Инфоурок Начальные классы Другие методич. материалыАшық сабақ "Буын үндестігі"

Ашық сабақ "Буын үндестігі"

Скачать материал

Класы: 4 қазақ

Пәні: Қазақ тілі

Сабақтың тақырыбы: Буын үндестігі

Мақсаты: 1. Білімділік: Буын үндестігі жайлы оқушыларға жалпылай түсіндіру.Оқушылардың буын үндестігі туралы білімін арттыру;Сөздер бірде жуан,бірде жіңішке айтылу ерекшеліктеріне  басты назар аударту.

 2. Дамытушылық: Оқушының өзінің ойын жасырмай  анық  дәлме-дәл  жеткізе білуге дамыту.

3. Тәрбиелілік:Үлкенге құрмет, кішіге ізет көрсету және бойына жақсы тәрбиелік маңызы зор қасиеттер беріп тәрбиелеу.

Күтілетін нәтиже:Сөздердің айтылу мен жазылу ерекшеліктерін меңгерту.
Сабақ түрі: ашық сабақ.
Сабақтың әдісі: Сұрақ-жауап, ой бөлісу,сөзжұмбақтар шешу.
Көрнекіліктер: плакаттар,суреттер,таратпа материалдар,т.б.
Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.
Амандасу рәсімі: Сәлеметсіздер ме оқушылар

ІІ.Өткенді қайталау.

ІІI. Жаңа сабақты сұрау. Қызығушылығын арттыру,;

Кіріспе бөлім.

Буын үндестігі-сингармонизм


Сұрақтар қою арқылы өткен білімдерді еске түсіру, пікірлесу.
-
Буын үндестігі дегеніміз не?
Сөздің соңғы буынының жуан, жіңішкелігіне қарай қосымшалардың да бірыңғай жуан, бірыңғай жіңішке түрде жалғануын
буын үндестігідеп атаймыз.


- Мысалдар келтіру арқылы дәлелде.


Қазақ тілінде сөздерге қосымшалар не бірыңғай жуан, не бірыңғай жіңішке болып жалғанады. Мұны мына мысалдар арқылы көруге болады.
Қосымшалардың жуан түрде жалғануы Қосымшалардың жіңішке түрде жалғануы
Жұмыс-шы-лар-ға
Қуаныш-та-рың-ды
Ақыл-ды-лық-қа
Еңбек-ші-лер-ге
Сү-йін-іш-те-рің-ді
Ес-ті-лік-ке

Сөздің соңғы буының жуан,жіңішкелігіне қарай қосымшалардың да не жуан,не

жіңішке жалғануы.

Жуан сөздер :Жіңішке сөздер:

Жұмыс-шы-лар-ғаСүйінші-лер-ің-ді

Тарих-ты Лагерь-ге

Цех-та Роль-дің  рол-ім

Сонымен қатар буын түрлері де бар,олар: ашық,тұйық,бітеу болып бөлінеді.

Ашық буын дегеніміз-дауысты дыбыстан басталып,дауысты дыбыспен аяталады.

Мысалы: Ашық буын

а-та

ә-ке

Тұйық буын дегеніміз- дауысты дыбыстан бастылып, дауыссыз үнді немесе қатаң

дыбыспен аяталады.

Мысалы: Тұйық буын

Аң

Ұлт

Бітеу буын дегеніміз- дауыссыздан басталып,дауыссызбен аяқталады.

Мысалы: Бітеу буын

тас

дәп-тер

IV.Оқулықпен жұмыс.

1-тапсырма.Көрсетілген жұрнақтарға түбір сөз қосып жаз.

_________________________________-хана

_________________________________-паз

__________________________________-қой

__________________________________-кер

2-тапсырма.Сөздерге қосымша жалғап жаз,ережесін еске түсір.

Бидай,М.Әуезов,арбакеш.

 

3-тапсырма.Апта күндерін айтылуына қарап,дұрыс жаз.

 

Апта күндерінің айтылуы мен жазылуының қандай айырмашылығын байқадың?

Айтылуы                                                                Жазылуы

дүйсембі                                                                  ___________________________________

сейсембі                                                                   ___________________________________

сәрсембі                                                                   ___________________________________

бейсембі                                                                   ____________________________________

жұма                                                                         ____________________________________

сембі                                                                         ____________________________________

жексембі                                                                  _____________________________________

 

4-тапсырма.Аралас буынды сөздер болып келетін адам аты-жөндерін жаз.

Мысалы:Бегімбай,Есенбай_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

5-тапсырма.Ертегіні өз ойыңнан жалғастырып,аяқтап жаз.Қайсардың ақылдылығы,білімділігі оның таңдауынан байқалатын болсын.

Таңдау

(Ертегі)

Ерте,ерте,ертедегі ертегілер елінде бір саудагер базардағы халыққа:

-Ақыл,білім,байлық,бақыт сатамын.Өте арзан.Алып, қарық болып қалыңыздар,-деп жар салған екен.

Естіген халық дүрлігіп,бірі ақылға,екіншілері байлыққа кенелмекші болыпты.Ал тағы біреулері бақытты алмақшы болды.Соның ішінде қайсар деген бір бала өзінің таңдауы туралы былай деген екен:____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

V. «Ой қозғау»әдісі Ребус шешу. Шешуі: достық. Достық деген сөзді тақырып етіп алып, әңгіме жазу.
VI.Жинақтау. Үлестірмелермен жұмыс.
№1. Көп нүктенің орнына тиісті қосымшаны қойып жаз.

Неліктен сол қосымшаны жалғағаныңды түсіндір.
Ақыл – жас..., асыл тас...,
№2 Берілген сөздерді буынға бөліп жаз. Әр буындағы дауысты дыбыстың жуан не жіңішке екенін айт.
Өнерлі, өнерпаз, көкжиекте, шаңырақтың.
Осы сөздерді қатыстырып сөйлем құра.
№3 Түбір сөздерге тиісті жалғауларды теріп жаз.
құрылыс... - тер
аң... - шы
көбелек... – дар

Оқушыларымның сатылай кешенді талдау ұнағаны соншалықты төрт жолды

өлеңдерінде арнады.

Грамматика бар сенің сан қызық жаңалығың,

Үйренуден біз жалықпай,талмаймыз.

Болсақ егер ең сауатты оқушы,

Ол да сенің арқаң деп біл.

Ал,сатылай кешенді талдауды былай өздеріне қарай сөз жұмбақ қып шешіп

алды.

С-саналы, К –келешегіміз

А-азамат, Е - ертеніміз

Т-тәртіпті, Ш -шыныққан

Ы-ырысты, Е –елдің

Л-лайықты, Н -намысты

А-арманшыл, Д -достықты

ӘдептіЙ-инабатты «й». І-ізденгіш ұрпақпыз деп өздеріне баға бере

алатын азамат,тұлға бар екені,сонымен қатар қызығушылығы үйірмеге деген

арта түсетіндіктері байқалады

VII.Сабақтың соңында оқушыларға үйде ережелерді жаттай отырып,қалам,кітап,оқулық

деген сөздермен күрделі сөйлемдер құрастыра отырып,сөйлем мүшесіне және буын

түрлеріне ажыратып талдау тапсырылады. - Сонымен, балалар, қазақ тіліндегі сөздердің біріңғай жуан, не бірыңғай жіңішке болып келу себебі неде екен?
- Оның себебі: түбір сөздің соңғы буынында жуан дауысты дыбыс болса, оған жалғанатын қосымша да жуан, жіңішке болса, қосымша да жіңішке болып жалғанады.

VIII.Мадақтау.Бағалау.

 

 

Просмотрено: 0%
Просмотрено: 0%
Скачать материал
Скачать материал "Ашық сабақ "Буын үндестігі""

Методические разработки к Вашему уроку:

Получите новую специальность за 2 месяца

Инженер по охране окружающей среды

Получите профессию

Фитнес-тренер

за 6 месяцев

Пройти курс

Рабочие листы
к вашим урокам

Скачать

Скачать материал

Найдите материал к любому уроку, указав свой предмет (категорию), класс, учебник и тему:

6 625 819 материалов в базе

Скачать материал

Другие материалы

Вам будут интересны эти курсы:

Оставьте свой комментарий

Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.

  • Скачать материал
    • 06.02.2016 4794
    • DOCX 16.6 кбайт
    • 43 скачивания
    • Рейтинг: 5 из 5
    • Оцените материал:
  • Настоящий материал опубликован пользователем Талдыкбаева Айнагуль Сериковна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт

    Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.

    Удалить материал
  • Автор материала

    • На сайте: 8 лет и 1 месяц
    • Подписчики: 0
    • Всего просмотров: 12204
    • Всего материалов: 5

Ваша скидка на курсы

40%
Скидка для нового слушателя. Войдите на сайт, чтобы применить скидку к любому курсу
Курсы со скидкой

Курс профессиональной переподготовки

Методист-разработчик онлайн-курсов

Методист-разработчик онлайн-курсов

500/1000 ч.

Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 66 человек из 34 регионов

Курс повышения квалификации

Внедрение Федеральной образовательной программы начального общего образования

36/72/108 ч.

от 1700 руб. от 850 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 307 человек из 56 регионов

Курс повышения квалификации

Видеотехнологии и мультипликация в начальной школе

36/72 ч.

от 1700 руб. от 850 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 254 человека из 50 регионов

Курс повышения квалификации

Особенности преподавания литературного чтения в условиях реализации ФГОС НОО

36 ч. — 144 ч.

от 1700 руб. от 850 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 42 человека из 21 региона

Мини-курс

Психология развития и воспитания детей: особенности и подходы

10 ч.

1180 руб. 590 руб.
Подать заявку О курсе

Мини-курс

Мастерство влияния и успешных переговоров

4 ч.

780 руб. 390 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 25 человек из 14 регионов

Мини-курс

Психологические основы профессиональной деятельности педагога-психолога

4 ч.

780 руб. 390 руб.
Подать заявку О курсе