"қаларалық мәдениеттің дамуы " 7 класс

Күні :25.11.2015ж	Пәні: Орта ғасырлардағы Қазақстан тарихы	Мұғалімі: Байсеитова Гульнар Жаппаровна	Класс: 7 «ә» 7 «а»	Тексерілді:
Сабақтың тақырыбы:	Қалааралық мәдениеттің дамуы
Сабақтың мақсаты	Х-ХІІ ғасырларда еліміздің аумағында орта ғасырлық қалалар санының өсуі, құрылыс жүйелерінің ерекшеліктері туралы мағлұмат беру, топпен жұмыс жүргізу.
Күтілетін нәтиже	ІХ-ХІІІ ғасырларда қалалар санының көбеюі, қала құрылысындағы жаңалықтарды біледі. Ерте орта ғасыр мен дамыған орта ғасырдағы қалаларды салыстырып, ой бөлісе алады, топпен жұмыс жасайды
Әдіс-тәсілдер	Өзара оқыту әдісі  «Жіңішке және жуан сұрақтар» «Толықтыру және сәйкестендіру диктанты» «Ассоциация»  «Ашық тест» «Венн диаграммасы»
Сабақтың кезеңдері	Сабақтың мазмұны				Бағалау	Ресурстар
І Қызығушылықты ояту	Тренинг «Мен саған тілеймін» Оқушылар топқа суреттер арқылы бөлінеді «Тараз», «Яссы», «Сығанақ» Үй тапсырмасы:  1.  Жiбек жолы қызметi қашан тоқ­талды? 2. Жiбек Қытайдан басқа қандай елдерде өндiрiле бас­тады? 3.  Сәйгүлiк жылқылар қайдан тасылды? 4. Әлемдегі 4 патшалықты ата? 5. Жібек жолы арқылы қандай діндер елімізге енді? 6. Ұлы Жiбек жолында орналасқан Қазақстанда ipi сау­да және мәдени орталық болған қала? 7.  Ұлы Жiбек жолының aтқapғaн қызметi қaн­дай болды? Жаңа тақырыпты ашу үшін: Ұлы Жібек жолындағы қалаларды атаңдар: Қалалардың суретіне қарап жаңа тақырып ашылады.				Қошеметтеу «Домино әдісі» Жарайсыңдар	Интерактивті тақта
ІІ   Мағынаны ашу	1. Орта ғасыр қалалары санының өсуі    2. Қала құрылысындағы өзгерістер    3. Тұрғын үйлер  топтарға мәтін беріледі, мәтінді қорғайды.  Жұпта талқылайды, топта талқылайды.Шығып постер қорғайды. 1-топ Ассоциация ІІ-топ Картаға қалаларды салу ІІІ-топ Венн диаграммасы           3 топқа тапсырма беріледі: 1.       Сандармен жұмыс, сәйкестендіру 2.       Сызбаны аяқта 3.       Ашық тест І-топ Сандармен жұмыс, сәйкестендіру 36 37 70 30х30 500-600                          Сәйкестендіру тесті Шығыс моншасы                    Құйрықтөбе табылған қалалар?                           «Қоржын үй» табылған          Солтүстік -    қала?                                           Шығыс                                                                                                                        Жетісу .                                                                                                  70 қала жұрты ашылған         Йасы, аймақ                                         Тараз, Отырар                                                                                         ІІ-топ Сызбаны аяқта   .......... 30 гектардан асатын ...........10-30 гектарга жететін ............ 10 гектарға жетпейтін Ташнау Сәкі Қаланың орталық бөлігі Қатар жасалған, бір-бірімен байланысты үйлер Рабад                   Ашық тест: 1. Қазақстан бойынша қалалар оңтүстікте қай өзеннің бойында орналасты? Арыс 2. Қалалардың өсуіне байланысты10-12 ғас мұсылман дінінің енуіне байланысты не салынды? Мешіт 3. Үйлердің бөлмелерін көбейту қай ғасырда пайда болды?X 4. Ташнау деген не? канализатцияның қарапайым түрі 5.Көшесiне қыш-құмыралар сынығы төселген сауда ор­талығы қай қаладан табылған?(Отырар қаласынан) тұрғызған. Дуалдың жиегiне кiрпiштен кемер жасалған. 6.Шеберханалар неге тұрғын үйлерден аулақ салынды? (Шеберханаларға қыш ыдыстарды жинайтын,кептi­peтін кең келемдi жерлер қажет болды.) 7.Қалаларда мал ұстайтын қора-қопсы болды ма? (Болды. олар тұрғын үйлердiң жанынасалынды) 8.Қалаларда кici көп жиналатын орындарды ата.(Мешiт, саудаорындары, керуенсарайлары). 9.Ортағасырлық  Оңтүстiк Қазақстан қалаларын атаңдар? Отырар Тараз Түркістан, Сайрам 10.Жетiсу аймағындағы қалаларды атаңдар.? Лабан Талхир Алматы Дарынды баламен жұмыс: 1.Х-ХІІғ жататын қоржын үйлер қай қаладан табылды? 2.Сығанақ қаласы Қазақстанның қай аймағында орналасқан? 3.Ұлытау етегінде орналасқан Х-ХІІ ғасырларға жататын қалаларды көрсетіңіз? 4. Бірінші топқа жататын қалалар? 5. Екі шығыс моншасы табылған қала? 6. Отырардың солтүстік шығысында табылды? 7. Оңтүстік Қазақстанда қала орнының саны? 8. Оңтүстік Қазақстанда қалалардың топтаса орналасқан жері: 9. Солтүстік Шығыс Жетісудан табылған қала саны? 10. Өсімдік және геометриялық өрнектермен безендірілді? Видео «Жаңакент» қаласы				Қошеметтеу Өзара оқыту әдісі  «сәйкестенді-ру диктанты» «Ассоциация» «Венн диаграммасы» Сызбаны аяқта Ашық тест Сандармен жұмыс Картамен жұмыс	Оқулық, Әдістемелік құрал АКТ А-3 Стикер
ІІІ Ой толғаныс	Жіңішке сұрақтар- бір рет қана дәлелді жауап талап ететін сұрақтар Жуан сұрақтар- күрделі, толық жауап беріп, талдауды қажет етеді 1.Ұлы Жібек жолы Қазақстанның аумағынан өтті ме? 2. 704-706 ж.ж. түргештердің теңгесі қай қалада соғылды? 3. « Худуд әл-алам » қолжазбасында қарлұқтардың қанша қаласы бар деп жазылған? 1. Тараз қаласын өздерінің екінші астанасы еткен қағанаттарды атаңыз? 2.Ислам діні қала мәдениетінің дамуына үлес қоса алды ма? 3.VI-IX ғасырларда қалалық мәдениет неліктен Қазақстанның оңтүстік бөлігінде жақсы дамыды? Рефлексия   Маған бұл сабақта «Жеңіл болды»  «Қиынырақ....» «Қызықты»				Жіңішке сұрақтар, Жуан сұрақтар «Ия, жоқ» Рефлексия	А-4 қағаз
Үй тапсырмасы	“Ежелгі Қазақстан қалалары” тақырыбы бойынша баяндама.
Бағалау	Суммативті . Топ басшылары бағалайды
Не сәтті өтті?
Не сітсіз өтті?