Архитектуралық ескерткіштер 5- сынып

Сабақтың тақырыбы:  Архитектуралық ескерткіштер

Сабақтың мақсаты:

1/білімділік:Оқушыларға жалпы сәулет өнері жайлы мәлімет беру

2/дамытушылық:сәулет өнері туындыларынан нақты мысалдар келтіре отырып оқушылардың танымдық қабілетін арттыру

3/тәрбиелік:сәулет өнеріне деген сүйіспеншілігін арттыру

Сабақтың түрі:аралас

Сабақтың әдісі: түсіндіру

Сабақтың көрнекілігі: суреттер,слайд,кесте

Сабақтың барысы:  І.Ұйымдастыру кезеңі

ІІ.Үй тапсырмасын сұрау:

1/Қазақ халқының материалдық мәдениетіне нелер жатады?

2/Қазақтардың баспанасы?

3/Киіз үйдің қасиеттері,түрлері?

4/Үй жиһаздарына нелер жатады?

Жаңа сабақтың жоспары:

1/Ежелгі құрылыстар

2/Орта ғасырлардағы сәулет ескерткіштері

Домбауыл кешені. 8 - 9 ғасыр

Қазақсәулет өнері – ғимараттарды, құрылыстар мен ескерткіштер кешендерін жобалау, салу, оларға уақыт талабына сай эстетиклық көркемдік сипат беру өнерінің ұлттық саласы. Материалдық игілікті жасаудың басты саласы ретінде Қазақ архитектурасы қоғамның өндірістік-экономика дамуына, ғылым және техника жетістіктерімен жарақтануына, оны жасаушылардың дүниетанымдық-эстет. талғамына тығыз байланысты жағдайда өркендейді. Қазақстанаумағындағыжекелегенаймақтарды, оныңішіндеОңтүстікҚазақстанөңірінадамдаршелл-ашельдәуірінде (ертепалеолиткезеңі) қоныстанабастады. Ашель-мустьекезеңіндеқоныстануаумағыайтарлықтайкеңейді. Қазақстанжеріндеқұрылыс салу жоғары палеолит дәуіріндепайдаболды. Қаратаудағы, Баянауылдағы, Ұлытаудағы, Маңғыстаудағыүңгірлер мен адамтұрақтарышағынтоптарболыпөмірсүрген, бірігіпеңбекеткеналғашқықауымдыққұрылыстараңшылардың, кейінірекертедегірулыққауымдардықұрғанадамдардыңтіршілікжайынсипаттайды.Сәнді қолданбалы  өнер ортағасырлардың дамыған кезінде пайда болғанОртағасырларда  сәулет құрылысы жақсы дамыды.Мұндай құрылыс нерінің дамуына ислам дінінің нығая бастауы себеп болды.Қазақстанның аумағында ортағасырларда салынған өзінің алғашқы нұсқасын осы күнге дейін сақтап келген көптеген кесенелер бар.Бабаджа-қатын,Айша-бибі кесенелері олар Жамбыл қаласының батыс жағында 18 км.жерде орналасқан

Бұлардан басқа қазақ жерінде орта ғасырлардан сақталған. Сырлытам кесенесі, Аяққамыр, Ақсүмбе күмбезі Бабаджа қатын кесенесі, т.б ескерткіштері бар. Сонымен Түркістан, Отырар, Тараз қалаларындағы Шығыс моншалары ерекше үлгімен салынған. Өкінішке орай ортағасырлар ескерткіштердің көбі құлаған, қазір орны ғана бар.

Қорытынды:Ортағасырларда Қазақстан жерінде бірқатапр кесенелер салына бастады.Солардың ішінде өзінің алғашқы нұсқасын осы күнге дейін сақтағандары да бар.Сонымен қоса Қазақстан аумағында моншалар да салына бастады.Тараз,Отырар қаласында шығыс моншалары салынды.

Сабақты бекіту:

·        Сәулет өнері дегеніміз не?

·        Қазақстанда ірі ғимараттық құрылыстары қай кезде бой көтере бастады?Оған қандай жағдайлар ықпал етті?

·         Х-ХІІ ғасырлардағы сәулет құрылыстарының VI-IX ғасырлармен салыстырғанда қандай артықшылықтары болды?

Бағалау:

Үйге тапсырма:§38 Архитектуралық ескерткіштер тақырыбына дайындалу.