§22. Алтын Орда 7 сынып

7-сынып.                  Орта ғасырлардағы Қазақстан тарихы            15.12.2015жыл

Сабақтың тақырыбы: §22. Алтын Орда

Сабақтың мақсаты:

? Алтын Орда мемлекетінің құрылуын, саяи экономикалық даму ерекшеліктерін түсіндіре отырып,Орданың әлсіреу себептерін ашу;

? Алтын Орда мемлекетінің тарихын басқа мемлекеттермен слаыстыра отырып, оушыларды өз бетінше қорытынды жасауға үйрету, ізденіске баулау.

? Оқушыларды өз Отанының тарихына кұрметпен қарауға,қорғауға ұлтжандылыққа тәрбиелеу.

Сабақтың түрі:аралса

Әдісі: интерактивті, компьютермен слайд

Көрнекілігі:суреттер, карта

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі

&Оқу құралын тексеріп түгелдеу

&Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау:

Тест сұрақтары:

1.XII ғасырдың соңында монғол далаларында билік құрған кімдер?

 А) қыпшақ ханы

 ә) хорезмах

 б) қытай боғдыханы

 в) Темүжін

2.Монғол-татар шапқыншылығы кезінде Оңтүстік Қазақстан да билік кімнің қолында болды?

 а) хорезшах

 ә)қыпшақ ханы

 б)қытай боғдыханы

 в)Арслан хан

3.Шыңғысханның билік құрған жылдарын табыңдар?

 а)1200-1227 жж.

 ә) 1213-1237 жж.

 б) 1155-1206жж.

 в) 1206-1227ж.ж.

4.Шыңғысхан әскери Жетісуға қашан барып кірді?

 а) 1206ж.

 ә) 1208ж.

 б) 1219ж.

 в) 1213 ж.

1.     1219 жылы Монғол әскерлері қайда аттанды?

 а) Қытайға

 ә) сібірге

 б) Дешті қыпшаққа

 в) Мауараннахға

6.Жетісуды монғолдар қалай бағындырды?

 а) бейбіт жолмен

 ә) зорлық әдісімен

 б) дұрыс жауап жоқ

 в)барлық жауабы дұрыс

7.Монғолдар оңтүстік өлкемізді қалай бағындырды?

 а) зорлық әдісімен

 ә) өз еркімен қосылды

 б) дұрыс жауап жоқ

 в) барлық жауабы дұрыс

8.Отырар апаты қашан болды?

 а) 1219-1220жж.

 ә)1218ж.

 б) 1216-1217жж.

 в) 1219ж.

ІІІ. Жаңа сабақтың жоспары:

1.Алтын Орданың құрылуы.

2.Батый хан.

3.Алтын Орданың қоғамдық құрылысы,

4.Алтын Орданың ішкі және сыртқы жағдайы

5.Алтын Орданың әлсіреуі.

     Бұл тақырыптағы орасан зор аймақты бағындырған монғолдар құрған мемлекеттің атауы, жер аумағы, билеушілерәі оқушыларды қызықтыратыны сөзсіз. Алдымен «Алтын Орда» атауының шығуын деректерге сүйеніп түсіндіремін.

Жазба деректерде:

«Алтын Орда» атауы XVI ғасырдың аяғында пайда болған.Орыс деректерінде «Алтын Орда деп аталса, Жұңғоның тарихи деректерінде « қыпшақ ордасы деп аталды.

Еуропа саяхатшысы Плано Карпини:

«Алтын Орда» деп монғол Үгедейдің баласы Күйікті ұлы хан  етіп хан тағына отырғызған кездегі алтынмен әшекейленген киіз үйді атаған.

«Шыңғыснама шежіресінде»:

Шыңғысхан Батуды Жошының орнына хан етіп сайлағанда босағасын алтынмен аптаған Алтын Ордаға кіргізгендігі айтылады т.б.

ІҮ. Сабақтың бекіту:

? Алтын Орда қанша уақыт өмір сүрді?

? Алтын Орда туралы мәліметтерді қандай деректреден білеміз?

? «Орда» ұғымы қандай мағынаны білдіреді?

? Мұсылман діні қай хандардың тұсында қабылданды?

? Алтын Орданың ыдырауына не себеп болды?

Ү. Бағалау:

ҮІ. Үйге тапсырма: 22- параграфты оқу. Тақырып соңындағы сұрақтарға жауап беру. Қосымша әдебиеттерді оқу.

Тексерген:

ДОТІЖО:                                                 Жумадиллаев Ж.О.