«Алаш зиялылары және қазақ тілі»

                            «Алаш зиялылары және қазақ тілі»

     Сабақтың мақсаты: оқушылардың қазақ халқының мемлекеттік тілін және алаш зиялыларын білу, салт-дәстүрін, мәдениеті мен өнерін  меңгер ,жинақталған білімдерін пайдалана отырып, сөздік қорларын молайту;  оқушының ойлау қабілеттерін, қызығушылықтарын,тіл байлықтарын, сөйлеу мәнерін, мәнерлеп оқу дағдыларын жетілдіру; өз тілін, салт- дәстүрін сүю.

    Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап, әңгімелеу.

    Көрнектіліктер: кйіз үй, ұлттық киімдер, ұлағатты сөздер, көрме құралдар, магнитафон, интерактивті тақта.

Мұғалім: орыс тілі мен әдебиеті пән бірлестік жетекшісі Сапарова Б. Т:

Қымбатты ұстаздар мен оқушылар міне біз бүгін бүкіл Қазақстан халқы болып «Қазақстан халқының тілдері күні» мерекесін тойлағалы отырмыз.  «Тіл мерекесіне» байланысты 11 қыркүйектен бастап жоспар бойынша іс – шаралар жүргізіледі. Біздің негізгі мақсатымыз оқушылардың өз ана тіліне деген құрмет сезімін арттыру, тіл мәртебесін көтеру, таза сөйлеуге үйрету, өз ұлтына, еліне деген сүйіспеншілігін ояту. Елбасымыз Н. Ә. Назарбаевтың «Қазақстанның болашағы – қазақ тілінде. Ана тілі – бәріміздің анамыз, өйткені ол – ұлтымыздың анасы» дегендей біз ана тіліміздің тұғырының мықты болуына негіз қалаған бабаларымыздың өсиетін ұран ету, қазақ тілінің мәртебесін көтеруіміз керек.

Бүгінгі өткізгелі отырған  тақырыбындағы «Алаш зиялылары және қазақ тілі»

 іс – шарамыз  Қазақстан халықтарының тілдері мерекесіне қосылатын кішкене ғана үлес. Бірақ біз ана тілімізге деген сезімімізді білдіретінімізге қуаныштымыз. Олай болса,

Балалар, құтты болсын тілің бүгін,

Ашатын жан сарайын білімдінің.

Кешегі анаң айтқан, бабаң айтқан,

Тіліне зер салыңдар бұрынғының, - дей келіп, бүгінгі «Алаш зиялылары және қазақ тілі»

 тақырыбындағы салтанатты ашылуын бастауға рұқсат етіңіздер.

1-жүргізуші: Алыстан алаш десе, аттанамын,

Қазақты қазақ десе, мақтанамын.

Болғанда әкем-қазақ, шешем қазақ,

Мен неге қазақтықтан сақтанамын.

2- жүргізуші:Ана тілім қасиетті өз тілім,

Тілім үшін шаттанамын мен бүгін.

Өз тіліммен паш етемін өмірге,

Қазағымның ата-салтын, дәстүрін.

1-оқушы: Ана тілім ---қазақ тілім, туған тіл,

                   Қасиетті тіліміздің мәнін біл.

                  Ана тілді құрметтер адамдар,

                  Заманға сай өзге тілдің бәрін біл.

2-оқушы: Тіл әрбір адамға өмір бойы қажет.Жер бетінде халық та, тіл де көп.Ғалымдар дүние жүзінде бес мыңдай тіл бар деп есептейді.

     Қазіргі уақытта көп тіл білу --- өмір талабы.Көп тіл білетін адамды полиглот деп атайды.

1-оқушы: Бес мыңдай тілдің ішінде он үші «ең ұлы  » тіл болып саналады. Бұлар: қытай, ағылшын, үнді, орыс, испан, неміс, жапон, француз, бенгал, малайя, португал, итальян, араб тілдері.

      Сонымен қатар жылдан-жылға құрып бара жатқан тілдер де бар. Этнолингвистердің зерттеуі бойынша, дәл қазір қырық алтыға тарта тіл жоғалып кетуге жақын.Өйткені осы тілдерде сөйлейтін не бары бірді- екілі адам ғана қалыпты.Құрып кеткен эскимостың эян тілінде апалы-сіңлілі екі- ақ әйел сөйлейді екен, яғни бұл тіл осы екі әйелмен кетеді деген сөз. Тіл жоғалса, этнос та жоқ болады.

2-оқушы:  Қазақтар: «Өнер алды--- қызыл тіл», дейді өз ойын шешен тілмен жеткізе білгендерді ерекше бағалайды.

     Тілінен айырылған халық ұлттық қасиетінен айырады. Ол халық ретінде жоғалады.

1-оқушы:Біздің республикамыздың мемлекеттік тілі --- қазақ тілі.Қазақ тілі түркі тілдер тобына жатады.Ол сөз құрылымы жағынан жалғамалы тіл болып табылады.Қазақ тілі--- өте бай, көркем тіл.