Тақырыбы:
«Ана тілім –
ардағым!» 7 сынып
Мақсаты:
1. Оқушылардыөзанатілініңқадір-қасиетінбіліп, өзанатілініңкөркемдігінсезініп,
сөзқұдіретінтүсініп, оныңадамөміріндегімаңызынұғуғаүйрету.
2.Тіл әуезділігін, көркемдігін, байлығын, шешендігінкөрсететіннақылсөздер,
мақал-мәтелдерарқылыоқушыдүниетанымын, ой өрісіндамыту.
3. Тілтазалығынсақтау, мәдениеттісөйлеу, шешендікөнердіоқушыбойынасіңіреотыра,
анатілінесүйіспеншілігінқалыптастыру,
мемлекеттіктілмәртебесінкөтеругеатсалысуғашақыру.
Біздіңтіліміз – ананыңақсүтіменбойғасіңгенасылқазынамыз,
сондықтан да өзтіліміздесөйлеубастыпарызымыз.
«Тілақылдыңөлшемі» депхалқымызбекерайтпаған.
Олайболса, тілмәдениетінежастардытәрбиелеукөркем -
әдебишығармаларынкөптепоқуменбайланысты. Себебікөркем - әдебитуындыларды аз
оқитыноқушылардыңсөздікқоры аз, осығанорай, олардыңдүниетанымы да,
сөйлеумәдениеттілігі мен өзойынлогикалықбаяндауы да төменекендігібайқалады. Өйткеніақылдыңкөзіойда.
Логикалықжүйемендұрысойлайбілутілмәдениетінқалыптастырады.
Дұрысойланыпсөйлегенадамдарөзойынтолықжеткізеаладыжәнеөзінбасқаларғатыңдатады
да, өзібасқаныңойынтыңдайбіледі.
Елбасымыз Н. Ә Назарбаев «Қазақстанныңболашағы -
қазақтілінде» дегенсөзітүсінгенадамғакөпмағынажатыр. Тілдіңкөмегіменөнер –
білімді, ғылымдыигереміз, өткен – кеткеніміздісаралап, сабақаламыз.
Бізөзтіліміздіқұрметтейотырып, дініміз бен салтдәстүрімізге,
тарихымызғакөптепүңілетінболсақжәне оны өзімізтаныпқанақоймай,
соласылқазынамыздыәлемгетанытсақкелешекұрпақүшінкөпжұмысатқарғанболыпсаналамыз.
Өйткеніөзтілін, дінін, тарихынжақсыбілмегенадамбасқатілдіңқадірінбілумүмкінемес.
Қазақхалқыөзініңшешендігіменшеберлікжәнеданалығыменерекшеленеді.
өйткенімақал – мәтелдердіңмағынасыназерсалыпкөрсек, біршындықтыңнышаныбілінеді.
Ертедебилер мен шешендер ел –
елдіңдауынмайдатілменшешебілген. Оныңайғағы «Сөзсүйектенөтеді, таяқеттенөтеді»
дегенмақалдыңастарынбақылайықшы. Яғни, баланыұрып, ұрсыпайтпай–ақ, ойланып,
дұрыссөйлепоныңзердесінежетугеболады. Жақсысөзбеноныңкөкірегі мен көзінашуғаболады.
«Өнералдықызылтіл»
- Кел, жасдос, әдемі де әдепті, сұлу да
ойлысөйлеугеүйренейік.
- Әдемі, әдебисөйлеудіңкөздібұлағы -
кітап.олайболсакітаптыжайоқыпқоймай, ондағысөздер, сөйлемдергеназараудар,есіңдеұста,
сөзіңдепайдалан.
Әдемісөйлеудіңкөздібұлағыхалықтілінде.
а) Шешендікақыл – нақылғанегізделгенданалықсөздергеназар аудар. Олүшінжыраулартолғаулары, терме
жырлар, ауызәдебиеті үлгілерінкөпоқы.
ә) Мақал – мәтелдердісөздікқорыңақосып, олардыұтымды пайдалануғатырыс.
«Еңәдемісөз – аз сөз» дейдіхалық. «Көпсөз
– көмір, аз сөз алтын» дегенітағы бар. Мәдениетті,
әдемісөйлеу үшінкөпсөйлеуміндеттіемес.
Қайжердеболсынайтарыңдықысқа, әрінақты, нықайтуғатырыс. Сөйлемдеріңшұбалаңқы,
шашыраңқыболмасын. Әуеліөзойыңдыайтуүшінішіңнен не айтатыныңдыжинақтапал. Сонда
ғана сен әдемі де әдебисөйлейсің.
б) « Шешендікқоржынын » жаса.
Бұлқоржыныңаосындайсөздердіжинап, оны жазбажұмыстарындапайдалануғатырыс.
Оқушыларғақойылатын сұрақтар:
1. елбасымыз Н. Назарбаев дүниежүзіқазақтардыңқұрылтайында не
дегенекен ?
2. Ендіқазақтіліжайындакімайтарекен ?
3. Қайжылы «Тілдерзаңы» қабылданды ?
4. тілбілімініңатасыкім?
5. Халықтілінанатілідепатаудыңмәнінтүсіндіріңіз.
6. «тілденқымбатқазынажоқ »
деймізосығанбайланыстықандаймысалкелтірередіңіздер ?
7. Тілгебайланыстықандайөлеңдердіжатқаайтааласыңдар ?
8. Тілгебайланыстыкөрініскөрсетіңіздер.
9. АтаЗаңымызжайлыкімайтады ?
10. Қазақелінің бас қалаларыжайлыкім не айтады ?
11. Тілгебайланыстықандаймақал – мәтелдербілеміз ?
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.