Абай Құнанбайұлы "Ғылым таппай мақтанба"

• 1 слайд

  
  
  
  Абай Құнанбайұлы
  «Ғылым таппай мақтанба» өлеңі
  
  
  Сабақтың тақырыбы:
  

• 2 слайд

  Сабақтың мақсаты мен міндеттері:
  Абай Құнанбайұлының өмірі мен шығармашылығы туралы білімдерін тереңдету, өлеңдерінің тақырыптары туралы түсінік беру.
  «Ғылым таппай мақтанба» өлеңінің мазмұнын түсіндіру, мәнерлеп оқу дағдысын дамыту, сөздік қорларын толықтыру.
  жамандықтан жиреніп, жақсылыққа ұмтылуға тәрбиелеу.
  
  

• 3 слайд

  Сұрақтарға жазбаша жауап беріңдер:
  Абай қашан, қай жерде дүниеге келген?
  Абайдың шын есімі кім? Оны кім Абай деп атап кеткен?
  Абай жас кезінен қандай болып өсті?
  Абай қандай білім алған?
  Семейде кіммен танысқан?
  Қандай орыс классиктерінің шығармаларын оқыған?
  

• 4 слайд

  Мәдениет пен білімге арналған қандай өлеңдері бар?
  Абай кімдердің шығармаларын қазақ тіліне аударған?
  Крыловтан қандай мысалдарды аударған?
  Ақынның қара сөздерінің саны қанша? Олар қалай жазылған?
  Абай қай жылы қайтыс болды?
  Қалай ойлайсың, Абайды неге қазақтың «Бас ақыны» деп айтамыз?
  
  

• 5 слайд

  Абайдың «Ғылым таппай мақтанба» өлеңімен жұмыс:
  Өлеңді мәнерлеп оқу.
  Өлеңдегі түсініксіз сөздермен жұмыс:
  Өлең мазмұны бойынша кестені толтыру.
  Өлең мазмұны бойынша қорытынды жасау.
  
  

• 6 слайд

  Өлеңдегі түсініксіз сөздермен жұмыс:
  
  Ғылым - наука
  Мақтанба – не хвались, не гордись
  Баптанба – не успокаивайся
  Ойнап босқа күлуге – бесцельно не проводи время
  Қашық бол - остерегайся
  Терең ой – глубокая мысль
  Асық бол – спеши, торопись
  Талап – стремление
  Жамандықтан жирену – отрекаться от плохого
  
  Біреу үшін – ради другого
  Тұл – ничего не значит
  Көңіл – желание
  Қанағат – довольствоваться тем, что имеешь
  Болмасаң да ұқсап бақ - подражать
  Өсек - сплетни
  Өтірік - ложь
  Еріншек – лентяй
  Дұшпан – враг
  

• 7 слайд

  Өлең мазмұны бойынша кестені толтыру.
  

• 8 слайд

  Өлең мазмұны бойынша қорытынды жасау:
  Өлең қандай тақырыпқа жазылған?
  Абай жастарды қандай болуға шақырады?
  Сендер қандай сөздермен толықтырар едіңдер?
  

• 9 слайд

  Әдебиет теориясынан түсінік:
  
  Өлең (стихотворение) дегеніміз – белгілі бір өлшеммен, үйлесімді (гармонично) ырғақпен ұйқасып келетін поэзиялық жанр түрі.
  Өлеңнің өзінің құрылымдық жүйесі болады. Өлең тармақтардан (строка), яғни өлең жолдарынан, тармақ бунақтардан (строфа) тұрады. Бунақтар өлеңнің ырғағын (ритм) құрайды. Ал тармақтардың соңғы сөздері үндесіп келіп, өлең ұйқасына (рифма) әсер етеді. Бұлардың барлығы жеке жүйе құрап өлеңнің шумағы (четверостишие) деп аталады.
  Мысалы:
  Құлақтан кіріп, бойды алар,
  Жақсы ән мен тәтті күй.
  Көңілге түрлі ой салар,
  Әнді сүйсең, менше сүй.
  
  

• 10 слайд

  Сабақты бекіту:
  
  Бүгінгі сабақта қандай жаңа тақырып өттіңдер?
  Абайдың «Ғылым таппай мақтанба» деп аталатын өлеңін оқыдың ба?
  Өлеңнің қандай жолдары есіңде қалды?
  
  

• 11 слайд

  Үй тапсырмасы:
  Өлеңді жаттау. Жаңа сөздерді жаттау.
  Абай туралы қосымша деректер табу. Баяндама немесе реферат дайындау.
  
  

6 сынып                                                    қазақ әдебиеті                                                         23/01/2016ж.

Сабақтың тақырыбы: Абай Құнанбайұлы

                                         «Ғылым таппай мақтанба» өлеңі                           слайд 1

Сабақтың мақсаты: оқушылардың ұлы ақын туралы білімдерін тереңдету, өлеңдерінің     

                                 тақырыптары туралы түсінік беру. «Ғылым таппай мақтанба» өлеңінің  

                                 мазмұнын түсіндіру, мәнерлеп оқу дағдысын дамыту, сөздік қорларын  

                                 толықтыру, жамандықтан жиреніп, жақсылыққа ұмтылуға тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: жаңа сабақ.

Сабақтың әдіс – тәсілдері: мәнерлеп оқу, талдау.

Сабақтың көрнекілігі: ақын суреті, шығармалары.

Пәнаалық байланыс:

Сабақтың барысы:

        I.            Ұйымдастыру кезеңі.

     II.            Үй тапсырмасын өзара тексеру.

      III.            Сабақтың мақсатын, міндетін түсіндіру.                     Слайд 2

  IV.            Жаңа сабақ:

1.       Оқулықта берілген Абай туралы мәліметпен танысу.

2.       Сұрақтарға жазбаша жауап беру арқылы тірек – конспект жасау:

ü  Абай қашан, қай жерде дүниеге келген?

ü  Абайдың шын есімі кім? Оны кім Абай деп атап кеткен?

ü  Абай жас кезінен қандай болып өсті?

ü  Абай қандай білім алған?

ü  Семейде кіммен танысқан?

ü  Қандай орыс классиктерінің шығармаларын оқыған?

ü  Мәдениет пен білімге арналған қандай өлеңдері бар?

ü  Абай кімдердің шығармаларын қазақ тіліне аударған?

ü  Крыловтан қандай мысалдарды аударған?

ü  Ақынның қара сөздерінің саны қанша? Олар қалай жазылған?

ü  Абай қай жылы қайтыс болды?

ü  Қалай ойлайсың, Абайды неге қазақтың «Бас ақыны» деп айтамыз? 

3.       Абайдың «Ғылым таппай мақтанба» өлеңі.

а.       Өлеңді мәнерлеп оқу.

б.       Өлеңдегі түсініксіз сөздермен жұмыс:

в.       Өлең мазмұны бойынша кестені толтыру.

г.       Өлең мазмұны бойынша қорытынды жасау:

ü  Өлең қандай тақырыпқа жазылған?

ü  Абай жастарды қандай болуға шақырады?

ü  Сендер қандай сөздермен толықтырар едіңдер?

     V.            Әдебиет теориясынан түсінік.

Өлең туралы түсінік

Өлең (стихотворение) дегеніміз – белгілі бір өлшеммен, үйлесімді (гармонично) ырғақпен ұйқасып келетін поэзиялық жанр түрі.

Өлеңнің өзінің құрылымдық жүйесі болады. Өлең тармақтардан (строка), яғни өлең жолдарынан, тармақ бунақтардан (строфа) тұрады. Бунақтар өлеңнің ырғағын (ритм) құрайды. Ал тармақтардың соңғы сөздері үндесіп келіп, өлең ұйқасына (рифма) әсер етеді. Бұлардың барлығы жеке жүйе құрап өлеңнің шумағы (четверостишие) деп аталады.

Мысалы:

Құлақтан кіріп, бойды алар,

                                                           Жақсы ән мен тәтті күй.

                                                           Көңілге түрлі ой салар,

                                                           Әнді сүйсең, менше сүй.  

  VI.            Сабақты бекіту.

-        Бүгінгі сабақта қандай жаңа тақырып өттіңдер?

-        Абайдың «Ғылым таппай мақтанба» деп аталатын өлеңін оқыдың ба?

-        Өлеңнің қандай жолдары есіңде қалды?

VII.            Сабақты қорытындылау.

1)      Өлеңді жаттау. Жаңа сөздерді жаттау.

2)      Абай туралы қосымша деректер табу. Баяндама немесе реферат дайындау.

VIII.            Бағалау.