүзіне тоймаса да , Өлсе тояр көзіне құм құйылғанда ІІІ топ: Кәпір көздің дүниеде араны үлкен, Алған сайын дүниеге тоя ма екен? Түйін: Өмірде қанағатшыл болу керек.
ҮІ. Бағалау	Аңыз «Құмырсқаның қанағаты» Ертеде бір оқымысты болыпты. Ол барлық халықтың, жан-жануардың , жәндіктің , өсімдіктің тілін түгел біледі екен.  Бір күні ғұлама   бақ ішінде келе жатып Құмырсқаның илеуіне   тап болады.  Әлгі адам құмырсқаны ұстап алады да: -         Сенің басың неге үлкен? -         Ақылым көп. -         Құйрығың неге үлкен? -         Қайратым көп. -         Ішің неге жіңішке? -         Қанағатым көп. -         Саған бір дән берсем қаншаға жеткізесің? -         Бір жылға жеткіземін. Оқымысты   Құмырсқаны сауытқа салып, қасына бидайдың бір дәнін   қояды. Бір жыл өткен соң  сауытты алып  қараса, Құмырсқа бір қырынан бүк түсіп, қимылсыз жатыр екен. Қасында бидайдың жартысы қалыпты. «Бір дән  маған бір жылға жетеді» деп едің . Жыл өтті, ал сен дәннің жартысын ғана жепсің. Оның қалай?-деп сұрады оқымысты. -Ия... Ол дәнді бір жыл жеп бітірсем, қазір халім жақсы болған еді. Бірақ сен бір жылдан кейін босатуды ұмытып кетсең , онда мен бостан-босқа  аштан өлген болар едім. Сол себепті, бір жыл бойы жарты дәнді қанағат қылдым ,- деп жауап береді Құмырсқа.
Бір айналым сөйлем	Тақырып бойынша бір айналым сөйлеммен  түйіндейді.
Бағалау	Критерий бойынша қорытынды бағасын шығару
Рефлексия	Сабақтан алған әсерін  көңіл күй смайликтеріне ілу

Бағалау бетшесі

Оқушының аты-жөні:______________________________________

Cыныбы:______________

Критерий	Оқыту мақсаты:	Оқу жетістіктері
А (max 6) Білу, түсіну	Поэманың мазмұнын біледі,  фактілерін  анықтай алады.	1-2 ұпай
	Идеясымен, поэма астарындағы тарихи шындықпен таныс	3-4 ұпай
	Поэма негізде сұрақ туындата алады	5-6 ұпай
В(max 6) Қолдану, талдау	Поэманың  жағымды жақтарын танып, талқылай біледі.	1-4 ұпай
	Поэманың жағымсыз жақтарын танып, талқылай біледі.	1-4 ұпай
	Поэмадағы мүмкіндіктер мен жағымды жақтардың   қатерін  таниды.	1-4 ұпай
	Поэма кейіпкерлері жайлы тарихи мәліметтер жинақтады.	6 ұпай
С (max 6) Жинақ тау	Сөзбен салынған суреттің мәнін түсінеді.	1-2 ұпай
	Өз сөзімен баяндай алады.	3-4 ұпай
	Берілген нақыл сөзді бүгінгі өмірмен байланыстыра алады	5-6 ұпай

Оқушының   оқу жетістігін   бағалау критерийлері

Критерий		Жетістіктің ең жоғарғы деңгейі
А	Білу, түсіну	6
В	Қолдану, талдау,	6
С	Жинақтау, бағалау	6
Барлығы		18

Бағалау шкаласы:

«5»- 15-18 ұпай (100%-89%)

«4»- 12-14 ұпай (75%-88%)

«3»- 9-11 ұпай (61%-74%)

«2»- 0-8 ұпай (60% төмен)

Дина Нұрпейісова атындағы орта мектептің 9 «а» сынып оқушыларының  қазақ әдебиеті пәні бойынша    Абай Құнанбаевтың «Ескендір» поэмасына  арнаған  сабақтағы негізгі бағалаудың қорытындысы

Р/с	Оқушының аты-жөні	Негізгі бағалау
		А	В	С	Ұпайы	Баға
1
2
3
4
5

Бағалау шкаласы:

«5»  - 15-18 ұпай (100%-89%)

«4»  - 12-14 ұпай (75%-88%)

«3»  - 9-11 ұпай (61%-74%)

«2» -  0-8 ұпай (60% төмен)

Краткое описание документа:

Сабақтың тақырыбы:	Абай Құнанбаев «Ескендір» поэмасы
Жалпы мақсаты:	Поэманың мазмұнын , идеясын, астарындағы тарихи шындықты тану; Адамның іс-әрекеті арқылы өмір заңдылықтарын, адамдар арасындағы қарым-қатынас жасау жолдарының маңыздылығын түсіне білуге үйрету.