Ашық сабақ: "Балалардың сенсомоторикалық әрекеттерін дамытатын ойындар".

Балалардың сенсомоторикалық әрекеттерін

                                                 дамытатын ойындар

   Біз, адамзат қоршаған ортаның сол қоршаған ортадағы жерлердің сезім мүшелері арқылы бізге жететіндігін жақсы білеміз. Осы сезім мүшелеріміз арқылы біз түстерді танимызжәне ажыратамыз. Демек, сезім-пікірлеу әлемінің негізі болып табылады.

   Баланың сенсомоторикалық әрекетін дамыту үшін жас кезінен әрекет етуді қажет етеді. Сенсомотор дегеніміз не?

   Сенсо – бұл сезу, яғни көру, есту, иіс сезу, дәм білу, сезіну, т.б. жағдайлар.

   Моторика сөзі – «әрекет» дегенді білдіреді. Сенсор жүйесінің даму моторикасы моториканың дамуымен үздіксіз байланысты.

   Балалар сенсомоторикалық қызметін сабақ барысында түрлі интерактивті және коррекциялық ойындар арқылы дамытуы мүмкін.

    Интерактивті ойын

   «Кірпі мен тасбақа»

   Жаттығу мақсаты:

1.     Оқушылар көргізбек болған образдың пікірлеуін дамыту.

2.     Олардың сенсомоторикалық белсенділігін асыру.

3.     Оқушылардың ауызекі сөйлеу қабілетін өсіру.

   Көрнекілік: Интерактивтік «Кірпі» панносы. Тасбақа мен кірпі үлгісі.

   Әдісі: Интерактивті ойын

   Жаттығудың барысы.

   І. Ұйымдастыру кезеңі

   а) Оқушылардың сабаққа қатынасын анықтау.

   ә) Оқушыларды жаттығуға дайындау.

   ІІ. Негізгі бөлім:

   Кірпімен таныстыру. (Мұғалім ойыншық кірпі үлгісін қолына киіп алып, балаларға көрсетеді)

   Мұғалім: Балалар, бүгін бізге орман жануары кірпі қонаққа келген. Қараңдар, қандай әдемі жануар иә? Келіңдер, кірпімен сәлемдесейік.

   Балалар: Саламатсызба?

   Мұғалім: Міне балалар, кірпі де сендермен сәлемдесіп жатыр.

-         Пих, - пих, - пих.

   Мұғалім балалардың әрқайсысымен кірпіні сәлемдестіреді.

-         Балалар, кірпінің әдемлілігін көрдіңдер ме? Қане, айтыңдаршы кірпі қай жерлерде жасайды екен? (оқушылардың әрқайсысынан сұралады)

-         Ормандарда жасайды.

-         Әрине, кірпі орманда, бақшада кездеседі. Енді, келіңдер балалар, кірпімен жақынырақ танысамыз.

   Мынау кірпінің бас бөлігі (көрсетіледі), мынау денесі, ал мынау аяқтары: (алдыңғы екі, артқы екі)

-         Қане, Шерзад, кірпінің бас бөлігін көрсетші.

-         Сен айтшы, бас бөлігінде қандай мүшелер бар?

-         Көзі бар.

-         Дұрыс, көздері бар. Неше көзі бар екен?

-         Екі көзі.

-         Өте дұрыс. Және қандай мүшелері бар екен?

-         Құлақтары.

-         Өте дұрыс.

   Акмал, сен кірпінің мұрнын көрсетші. (көрсетеді)

-         Жақсы. Бұлардан басқа кірпінің аузы да бар.

-         Міне біз кірпінің бас бөлігімен танысып алдық.

  Кірпінің инемен қапталған дене бөлігі бар.

   Мінау дене бөлігі (көрсетіледі)

   Мұғалім: Қараңдар, балалар, денесіндегі инелер өте көп. Сол үшін бұл кірпі деб аталады. Енді, кірпінің денесін сипап көреміз. (Әрбір оқушыға кірпінің денесін қолдарымен сипатады. Оқушылар оның денесінің тікенді екендігін сезеді)

   Мұғалім: Егер біз кірпіні аударып қарасақ, қарны көрінеді. Қарны тікенді емес, керісінше жұмсақ. Қанекей, ұстап көреміз. (Балалардың әр қайсысы ұстап көреді)

   Мұғалім: Балалар кірпі қалай жүреді? Оның аяқтары барма?

-         Бар.

-         Өте дұрыс, оның аяқтары бар. Мынау алдынғыаяқтары, ал мынау артқы аяқтары.

-         Кірпінің неше аяқтары бар екен?

-         Төртеу.

   Мұғалім: Қараңдар, кірпі қалай жүреді. (көрсетіледі) Көрдіңдер ме? Кірпінің әрекетін.

   Мұғалім: Егер кірпі бір аңнан қорғанар болса, лезде домалап жиырылып қалады. Өйткені, ол - өте қорқақ жануар. (көрсетіледі)

   Келіңдер, енді сіздермен аздап ойын ойнаймыз. (оқушылар орнынан тұрады)

   Иммитационды әрекет.

   Мұғалім: Кірпінің аяқтарымен қалай әрекет етуін қолдарымызбен көрсетеміз. (Балалар қолдарымен әрекет жасайды)

   Мұғалім: Енді кірпінің қорқып, домалақ болып қалуын көрсетеміз. (оқушылар отырып, бастарын тізесінің арасына қояды. Мұғалім олардың бастарын сипайды)

-         Енді, ақырын тұрамызда кірпіге айналамыз.

-         Кірпі жасау.

   Мұғалім: Бүгін сабағымызда сендермен кірпіні жасаймыз. Кірпі жасағыларың келе ме?

-         Ия.

   Мұғалім: Менің де кірпі жасағым келеді. Міне, менде кірпінің денесі мен қарны бар. Бірақ кірпінің басқа бөліктері жетпейді. Мына үстелдің үстінде оның бөліктері бар. Келіңдер, осы бөліктерінен кірпі жасаймыз. Ең алдымен кірпінің басын жасаймыз.

-         Дана, сен кірпінің басын тапшы. Балаларға көрсет. Не үшін оны кірпінің басы деп ойлайсың? Оның басында нелер бар?

-         Көздері, мұрны, құлақтары бар.

-         Қараңдар, әдемі жымиып тұр. Кірпіміз өте көңілді.

-         Енді кірпінің дене бөлігін оң жағына орналастырамыз. (оқушы орналастырады)

-         Өте жақсы. Кірпіде бас пайда болды.

-         Енді Анвар, сен шық, кірпімізге қарашы, ол әрекет еткісі келіп жатыр.Бірақ оған аяқтары жетіспей жатыр. Қане, аяқтарын тапшы. (оқушы тауып орналастырады)

-         Өте жақсы. Алдыңғы аяқтарын орналастырдық.

-         Кірпінің артқы аяқтары әдемі етіктерде. Фарход, сен әдемі етіктерін тапшы. (оқушы табады)

-         Енді сол жағына орналастыр. (орналастырады). Өте жақсы. (етіктерінің сықырлаған дауысын балаларға естіртеді).

-         Міне, біз кірпі жасадық. Біз жасаған кірпіміз әдемі болып, сәнденіп жүргісі келеді екен.

-         Қанекей, Шахло, әдемі моншақты тапшы. Қарашы, әдемі моншақ енен, ия?! Моншақтың түсі қандай? (қызыл). Қатты ма, жұмсақ па? (Қатты. Балаларға көрсетіледі). Енді денеге орналастыр. (орналастырады). Өте жақсы.

   Мұғалім: Тағыда бір нәрсе қалды. Ол не?

-         Бантик.

-         Өте дұрыс. Қараңдар, өте әдемі. Ал мынау не?

-         Ленталары.

-         Өте дұрыс. Лайло, сен бантикті кірпіге тақшы. Қараңдар, кірпіміз өте сұлу болып сәнденіп кетті. Дұрыс па? Ол өте қуанып жатыр. Мұны оның жымиып тұрғанынан білсек болады.

   Мұғалім: Құрметті балалар, қазір бізге қонаққа тасбақа де келмекші екен. Келіңдер, енді тасбақаны шақырамыз.

-         Тасбақа ортамызға кел. (тасбақа келеді)

   Мұғалім: Міне тасбақада келіп қалды. Қараңдаршы, өте әдемі әрі сыйлықтарға бай тасбақа екен. Қане, көрейікші, тасбақа қандай сыйлықтар алып келіпті. (Мұғалім оқушылардың әрқайсысынан тасбақа алып келген сыйлықтардың атын сұрайды. Олар жауап береді)

-         Балалар, біздің тасбақамыз өте жомарт екен. Өзінің алып келген сыйлықтарынан кірпі досына бермекші. Қане, Нигора, сен кірпіге не сыйлағың келеді?

-         Алма.

-         (Оқушы алманы алады. Мұғалім одан алманың түсін, санын сұрайды). Оқушы сыйлықты кірпінің үстіне жабыстырады.

-         Сөйтіп тасбақаның сыйлықтарымен кірпінің денесі безентіріледі.

-         Мінекей, балалар, кірпіміз өте әдемі болып сәнденіп алды, ия? Сендерге ұнады ма? Маған да қатты ұнады. Бірақ, кірпі мен тасбақаның үйлеріне қайтатын уақыты болды. Енді, балалар, олармен қоштасайық. (оқушылар орындарынан тұрады)

-         Сау болыңдар.

   ІІІ. Қорытындылау бөлім.

   Оқушыларды бағалау.

   Сабақты қорытындылау.

ОҚО білім, жастар саясаты және тілдерді дамыту басқармасы

Сайрам көмекші мектеп – интернаты КММ

АШЫҚ  САБАҚ

Тақырыбы:

«Балалардың сенсомоторикалық әрекеттерін                                                 дамытатын ойындар»

           Дефектолог:

 Халметова Дилобар Муратваевна