Инфоурок Другое Другие методич. материалыАшық сабақ қазақ тілінен, 5 сынып, Тақырыбы: "Ақын қонақтар"

Ашық сабақ қазақ тілінен, 5 сынып, Тақырыбы: "Ақын қонақтар"

Скачать материал

 

Мерзімі: 10.02.2015 жыл                                  

Пәні: Қазақ әдебиеті

Сыныбы: 5 «Ә»

 

Сабақтың тақырыбы:   Мұхтар Әуезовтың  «Ақын қонақтар» әңгімесі

 

Сабақтың мақсаты

Білімділік:  «Ақын қонақтар»  шығармасын талдай отырып,  шығарма кейіпкерлерінің ішкі сарайын,сезім сырларын ұға отырып, кейіпкерлер арасындағы ізгілік қарым – қатынасты талдау.

Дамытушылық:  Оқушының тіл байлығын дамыту, есте сақтау, танымдық дағдысын қалыптастыру, ой белсенділігін арттыру,шығармашылыққа баулу;

Тәрбиелік:  Ұлы адамдардың еңбек жасын құрметтеп үлгі алуға, елінің саналы азаматы болуға, шәкірттерді рухани құндылықтар арқылы патриотизмге тәрбиелеу.

 

Сабақтың түрі:  Ашық сабақ

Сабақтың әдісі: Құрылымдық талдау, сұрақ – жауап, түсіндіру, өзіндік жұмыс, проблемалық сұрақтар қою.

Сабақтың көрнекілігі:  интерактивті тақта, слайдтар, семантикалық карта.

Пәнаралық байланыс:  бейнелеу өнері, халықтық педагогика.

Сабақтың барысы

1.Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушылармен амандасу.

Оқушыларды түгендеу.

Сабаққа қажетті құралдарды тексеру.

Оқушы назарын сабаққа аудару.

 

2. Кіріспе

Мұғалімнің сөзі:

Тарих қана, халық қана туатын,

Алыптардың арқа тұтпас кім атын?

Ұлы арманын жырлау үшін қазаққа,

Керек болды Абай сынды Ұлы ақын!

Айдың орнын баса алады Күн ғана,

Таудың орнын баса алады шың ғана.

Ұлы Абайды жырлау үшін қазаққа

Керек болды Мұхтар сынды бір дана!

(Ж. Әбдірашев)

Біз – ұлы халықтың ұрпағымыз.  «Қазақстан үшін Әуезов – екінші Абай»  ашық сабақта, Мұхтар Әуезовте – жомарт, табиғаттың жарық дүниеге тым сараң сыйлайтын біртуарлары, халқымыздың парасат әлеміндегі ғасырлық ғажайыптары, саф таза сұлу, айрықша оқшау құбылыстар. Қазақ әдебиетінің  XIX ғасырдағы асқар биігі – Абай, XX ғасырдағы заңғар биігі – Әуезов. Абайды Әуезовтен бөліп жара қарай алмаймыз. Абайды әлемге танытқан – Әуезов. Міне Абайдай ұлы бабаларымыздың барлық ғұмыры ақындарды халқымыздың биік рухын,мәдениетін, салт – дәстүрін, тұрмыс – тіршілігін танытты. Мұхтар Әуезовтің  «Абай жолы» романын оқыған адам тебіренбей қоймайды.

 

 

 

3. Ой шақыру

Абайдың өмірі мен шығармашылығы жайлы сұрақ-жауап

1.     Абай қай жерде, нешінші жылы дүниеге келді?

2.     Абайдың шын аты кім?

3.     Абайдың қандай өлеңін білесіңдер?

 

4.       Мағынаны тану

1.     Мұхтар Әуезов туралы түсінік. Оқушылардың қосымша мәліметтері.

2.     Бейнетаспа материалдарын көрсету

3.     Қонақ туралы халық нақылдары

Алайда халық арасында «Құтты қонақ келсе, қой егіз табады, құтсыз қонақ келсе, малын қырсық шалады», - деген де нақыл бар. Мұны Сырым батыр бала кезінде-ақ қалай теріске шығарған, еді, енді соған тоқталсақ.

Мөңке бидің үйіне құнанына мініп, Сырым бала келеді. Баланы көзге ілмеген би: «Балаға айран әкел», - депті.

Таңертең аулада семіз қызыл тұсақтың үйелеп өліп қалғанына қайғырған Мөңке:

-         «Құтты қонақ қонса, қойы егіз табады, құтсыз қонақ қонса, малын қырсық

шалады», - деген. Қызыл тұсақ үйелеп өліпті. Бала, құтсыз қонақ болдың. Енді үйімнен кет, - деп ызғар шашады. Сонда Сырым бала:

-         Олай болмас. «Құтты қонақ қонса, малы өліп, басы аман қалады, құтсыз қонақ қонса, өзі өліп, малы иесіз қалады», - деген. Менің қандай қонақ екенімді өзіңіз біліңіз», - депті.

-          

5. Жаңа сабақ

Бүгінгі сабағымыздың тақырыбы «Ақын қонақтар» әңгімесінің құрылымына талдау. (Күнін, тақырыбын дәптерге жазғызу).

- Ал, балалар, кез – келген шығармалардың оқиғасы қалай болса солай берілмейді,ол белгілі тәртіппен өрістеп отырады, оқиғаның долған жері, орны, мезгілі көрсетіледі, ондағы адамдардың сыртқы пішіні, мінез – құлқы,іс – әрекеті, сөйлеген сөзі, күйінуі, сүйінуі, еске түсіруі болады. Оқиғаның неден басталғаны, қалай өрбігені, аяқталған соң немен тынғаны айтылады. Ал жазушы осы бөлшектерді келістіріп құрастырады. Оны шығарманың құрылымы немесе композиция дейміз. Қазір осы  «Ақын қонақтар» әңгімесін құрылымына қарай талдаймыз.

 

Әңгіменің композициялық құрылымы:

 

1. Оқиғаның басталуы                                  Абайдың науқас күйі.

 

     2. Оқиғаның дамуы                                       Зере мен Ұлжанның әңгімелері.

 

     3. Шиеленісуі                                                Құтты қонақтардың келуі, жырлары.

 

     4. Шарықтау шегі                                         Барластың батасы.

 

     5. Шешімі                                                      Қонақтарды аттандыру.

 

 

Сатылай кешенді талдау. Кейіпкерлерге мінездеме

 

 


                       Кейіпкерлері:

                                       Абай

   Зере

   Ұлжан

   Барлас

   Байкөкше

 

                      1-ші портрет

Бойы өскен. Қол-аяғы ұзарған. Бұрын мұрны шолақтау болушы еді, биыл біраз ұзарып қалыпты. Бет бейнесі де баладан гөрі ірілеңкіреп, бала-бозбалалық қалпына бейімделген. Бірақ әлі сол мүсінде, үлкендік жоқ. Толық балғын емес. Сидиып арықтап, құр созылған сияқты. Күн көрмей өскен реңі  солғын, бойшаң ғана өсімдік бейнелес. Бұрын қара болушы еді,бетінің қызылы да ар еді. Қазірде қаладан қайтқандық және ауру қосылғандық бар ма, әйтеуір бозғылданған. Сұйықтау қоңыр шашының арасынан бас құйқасы да қылаңданып көрінеді.

                      2-ші портрет

Шоқшалау ғана сақалы бар, келбетті келегн зор дауысты ақсары кісі

 

 Бата

 

                                                                          

6. Жаңа сабақты бекіту.

 

Семантикалық карта №1

 

р/с

Сұрақтары

 

А.

Абай

Ә.

Зере

Б.

Ұлжан

В.

Барлас

Г.

Байкөкше

1

Абайдың әңгімешіл әжесі кім?

 

 

 

 

 

2

Абайға домбыраны сыйға тартқан кім?

 

 

 

 

 

3

Абай ауылына келген жас қонақ кім еді?

 

 

 

 

 

4

Абай қонақтарға сый беру туралы кімге ұсыныс жасады?

 

 

 

 

 

5

13 жасар ақын бала кім еді?

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Семантикалық карта №2

 

Кейіпкер сөзі:

 

А.

Абай

Ә.

Зере

Б.

Ұлжан

В.

Барлас

Г.

Байкөкше

Ал, балам, әжеңмен екеумізді қажай беруші едің, жырдың дүкені міне, жаңа келді. Мына кісі Барлас деген ақын.

 

 

 

 

 

«Шешенің судай төгілген,тыңдаушың бардай егілген» дегендей, сөйлеуді де, тыңдауды да сүйген ел – дағы.

 

 

 

 

 

-Мұны айтқан кім?  Осы өлеңді шығарған кім екен? -деп  Барластан сұрады.

 

 

 

 

 

-Жүрмеңдер, асықпай, әлі біраз күн қонақ боп жатып кетіңдер.

 

 

 

 

 

-Әріден келе жатқан деседі – ау, балам, бұның түбін...

 

 

 

 

 

-Апа, екеуіне де жақсы қап сый беріп аттандыршы.

 

 

 

 

 

 

Семантикалық карта №3

р/с

Сұрақтары

 

А) Дұрыс

Ә)Дұрыс емес

1

«Абай жолы» романындағы негізгі кейіпкер – Абай.

 

 

2

Ұлжан – қатігез, зұлым, қара ниет адам.

 

 

 

3

Әңгіме Абайдың жиырма жасар кезінен басталады?

 

 

4

Барлас пен Байкөкше жоқ іздеп жұрген адамдар.

 

 

5

Абайдың анасы қонақтарға отар-отар қой тарту етті.

 

 

 

7. Жаңа сабақты қорыту.

(Проблемалық сұрақтар арқылы)

Әңгімеден шаттық сыйлар құдірет неден аңғарылады?

Абайдың сауығып кетуіне не себеп болды?

(Балалар өздері қорытады?)

 

Мұғалімнің қорытынды сөзі:

- Әжесі мен анасының аузынан әңгіме, жырларды естіп өскен Абай, бүгінде қазақ үшін шоқтығы биік ұлы тұлға. Абайды білмейтін қазақ жоқ. Абайдай дананың ұрпағы сендерсіңдер. Елбасымыз  да сендердің сапалы білім алуларыңа зор мүмкіндік жасап отыр. Еліміз үшін сендер де болашақта  еңбек  етіп, Абай, Мұхтардай халқын сүйетін азамат болатындарыңа мен сенемін.

 

 

8. Оқушыларды бағалау.

 

Абайдай дана, Мұхтардай ұлы,

Байқадым бүгін сабақтан бұны.

........

«5» деген баға алдыңдар бүгін.

 

Білімді нақтылап көздеген,

Аламын оны деп ізденген.

........

Алдыңдар баға «4» деген.

 

Жақсылардан әлі үлгі аларлық,

Шығарманы қайтадан бір қаралық.

......

Бүгінгі бағаларыңі қанағаттанарлық.

 

9. Үйге тапсырма беру.

 

Шығармашылық жұмыс.

1.     «Асыл әжем»

2.     «Құтты қонақ»

3.     «Бабамнан қалған мұрам - домбырам» ойтолғау жазу.

 

 

 

Тексерілді: 10.02.2015жыл__________

 

 

 

 

 

Просмотрено: 0%
Просмотрено: 0%
Скачать материал
Скачать материал "Ашық сабақ қазақ тілінен, 5 сынып, Тақырыбы: "Ақын қонақтар""

Методические разработки к Вашему уроку:

Получите новую специальность за 2 месяца

Специалист в области обращения с отходами

Получите профессию

Технолог-калькулятор общественного питания

за 6 месяцев

Пройти курс

Рабочие листы
к вашим урокам

Скачать

Скачать материал

Найдите материал к любому уроку, указав свой предмет (категорию), класс, учебник и тему:

6 609 615 материалов в базе

Скачать материал

Вам будут интересны эти курсы:

Оставьте свой комментарий

Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.

  • Скачать материал
    • 21.01.2016 1828
    • DOCX 77.5 кбайт
    • Оцените материал:
  • Настоящий материал опубликован пользователем Акназарова Сауле Муратхановна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт

    Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.

    Удалить материал
  • Автор материала

    Акназарова Сауле Муратхановна
    Акназарова Сауле Муратхановна
    • На сайте: 8 лет и 1 месяц
    • Подписчики: 0
    • Всего просмотров: 48960
    • Всего материалов: 13

Ваша скидка на курсы

40%
Скидка для нового слушателя. Войдите на сайт, чтобы применить скидку к любому курсу
Курсы со скидкой

Курс профессиональной переподготовки

Экскурсовод

Экскурсовод (гид)

500/1000 ч.

Подать заявку О курсе

Курс профессиональной переподготовки

Организация деятельности библиотекаря в профессиональном образовании

Библиотекарь

300/600 ч.

от 7900 руб. от 3950 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 279 человек из 66 регионов

Курс повышения квалификации

Специалист в области охраны труда

72/180 ч.

от 1750 руб. от 1050 руб.
Подать заявку О курсе

Курс профессиональной переподготовки

Библиотечно-библиографические и информационные знания в педагогическом процессе

Педагог-библиотекарь

300/600 ч.

от 7900 руб. от 3950 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 455 человек из 66 регионов

Мини-курс

Эффективная работа с Wildberries: от создания личного кабинета до выбора продукта

4 ч.

780 руб. 390 руб.
Подать заявку О курсе

Мини-курс

Экономика и управление

6 ч.

780 руб. 390 руб.
Подать заявку О курсе

Мини-курс

Информационные технологии в науке и бизнесе: от концепции до реализации

10 ч.

1180 руб. 590 руб.
Подать заявку О курсе