Абайтану 8 сынып. Бейсенбаева Алтынай Оспановна

Астана қаласы №8 ОМ

Бейсенбаева Алтынай Оспановна

Сыныбы: 8                                                                                                         

   Пән аты:    Абайтану                                                                                                                                                        Сабақтың тақырыбы:   «Жастықтың оты, қайдасың»   өлеңі                                                                                                

    Сабақтың мақсаты:                                                                                                                              1. Білімділік:  Оқушыларға  «Жастықтың оты, қайдасың»   өлеңі  туралы жаңа білім беру.                                                                                                                              2. Дамытушылық:  Оқушылардың есте сақтау, қабылдау білу дағдыларын дамыту                                                                                                                         3. Тәрбиелік:ӨӨӨ-----                                                   Қазақ халқының ұлы ақыны Абай мұраларын  қадірлей, тани білуге тәрбиелеу.                                                                                                                                   Сабақтың түрі:    жаңа білім беру сабағы                                                                                                            Сабақтың әдісі:     әңгімелеу, еске түсіру, баяндау                                                                                                         Сабақтың көрнекілігі:   Абайтану модульдерінің тапсырмалар жүйесі бойынша кестелер, сызбалар                                                                                                                                  Пәнаралық байланыс:    қазақ тілі, тарих

Сабақтың барысы:

І Ұйымдастыру кезеңі:  Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру, өтілетін тақырыпқа назарын аудару.                                                                                                                                                                                                                                              ІІ  Үй тапсырмасын сұрау:

Ø  Қазіргі Абайтану ғылымы, оның мақсаты;

Ø  Абайтану ғылымының тарихы туралы мәліметтер

ІІІ Жаңа сабақ. Мағынаны ашу:

«Жастықтың оты, қайдасың»   өлеңі                                                                                                

Жаңа сабақтың жоспары:

1. Абай шығармасын түсіну,  меңгеру модульдері;

2. Абай шығармаларын талдау, зерттеу модульдері;

3. Шығармашылық жұмыс модульдері.

Сабақтың барысы:

«Жастықтың оты, қайдасың»      өлеңі                                                                                                

Мен жазбаймын өлеңді ермек үшін  (Абай)

Өлең мәнерлеп оқылады немесе аудио дискіден тыңдалады.

Тапсырмалар жүйесі

ІІ  Абай тілінің сөздігі

Сарт (сартша)
Тыртың
Бұртың (бұртаң)
Қиқым
Ырық (ырқың)
Құлық (құлқың)
Сиық (сыйық, сыйқың)
Сапыр (сапырылды)
Шырық (шырық бұзу)
Қырт (қыртың)
Пыш—пыш
Астыртын

Тапсырма:    

Ø  Өлеңдегі мағынасы өзіңізге беймәлім, түсініксіз сөздерді  Қазақ тілінің түсіндірме сөздігінен тауып, мағынасын біліп алыңыз;

Ø  Сөздердің мәнін ашыңыз,  өзіңіздің сөздік қорыңызға қосып қойыңыз.

Ескерту:

Өлең мәтінінде тағы да мағынасы түсініксіз,  қиын сөздер кездессе, сөздікті  әрі қарай жалғастырыңыз.

ІІІ  «Абайды оқы, ерінбе»

Тірек сөздер:

-         қайран -         аузыңа -         айырмадың -         екі ұртың -         шырайың -         бұзылды -         ұқпайсың -         қыртың -         өз малыңды -         күлкің -         байлауы жоқ

-         бұртың -         би болған -         сыйқын -         түзелер -         кетпесе -         нәрседен -         алған -         бірлік -         жылқың -         талас

-         сынасқан -         бойда жүрсе -         оңалмай -         жаным -         көңілге -         артылмас -         байғұс -         не түсер -         кісіге -         астыртын

       Тапсырма:

Ø  Берілген тірек сөздердің өлеңдегі орнын тауып қойыңыз,

Ø  Өлең мәтінін қайта қарап пысықтаңыз, есіңізде сақтаңыз,

Ø  Өлеңді жаттап алуға дағдыланыңыз.

ІV «Абайды оқы, таңырқа»

1.  Құнды сөз

Көркем эпитеттер: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

    Тапсырма:

Ø  Өлеңдегі Абай тілінің көркем айшықтарын - көркем эпитеттерді тауып, олардың мағынасын есіңізде сақтаңыз;

Ø  Көркем айшықты сөздерді өзіңіздің сөздік қорыңызға қосып қойыңыз.  

2.  Құнарлы ой

Қимыл -әрекетті суреттейтін құнарлы ойға құрылған айшықты  сөз тіркестері:          1.          2.          3.          4.          5.          6.          7.

Тапсырма:

Ø  Кесте бойынша өлеңдегі Абайдың айшықты  сөздері мен  құнарлы ойларын теріп жазыңыз;

Ø  Тәрбиелік мәнін есте сақтаңыз,  ол сөздерді сөздік қорыңызға қосып қойыңыз.

V  Зерде

Абайдың сөзден салған суреті

1. 2. 3. 4. 5. 6.

Тапсырма:

Ø  Өлеңдегі Абайдың сыншылдық сипаттағы ақыл-кеңес мәнді ойларын теріп жазыңыз;

Ø  Мағынасын есте сақтап, ол сөздерді сөздік қорыңызға қосып қойыңыз.

                               2.  Өлең құрылысындағы Абай өрнегі

1. Әр тармақтағы буын саны: 2. Әр тармақтағы бунақ саны: 3. Шумақтағы  тармақ саны: 4. Өлеңдегі шумақ саны: 5. Ұйқасы: 6. Өлең құрылысына анықтама:

      Тапсырма: 

Ø  Кесте бойынша  өлеңнің  құрылысына  талдау жасаңыз;

Ø  Өлеңге анықтама жазыңыз.

Ø Cынақ тапсырмасы арқылы өзіңіздің  біліміңізді тексеріңіз;

Ø Тиісті ұпай жинаңыз.

VІІ  Еркін ойлау – «Айтарым бар...»

Тапсырма:

Ø  «Аш қарын жұбана ма майлы ас жемей»   өлеңі                                                                                                

Ø ақын көтерген тақырып төңірегінде  еркін ой толғаңыз;

Ø Қазақ  халқының Абай байқаған мінез-құлқы мен іс-әрекеттері жайлы ашық пікір айтыңыз.

VІІІ  Еркін жазу  -  «Жазғым келгені…»

Тапсырма:                          

Ø «Аш қарын жұбана ма майлы ас жемей» өлеңіндегі ақын ойымен  өз ойыңызды үндестіре отырып, ой жинақтаңыз;

Ø «Аш қарын жұбана ма майлы ас жемей»   тақырыбына өз таңдауыңыз бойынша ойтолғау, эссе, шығарма жазыңыз.

ІХ  Қылқалам

    Тапсырма:

Ø Өлеңнен алған әсеріңіз бойынша  қылқаламның көмегімен  суреттер салыңыз;

Ø Салған суреттеріңізге  ат қойыңыз, себебін түсіндіріңіз.

Х Алтын сандық

     Тапсырма:                 

Ø «Аш қарын жұбана ма майлы ас жемей»   өлеңі бойынша берілген түсініктер мен қосымша мәліметтерді оқып, біліп алыңыз;

Ø Берілген тапсырмалардың, сынақ  жұмысының жауаптары арқылы өз біліміңізді тексеріңіз.    

ХІ Қоржын

   Тапсырма: 

     Қоржынға: 

Ø өзіңіз орындаған  тапсырмалардың  жауаптарын;

Ø жазба жұмыстарыңызды;

Ø салған суреттеріңізді жинақтап салыңыз.

ІV  Дәптермен жұмыс:

33-сөз. Меңгеру, алдау модульдері бойынша тапсырмаларды орындау

VІІ  Үй тапсырмасын беру, орындау жолдарын түсіндіру:

Өлеңді талдау