Ашық сабақ "Кинематика негіздері"

              Тақырыбы: Кинематика негіздері

Мақсаты: 1) Оқушыларды ҰБТ-ге дайындық негізінде қозғалыстың  түрлерімен   

                        және қозғалысты сипаттайтын физикалық шамаларды қайталау.

                   2) Дененің кеңістіктегі орнын анықтап үйрену, оқушылардың ойлау  

                         жүйесін кеңейту;формулаларды түрлендіре білуге үйрету, ойларын   

                        дамыту, қарапайымнан күрделіге жеткізу; сынтұрғыда ойлау;

                   3) Оқушылардың өз бетімен ізденуге тәрбиелеу, оқушыларды топтың,  

                        ұжымдық  жұмысқа, еңбексүйгіштікке тәрбиелеу.

 Көрнекілігі: Кестелер, тест сұрақтары, графиктер, интерактивті тақта.

Сабақ түрі: Топтық жұмыс.

Сабақ типі: Қайталау

Сабақ барысы:

1.     Ұйымдастыру бөлімі

2.     Еске түсіру стратегиясы.

3.     Топтық жұмыс (тостер құру).

4.     Тестер жинағымен жұмыс.

5.     Сенуің керек, бірақ міндетті түрде тексер

6.     График аукционы

7.     Қорытынды.

1.     Ұйымдастыру бөлімі:

А) Оқушылармен сәлемдесу. (3-4 мин)

Ә) Қызығушылықты ояту:
Мақалдың физикалық, өмірдегі  баламасын табу арқылы  сабақтың мақсатын ашады.
Өрісті жол елге жеткізер,
Өзен - су көлге жеткізер.
Соқпақ жолға жеткізер,
Жол молға жеткізер.

2.     Сабақ барысы.

1.Еске түсіру стратегиясы. (5 мин)

1. Механикалық қозғалыс деп нені айтамыз?

2. Дене қандай денелермен салыстырғанда қозғалады? (сурет бойынша)

3. Қозғалыс траекториясы деген не?

4. Дененің жүрген жолы деп нені айтады? Жол бірліктеріне не алынады?

5. Орын ауыстыру деп нені атайды?

6. Жылдамдық туралы не білеміз?

7. Үдеу дегеніміз не?

8. Векторлық, скаляр шамалар деп қандай шамаларды атайды?

2.Теориямен жұмыс: Постер құру:   (5-7 мин)

1-топ: қозғалыс түрлері

2-топ: теңдеулері

3- топ: графиктері

3. Тест жинағымен жұмыс: (13-15 мин)

Әр топ тостердегі тапсырма бойынша тест жинағынан  бес-бестен есептер тауып, шешімін  қарастырады. Есептің шешу жолдарын ортаға салып талқылайды.

4. «Физикалық лото» карточкалар. (3-4 мин)

Сынып 2 топқа бөлінеді.

Екі топқа жеке – жеке физикалық  лото карточкалары беріледі. Жауаптар жеке – жеке қиылған болады.

Сұрақтар:

1)    Дененің орын  ауыстыруы деп дененің бастапқы орнын, оның келесі орнымен қосатын.... кесіндіні айтады.	2)    Бірқалыпты қозғалатын дененің жылдамдығы берілген уақыт ішіндегі ... сол уақытқа қатынасына тең ...	3)Үдеу дегеніміз - ...., ол жылдамдық өзгерісінің осы өзгеріс болған уақыт аралығының қатынасына тең.
4)    Механикалық қозғалыс дегеніміз ... дененің ... кеңістіктегі орнының өзгеруі	5)    Тең айнымалы қозғалыс деп дененің жылдамдығы ... бірдей уақыт аралығында ... қозғалысты айтады.	6)    Материалдық нүкте деп ... денені айтады
7)Дененің қисық траектория бойымен қозғалысы ... деп аталады.	8) Бұрыштың жылдамдық деп дененің бұрылу бұрышының осы ...  қатынасымен өлшенетін шаманы айтады.	9) Шеңбер бойымен бірқалыптықозғалатын дененің үдеуі ... деп аталады, шеңбердің кез – келген нүктесінде ол радиус бойымен оның центріне қарай бағытталады.

Жауаптар:

1.     а)кез – келген        б) бірдей шамаға өзгеріп отыратын	Бағытталған.	а) орын ауыстыруды,          б) физикалық шама
Қисықсызықты қозғалыс	Жылдамдықтың өзгеру         шапшаңдығын сипаттайтын шама.	а) уақыттың өтуіне       қарай, б) басқа денемен салыстырғанда
Центрге тартқыш үдеу	Қозғалыстың қарастырылып отырған жағдайында өлшемдерін елемеуге болатын	Бұрылуға кеткен уақытқа.

Жауабы: 1-2; 2-3; 3-5;

                4-6; 5-1; 6-8; 7-4:

                8-9; 9-7;

5.

3.     Физикалық эстафета.

1 команда:5 оқушы υ,(t) графигі бойынша 1-нен кейін 1 шығады да, есептеу жүргіеді.

Сурет – 1

Бер:

Жауабы:

1.    а_х =  =²

2.   х=х₀+υ_0хt+²

3.   _х=_0х+а_хt=12-2t

4.   S_х=_0хt+²=123-3²=36-9=27 м

5.   _ортһ==9

11 команда: График бойынша есептеу жүргізу.

Сурет – 2.

Жауабы:

1.    а_х =  =²

2.   х=х₀+υ_0хt+²

3.   _х=_0х+а_хt=4+2t

4.   S_х=_0хt+²=8+4=12 м

5.   _ортһ==6

5.Сенуің керек, бірақ міндетті түрде тексер.

2 командалық капитандары есеп шығарады.

І – тапсырма:

Математикалық нүкте

х=2+3t, у=1+4t теңдеуіне сәйкес қозғалады. Нүктенің жылдамдығын табу керек.

Жауабы:=5 м/с

ІІ тапсырма:

Жолдың бірінші жартысын автомабиль 50 км/сағ, екінші жартысын 80 км/сағ жылдамдықпен жүріп өтті.

Автомабильдің бүкіл жолдағы орташа жылдамдығын табу керек.

Жауабы: _орт=  61,5 км/сағ

6.     Графиктер аукционы.

Графиктер берілген А,В,С,Д,Е,Ғ денелерінің  қозғалысы жөнінде қай команда көбірек мағлұмат береді.

Х                                            _х                                                                       а_х

                А                                                    С                                                       Е

                                     1                                                   2                                                  3

               В                                                   Д                                                     Ғ

0

                                                                      0                                                                      0

        t₁                           t₂    t₃       t₄                      t₁                             t₂    t₃  t₄                      t₁                         t₂    t₃  t₄

1)    0-t₁ уақыт аралығында А дене бірқалыпты. С денесі тең үдемелі,

жылдамдық модулі артты. Е денесі үдеудің шамасы уақыт өтуіне қарай  артатын, айнымалы үдеумен қозғалды.

2)    t₁-t₂  уақыт аралығында А денесі тыныштықта, В және С денесі

бірқалыпты, Д және Е- тең үдемелі, Ғ- үдеудің артуымен.

3)    t₂-t₃ аралығында А ОХ осіне қарама – қарсы бірқалыпты, С-тең кемімелі,

яғни жылдамдық модулі кемитін, тұрақты үдеумен, Е денесі – айнымалы үдеумен, (модуль кемитін), В денесі қірқалыпты, Д – тең үдемелі, Ғ – 8 ден 34 артуымен 7.

4)    1 нүктені, яғни графиктердің қиылысуын, t₃ уақыт аралығында А және В

денесінің координаттарының бірдей екендігін, яғни денелер кездесті.

5)  2 нүктесі, яғни t₃ уақытында Сжәне Д денелерінің -ның бірдей екендігін

көрсетеді.

6)    3 нүктесі, яғни t₃ уақытында Е және Ғ денелері бірдей үдеумен

қозғалатынын көрсетеді.

7)     t₀-0 уақытында А денесі координат басында, С денесінің бастапқы

жылдамдығы жоқ., Е денесінің бастапқы үдеуі 0-ге тең.

8)     t₄ уақытында А денесінің координаты, С денесінің жылдамдығы, Е

дененің үдеуі нольге тең.

7.     Қорытынды. Рефлексия.

Оқушыларды бағалау.

Үйге тапсырма.

Жұмбақ жасыру.
1. Арқаным бар тым ұзын,
Кесіп бірақ ала алмайсың бір үзім. (Жол)
2. Бір алаша төселген,
Екі ауылды жалғайды.
Өмірінде еш адам,
Оны жинай алмайды. (Жол)

Бағалау парағы:

1.     Ұйымдастыру:

2.     Еске түсіру стратегиясы:

3.     Постер құру:

4.     Тест жинағымен жұмыс:

5.     Графиктермен жұмыс: