Қамыстың тұрмыста және шаруашылықта қолданылуы ғылыми жоба

• 1 слайд

  Қамыстың тұрмыста және
  шаруашылықта
  қолданылуы
   
  Ғылыми жобаның толық нұсқасын talshin.ukoz.net сайты
  арқылы ала аласыз!
  

• 2 слайд

  Тақырыбы: Қамыстың тұрмыста және шаруашылықта қолданылуы
  
  

• 3 слайд

  Қамыс өсімдігінің қыр-сырына қаныға отырып, оның тұрмыстағы және ауылшаруашылығындағы пайдалы
  жақтарын зерттеп білу, емдік
  қасиеттерін анықтау.
   
  
  Зертеу жұмысының
  мақсаты:
  

• 4 слайд

  Осы тақырыппен жұмыс жасауда мені толғандырған сұрақтар
  
  Мен кандай қорытынды жасай аламын?
  а) Ғалымдар не дейді?
  б)Ақын,жазушылардың
  шығармаларындағы теңеулер
  
  Қамыстан қант қалай жасалады?
  Басқа елдерде қамысты тұрмыста
  қолдана ма?
  Басқа өсімдіктер тәрізді емдік
  қасиеті қандай?
  Қамыстың тұрмыста, шаруашылықта
  қолданылу үлесі қандай?
  Мен білмейтін қандай түрлері бар?
  Менің ұсынысым
  Қамыс қандай өсімдік?
  

• 5 слайд

  Қамыс қандай өсімдік?
  Қамыс (Phragmіtes) – астық тұқымдасына жататын көпжылдық шөптесін өсімдік. Қамыстың жер шарында кең таралған (тек Арктика мен Антарктидада кездеспейді) 7 түрі, Қазақстанда грунт сулары жер бетіне жақын жатқан шалғынды, құмды, сортаң жерлерде өсетін 2 түрі бар. Ең жиі кездесетіні кәдімгі Қамыс немесе құрақ (Ph. communіs). Оның биіктігі 0,8 – 6 м. Тамыры жуан, жақсы жетілген, сабағы тік. Көп гүлді масақтары сыпыртқы гүлшоғырына топталған. Негізінен, вегетативті жолмен көбейеді. Шілдеден қыркүйекке дейін гүлдеп, жемістенеді. Қамыс – су өсімдігі, сондықтан өзендердің сағасы мен көлдер, арықтардың жағасында қалың тоғай құрып өседі. Қамыс сиыр, жылқы, кеміргіштер (ондатр, саз құндызы) үшін бағалы азық. Қамыстан себет тоқылады, құрылыста қолданылады, химиялық өңдеу жолымен шайыр, метил спирті, сірке қышқылы, қағаз алынады. Сонымен қатар Қамыс қалың тоғай болып өсіп кетсе, суармалы егістік дақылдарына зиян да келтіреді. Онымен күресу үшін жерді тереңдігі 30 см-дей қазып, тамыр сабақтарынан тазартып отыру қажет
  

• 6 слайд

  Мен білмейтін қандай түрлері бар?
  Жер шарында кең тараған. 650 - дей туысы, 10 мыңнан аса түрі белгілі.
  Қазақстанның барлық облыстарына тараған 83 туысы, 418 түрі бар.
  Сабақтарының ұзындығы 1 – 2 см - ден 30 – 40 м - ге дейін, ал жуандығы 0, 5 мм - ден 20 – 30 см - ге дейін жетеді. Сабаққа екі қатар кезектесіп орналасқан жапырақтары – жіңішке таспа, қандауыр, жұмыртқа тәрізді.
  Астық тұқымдасының тамырлары шашақты келеді, ал сабағы жұмыр, іші қуыс, бунақтармен бөлінген. Кейбіреуінің буын аралықтары жұмсақ ұлпалы
  Олардың гүл құрылысы басқа өсімдіктерден өзгеше келеді. Көбіне гүлінің сыртын гүл қабыршағы қоршап тұрады. Бір немесе бірнеше гүлдерден топталған масақшадан – шашақбас, айдар, масақ, собық, сыпыртқы бас, яғни күрделі гүлшоғыры құралады
  

• 7 слайд

  Қамыстың тұрмыста, шаруашылықта
  қолданылу үлесі қандай?
  Қамыстың 0, 5метр шамасында өскені шөпмамық шөп деп аталады.
  Мал жеген кезде сүйсініп жейді, жұмсақ болады. Бірақ қамысты шабындықты жақсатту арқылы одан мол өнім алуға болады.
  Бүгінгі ел аумағында өндірілетін және құрылыста қолданылып жүрген материалдардың дені тығыздалған ағаш, қамыс жоңқалы тақталар шығару қолға алынды. Қамыстың суда өсетіні белгілі және ағашқа қарағанда 48% ылғалға төзімді болып келеді. Сондықтан жылдар бойы жете мән бермей жатқан қамысқа деген сұраныстың күрт өсуі түсінікті жағдай. Қазақстанда тақталы материалдарды тұтыну негізінен жиһаз өндірісі мен құрлыс жұмыстарында байқалады. Шетел мемлекеттерінің де қамысқа деген сұранысы артуда. Қамыстың бағалылығы, беріктігі, ылғалға төзімділігі, өңдеуге жеңілдігі мен экологиялық жағынан таза материал екені белгілі.
  Қамыс көгіне сиыр, жылқы, қой ұстап сүт, қымыз, ет секілді арзан мал өнімдерін өндіруге және қамыс пішенін орып - жинап, жем - шөп қорын жасауға немесе баулап базарға сатуға да болады. Қамыс деген нағыз кәсіп пен табыстың көзі. Қазіргі кезде қамыстан тоқылған стол, орындықтар да саудаға шығарылуда. Жалпы себеттерден тоқылған түрлі бұйымдар жасап жатқандығын да көреміз. Қамыстың пайдасы құрылыста да
  қолданылады шатыр төбелерін(шифер) жабуға да пайдаланады.
  Қамыспен үйдің төбесін жауып қана қоймай,
  қабырғаларын тұрғызуға да пайдаланған, ол - жылу ұстағыш таптырмас құрылыс материалы.
  
  Қамыстың тұрмыста және шаруашылықта қолданылуы
  Жинау және өңдеу
  Қамыс тамырының емдік қасиеті мол. Қазан айларында қазып алып, ұсақ шашақты тамырын және өркенін алып тастап, тазалап жуып, кептіріп, ұсақтап турап тастау керек. дәмі тәтті, усыз болады.