Мұғалім: Жақсағұлова Б.Б.
Пән: қазақ тілі
Сынып: 6 сынып
Сабақтың тақырыбы: Қазақтың
ұлттық ойындары
Сабақтың мақсаты:
1.Білімдік:
Оқушыларға қазақтың ұлттық ойындары туралы түсінік бере отырып және
білетіндерін бекіту
2.Дамытушылық: оқушылардың
ойлау қабілетін , тіл байлығын арттыру қазақша еркін сөйлеу шеберліктерін
жетілдіру.
Тәрбиелік:
Оқушылардың өзін- өзі басқаруын қалыптастыру, ойынға, спорт түрлеріне деген
қызығушылықтарын арттыру, адамгершілікке, өжеттелікке, ізденімпаздыққа
тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: аралас сабақ.
Қолданған әдіс-
тәсілдері: іздендіру, сөйлеу,
аудару, ойын ойнату.
Көрнекіліктері: мультимедиялық кешен, слайдтар,оқулық,
тақта.
Сабақтың барысы
I.
Ұйымдастыру кезеңі: а)Амандасу рәсімі, зейінін сабаққа аудару. ә)психологиялық
тұрғыдан сабаққа дайындық, яғни, оқушылардың көңіл күйін сабаққа икемдеу
Шеңбер бойынша жинап амандасу.
-Жаңа күнді қандай көңіл- күймен қарсы алдындар?
-Жақсы көңіл- күймен , көңілді көңіл- күймен қарсы алдық.
-Әдеттегідей осы күнді бір- бірімізге тілек, жылы сөздер айтудан
бастайық.
- Айтылған сөздер біздің достығымызды нығайтып, күш- қуат береді.
Бүгін сабақтың тақырыбы «Қазақтың
ұлттық ойындары».
Сабақтың мақсаты: қазақтың ұлттық ойындары
түрлерімен танысамыз, алған білімдерді бекітеміз. Ізденімпаздыққа тәрбиелеу.
II.
Жаңа сабақ: Мұғалім:- Балалар айтындаршы «Ұллтық ойындар» дегенде
қандай ой келеді, кластер жасаймыз.
(Слайд)
Ұлттық ойындар ата – бабамыздан бізге жеткен, бүгінгі ұрпаққа
байланыстратын баға жетпес байлығымыз, асыл қазынамыз. Сондықтан оны үрену,
ұрпақ тәрбиелеуге пайдасы орасан зор. «Ойын» дегеніміз – ақыл- ой жетекшісі,
денсаулық кепілі, өмір тынысы. Халықтың даналығында: «Ойнай білмеген ойлай да
білмейді. Ойында озған - өмірде де озады» деген аталы сөзге жүгінсек, ойынға
деген қызығушылық, қарым қатынас, мінез- құлық көрінісі есейгенде де жалғаса
береді дейді.
Оқушы: Қазақтың ұлттық ойындары туралы мәлімет беру.
(Слайд )
Тасбулатова
Айгерим: Қазақ халқы ұлтық ойындарына
бай халықтардың бірі.
Қазақ халқының
тұрмысы, салт- дәстүрі, ойындары көбінесе төрт түлік малмен байланысты
болды.Олар ойынға мал сүйегін, қой құмалағын пайдаланды. Мысалы, «Асық»,
«Ақсүйек», «Тобық», «Ханталапай», «Тоғызқұмалақ».
Қазақтың ұлттық
ойындары ерлікті, өжеттікті, батылдықты, шапшаңдықты, тапқырлықты,
табандылықты, байсалдықты, тағы басқа мінез- құлықтың ерекшеліктерімен бірге
күш- құат молдылығын, білек күшін, дененің сомданып шынығуын қажет етеді.
Үлкен мерекелердің
қай- қайсысы болсын халықтың «Бәйге», «Қыз қуу», «Қазақша күрес» сияқты
спорттың ойындарымен жалғастырылады.
Сондықтан қазақ тың
ұлттық ойындаы тек ойын- сауықтық жағынан ғана маңызды емес, ол – спорт, ол-
өнер, ол- шаруашылық, тәжірибелік маңызы бар тәрбие құралы.
III.Мәтінмен жұмыс: Слайд
Сөздерді дұрыс айтуға дағдыландыру;
А) мұғалім сөздерді мәнерлеп оқиды
Б) Оқушылар дауыстап қайталайды
Қызық-интересно
Жігіт-парень
Қуады- догоняют
Жету керек- должен догнать
Сүйеді- целует
Соғады- будет бить
Тіл дамыту мақсатында мәтінмен жұмысты өткізу(Оқулықпен жұмыс 153бет 1
-тапсырма)
1)Мұғалім мәтіңді оқып шығады.
2)Оқушылар бір- бір сөйлемнен кезекпен оқиды.
Қыз қуу.
Қазақтың ұлттық ойындарының ішіндегі ең қызығы- қыз қуу. Қыз бен
жігіт атқа мініп, бірін-бірі қуады. Қалған адамдар қарап тұрады. Олар белгілі
бір қашықтыққа шабады. Жігіт қызға жетсе, қызды сүйеді. Ал егер жігіт қызға
жетпесе, қыз жігітті қамшымен соғады.
Мәтінмен жұмыс:
Оқушылар бір- біріне сұрақтар қояды:
1. «Қыз қуу» ойын қандай ойын?
- Қазақтың ұлттық ойындарының ішіндегі ең қызығы- қыз қуу.
2. Жігіт қызға
жетсе не істейді?
- Жігіт қызға жетсе, қызды сүйеді.
3. Жігіт қызға
жетпесе, қыз не істейді?
- Жігіт қызға жетпесе, қыз жігітті қамшымен
соғады.
IV.Әр
топ өз шығармашылық жұмысын көрсетеді.
1 топ- «Тоғызқұмалақ»
Биркель Елизавета ,
Мишин Владислав: «Тоғызқұмалақ»-
ойыны – шахмат сынды ежелгі ойын түрі. Ойынға екі адам қатысады. Ағаш тақтаға
арнайы ұя жасап олжа салып ойнаған. Ертеде қойшылар малын өріске шығарып тақыр
жерден ұя шұңқыр ойып қойдың құмалағымен ойнаған. Тоғыз құмалақ ойыны содан
шыққан. Бекітілген өз ережесі бар үлкен шеберлікті, ойлауды, айла – тәсілді
қажет ететін күрделі ойын.
(Ойын көрсету)
Келесі кезең екінші
топқа беріледі.
2топ –Асық
ойыны Асық ойыны
Порохницкая Ксения ,Видеркер Екатерина
Асық ойынның мақсаты:
нысанаға дәл тигізу, шапшаң да үйлесімді қимыл - әрекет жасау сияқты
қабілеттерін одан әрі дамыту. Балаларды кеңістікті бағдарлай білуге, нысанаға
көздеп дәл тигізуге үйрету.
Асық ойындарына қой
арқар және еліктің асықтары жарайды. Олар түрлі бояуларымен боялып, ірілері
сақа етіп алынады. Сақа салмақты болу үшін кейде ортасын тесіп, оған қорғасын
ерітіп құяды. Асықты жерге иірген кезде төрт түрлі қалыпта түседі.
Алшы – асықтың тік
тұрғандағы иректеу болып біткен ойық беті.
Тәкі- асықтың тік
тұрғандағы алшыға қарама – қарсы томпақтау жағы.
Бүк – асықтың
шалқасынан жатқан (томпақ беті).
Шік – бүкке қарама –
қарсы асықтың етпетінен жатқан жағы.
Ойын көрсетеді.
Келесі кезең 3 топқа
беріледі
3 топ-Алтыбақан
ойыны
Биркель Елизавета,
Порохницкая Ксения
«Алтыбақан » ойыны –
көбінесе жаз күндерінде түнгі бетте ауыл сыртында өтеді. Алтыбақан құру үшін
әрқайсысының ұзындығы 3-4 метірдей 6 салма мен жуандау бір бел ағаш және
жуандау бір бел ағаш және жуан арқан керек. Алтыбақан тебетің екі ойыншы қарама
– қарсы тұрып аяқтарымен әлгі сыйланған арқанға шығып әткеншек теуіп, ән
бастайды. Бұл екі ойыншының бастауымен қастарында алтыбақан айналасында тұрған
жігіттер мен қыздар әнге қосылып хор айтады.
( Топ ән айтады)
Әр топ оқушылары
мәтіндері бойынша сұрақтар құрастырып, бір- біріне сұрақ қояды.
1 «Тоғызқұмалақ»
ойынға неше адам қатысады?
- «Тоғызқұмалақ»
ойынға 2 адам қатысады
2. Қандай ұлттық
ойындарды сен білесің ?
-Мен «Бәйге», «Қыз
қуу», «Қазақша күрес», «Тоғызқұмалақ» деген ойындарды білемін.
3. Қазақ ұлттық
ойындары немен байланысты болады?
- Қазақ ұлттық
ойындары төрт түлік малмен байланысты болды.
V. «Кім жылдам?» ойын ойнаймыз.
Оқушылар сұраққа
жауып береді.
VI.«Ойнайық та,
ойлайық» «Ақ сүйек»ойын
өткізу Грамматикалық тапсырмаларды орындау.
1. Сөздерді буынға бөліп жазыңдар:
қызық, жігіт, қуады, жету, сүйеді
соғады
2. Ойын
сөздерін септеңдер.
4. Жігіт
сөздерді тәуелдеңдер.
VII.«Бәйге» деген ойын ойнаймыз. Мен сөйлемнің
басын оқимын сендер жалғастырып айтасыңдар.
Сөйлемдер:
1.Бәйге- қазақтың
ұлттық ойыны.
2.Абай
Құнанбайұлы- ұлы ақыны.
3.Қазақстанның
астанасы- Астана қала.
4.Қазақстан – біздің
отанымыз.
5.Отансыз адам-
омансыз бұлбұл
6.Туған жердей жер
болмас- туған елдей ел болмас.
7. Наурыз- ұлттық
мейрам.
8. Домбыра –қазақ
халқы ұлттық аспабы.
9.16 желтоқсан -
тәуелсіздік күні
10. Ет- қазақтың
басты ұлттық тағамы.
VIII.«Жеті жұрттың
тілін біл,
Жеті түрлі білім
біл»
«Полиглот» кезеңне
келдік. Көп тіл білу- өмір талабы. Олай болса, қазір әр оқушы қазақша, орысша,
ағылшынша аударма айтады, тыдайқ.
1. Үлттық ойын-
народная игра- national game
2. Ойын – сауық –
развлечение- amusement
3. Сайыс- конкурс-
competition
4. Күміс алу- подними
монету- pick up the
5. Қазақша
күрес-борьба- wrestle
6. Қыз қуу – догони
девушку- catch up the girl
7. Жамбы ату-
стрельба из лука- shoo ting from bow
8. Кім жылдам? – кто
быстрее?- who is faster
9. Ұшты-ұшты - лети-
лети – fly- fly
10.Дойбы – шашки- checkers
11. Бес тас- пять
камушек- fire stones
12. Аңшылар –
охотники- hunters
VIII.
Қортындылау «Дұрыс, бұрыc» ойын өткізу
Сөйлем
|
Дұрыс
|
Бұрыс
|
1.Қазақтың ұлттық
ойындарының ішіндегі ең қызығы- қыз қуу.
|
+
|
|
2.«Ханталапай» орыс
халқының ұлттық ойыны.
|
|
-
|
3.«Тоғызқұмалақ»
ойынға 5 адам қатысады
|
|
-
|
4.Қазақ халқы
ұлтық ойындарына бай халықтардың бірі.
|
+
|
|
57«Алтыбақан »
ойыны – көбінесе қыс күндерінде түнгі бетте ауыл сыртында өтеді.
|
|
-
|
6.Қазақ ұлттық
ойындары төрт түлік малмен байланысты болды.
|
+
|
|
IX. Үй жұмысын беру. «Ұлттық ойындар» тақырыбына алған білімдерін
пайдалана отырып шығарма жазып келу.
X. Бағалау. Балаларды бағалап шығу
Сабақты өзіндік талдау
Мұғалім: Жақсағұлова
Б.Б.
Пән: қазақ тілі
Сынып: 6 сынып
Сабақтың тақырыбы:
Қазақтың ұлттық ойындары
Сабақтың мақсаты:
1.Білімдік: Оқушыларға қазақтың ұлттық ойындары туралы
түсінік бере отырып және білетіндерін бекіт3
2.Дамытушылық: оқушылардың ойлау қабілетін , тіл байлығын
арттыру қазақша еркін сөйлеу шеберліктерін жетілдіру.
Тәрбиелік: Оқушылардың өзін- өзі басқаруын қалыптастыру,
ойынға, спорт түрлеріне деген қызығушылықтарын арттыру, адамгершілікке,
өжеттелікке, ізденімпаздыққа тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: аралас сабақ.
Қолданған әдіс-
тәсілдері: іздендіру, сөйлеу,
аудару, ойын ойнату.
Көрнекіліктері: мультимедиялық кешен, слайдтар,оқулық,
тақта.
Берілген сабақты жоспарлау
барысында оқушылардың ерекшеліктері ескеріледі. Сабақ тақырыбы типтік
бағдарлама және стандартқа сәйкес жоспарланып ұйымдастырылған. Себебі
тақырыптардың мерзімді өткізілуі және оқушылардың сыныптар бойынша білуге
тиісті міндеттерді орындалуына тапсырмалардың құрылуы орын алған.
Сабақтың мақсаты:
1.Білімдік: Оқушыларға қазақтың ұлттық ойындары туралы
түсінік бере отырып және білетіндерін бекіту
2.Дамытушылық: оқушылардың ойлау қабілетін , тіл байлығын
арттыру қазақша еркін сөйлеу шеберліктерін жетілдіру.
Тәрбиелік: Оқушылардың өзін- өзі басқаруын қалыптастыру,
ойынға, спорт түрлеріне деген қызығушылықтарын арттыру, адамгершілікке,
өжеттелікке, ізденімпаздыққа тәрбиелеу.
Сабақта қолданылған
әдістер: Сөйлесу- әңгңмелесу (Оқушылардың назарын сабаққа аудару үшін кезеңдері
талдау үшің); көрнекілік ( оқушылардың танымдық – қызығұшылық әрекеттерін іске
асыру үшін); практикалық (интерактивтік әдістер, дұрыс жауабын анықтау).
Сабақта шығармашылық
жұмыс, ой қозғау және ақпараттық комуникациялық технологиялардың элементтері
қолданылады.
Пәнаралық байланыс:
әдебиет, орыс тілі, ән-күй, ағылшын тілі сабағы.
Көрнекіліктері: мультимедиялық кешен, слайдтар,оқулық,
тақта.
Сабақ негізгі мына
кезеңдерден тұрады.
Ұйымдастыру
кезеңі: психологиялық
тұрғыдан сабаққа дайындықтан, яғни, оқушылардың көңіл күйін сабаққа икемдеунен
басталды.
Сабақтың тақырыбы
мен мақсаттарын хабарлау.
Сабақтың тақырыбы мен мақсаттары айтылды.
Жаңа материалды
меңгеру кезеңі. 1.Психологиялық
тұрғыдан сабаққа дайындықтан, оқушылардың көңіл күйін сабаққа икемдеуден
басталды.
2. Сабақтың тақырыбы
мен мақсаттарын хабарлау. Сабақтың тақырыбы мен мақсаттары айтылды.
3. Шығармашылық
жұмыстарды қорғау . Оқушылар өздері дайындап келген тақырып бойынша жұмыс
істеді.
Бұл кезеңде оқушылардың
алған білімдерін еске түсіру үшін арналған интерактивті тақта, слайдтар,
шығармашылық жұмыс қолданылды.
4. Грамматикалық тапсырмаларды орындау.Бұл
кезеңде «Ақ сүйек» ,«Дұрыс, бұрыс» ойындарды жүргізілді. Оқушылар
грамматикалық тапсырмаларды орындады.
5.Сематикалық
картны толтырған кезде сөз таптарын қайталап шықты «Бәйге» деген ойын ойнаймыз. Оқушылар берілген
сөйлемді жалғастырып отырды.
Сабақ бекіту:Сабақты бекіткен кезде оқушылардың ойлау
қабілеттерін арттыру мақсатында «Бәйге» деген ойын ойнады. Оқушылар берілген
сөйлемді жалғастырып отырды.
Үй тапсырмасы : бұл кезеңде оқушылардың жазу, сөйлеу тілдерін
дамыту мақсатында шығарма жазып келуі тапсырма берілді.
Бағалау: Сапбақта белсенді жұмыс істеген оқушыларға
баға қойылады.
Сабақтың түйіні.
Сабақ көзделген мақсатқа жетті, әр сабақ барысындағы кезеңдер байланыста болды.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.