Ашық сабақ "Сөз таптарын қайталау"

Пәні: Қазақ тілі

Класы: 4 қазақ

Сабақтың тақырыбы:    Сөз таптарын қайталау

Мақсаты:

1. Өткен сөз таптарын еске түсіріп, алған білімдерін кеңейту. Сөз таптарын сөйлем ішінен тауып,оған сұрақ қоя білуге үйрету,сауатты жазуға дағдыландыру.

2.Тапсырмаларды орындау арқылы оқушылардың сын  тұрғысынан ойлауын, дербес жұмыс істеуін, алған білімдерін пайдалана білуін дамыту.

3.Оқушыларды ұйымшылдыққа, ізднімпаздыққа, шығармашылықпен жұмыс істеуге тәрбиелеу.

Күтілетін нәтиже:Өткен тақырып бойынша оқушының білімін есепке алу.

Сабақтың түрі: Ойнайық та, ойлайық.

Сабақтың типі: ашық сабақ

Сабақтың әдісі: Ой қозғау,топпен жұмыс, көрнекілік, деңгейлік тапсыр-малар, жұмбақтар шешкізу.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі

-Қазақтілі- Атаң,анаң

Қуат алар Отан содан

Дүниеде ешбір асыл

Тең келмейді қатар оған.

Дұшпаның да бас иетін

Тілің ұлттық қасиетің.

Тартқан талай ұлыстар бар

Тілсіздіктің қасіретін, -деп ақын Ө. Ақыпбеков жырлаған екен.

-Ендеше, дүниеде ешнәрсе тең келмес, ұлттық қадір-қасиеттерімізді арттырар, тіліміздің қыр-сырын танытар, қазір қазақ тілінен қызықты грамматика  сабағы.

Сыныпты  3 қатар бойынша топқа бөлу.

І топ     «Жігер»          Ұраны:   Жігерлі жасымас.

ІІ  топ    «Әділ»           Ұраны:    Әділ істің-арты игі.

ІІІ топ  «Білгіштер»  Ұраны:   Білемін деп мақтанба,

Сенен де білгіш табылар.

ІІ. Негізгі бөлім

І кезең «Ой қозғау»

1-тапсырма.   Кім жылдам?

Жауап берген топ 1 ұпайға ие болады.

Жұмбақ.

Білесіңдер кім? не? сұрағын

Сөйлемдегі ой иесі боламын.

Не істеді? сұрағымен көркейемін, толамын.

Жауабы:(Затесім.)

2-ші тапсырма

І топ	ІІ топ	ІІІ топ
Затесімсұрақтарынтолық-тырып жауап бер және мысал келтір	Затесімдердіқатыстырыпсындықұғымынбілдіретін сөз ойлау. Ол қай сөз табы?	Затесімдерді не істейді? сұрақтарына жауап беретінсөздеріменбайланыстыр. Ол қай сөз табы?
Кімдер?          Кімнің? Нелер?            Ненің? Кімге? Неге? Кімім?            Кімді? Нем?               Нені? Кімде? Неде?	Білімді оқушылар. Ұзынсызғыш.	Гүлжаноқыды Оқушы оқыды Мен әнайттым

3- тапсырма: «Ойлан, тап»

А) Конвертте жұмбақ берілген. Жұмбақтыңшешуін табу, мағынасынашаотырыпдәлелдеу

Ә) Әртүрлітапсырма.

I-топ

.а)Кестенің қай бөліміне қандай сөз табы екенін жазуға болады?Қай бөліміне жазуғаболмайды?Түсіндір.

бесеу XI 16	ұзын жылы қанатты	қанат тұяқ қауырсын	Еледі жауды көңілді

ә)Әр сөздің алғашқы буындарынан сөз құрастырып жаз.

Егін,сенбі;Сара,бақша.

б)Шыққан сөзді ауызша септе.

II-топ.

Өлеңді мәнерлеп оқы.Өзің ойлап тапқан бір көңілді әнмен айтып беруге дайындал.

Жол қайда жоғалды?

Жүгірді жол, жүгірді,

Бір жерлерде бүгілді.

Бір жерлерде бұрылды.,

Желаяқтай жүгірді.

Ойлау жерде қайқайды,

Дөңдеу жерде шалқайды...

Сүзіп шықты бір елді,

Көлге келіп тірелді.

Жоғалды ма жол оңай,

Суға кетті-ау...обал-ай!

Іздеп жүрсек жан-жақтан,

Сүңгіп шықты ар жақтан.

М.Әлімбай

Өлеңдегі етістіктердің қажетін пайдаланып,өзің тақырыпқа бір шумақ өлең құрастыр.Мысалы,жүгірген жол емес,бала немесе ой,қиял,арман,тағы басқалар туралы.

III-топ.

Сөз басындағы буындардан зат есім жасап жаз.

а)Пырақ,жалау,рақмет------------------------------------------------------------------------------------------------

Емен,кісі,басшы,тұздық-----------------------------------------------------------------------------------------------

ә)Жұмбақты шеш және жатқа айт.

Бірде орақ,

Бірде табақ.

Бірде бар,

Бірде жоқ.

М.Жаманбалинов

Б) Дәптермен жұмыс

Мен егінсем, шегініп Мен керілсем, керіліп Кетпей қойды жыраққа, Сөйлемейді бірақта. Ол не 1.      Жұмбақтыңшешуін қалай тапқаныңдыайт. 2) Шешуін  сөзқұрамынаталда.

Қиналмай, тауларды, орманды Теңізді, дариятоптарды, Ауылды, қаланы, халықтыОйлап тап көтергеналыпты. Ол не? 1.      . Жұмбақтыңшешуін қалай тапқаныңдыайт. 2.      Септікжалғауларыжалғанғансөздерді тап.

Көктемдекөгереді, Жаздажайқалады. Күздесарғаяды, Қыстатамырлайды. 1.      «Өсімдік» сөзін 3-ші жақтатәуелдеп,септе

4-тапсырма.«Мақал- сөздіңмәйегі»

-          Сан есімкездесетін 3 мақалайт.(3 топқа)

5-тапсырма« Ұйқасын тап»- өлеңқұрастыру.

Дәптермен жұмыс.

Берілген тақтадағы сұрақтар бойынша  1) сөйлем құрап, сөйлем мүшесіне талдау, әр сөйлем мүшесінің қай сөз табынан екенін ажыратқызу

Кім?     Қандай?     Нені?        Не істеді?

Айгүл     қы

зық     кітапты    оқып  бітірді.

Топтық  жұмыс

Жапырақ  сөзіндегі дыбыстарды пайдаланып,зат есім,сын есім,етістік сөздер құрастыр.

Зат есім                                       Сын есім                                               Етістік

----------------------------              ---------------------------------                         -----------------------------------

---------------------------                ---------------------------------                         -----------------------------------

----------------------------               ---------------------------------                         ----------------------------------

Кестедегі бос орынға жауабыңды жаз.

Сөйлемдегі орнына қарай үтір бірде алдынан,бірде екі жағынан ,кейде соңынан қойылатын сөздер	Сөз болғанмен,сұрақ қойылмайтын сөздер	Сөйлем ішінде бір ғана сұрақ қойылатын сөздер тобы

6-тапсырма  «Ой толғау»

Әдебиеттік оқу  пәнінен өткен, жаттаған өлең сөздері ауыстырылып берілген.

1)      Өлең кімнің өлеңі

2)      Ретімен жазуға тапсырма беріледі

Қорытынды.« Бес жолды өлең» стратегиясы /

Әр топқа бес жолды өлең жазуға сөздер беріледі. 
I-топ. 
Зат есім: Қазақстан. 
Сын есім: тәуелсіз, егеменді. 
Етістік: гүлденді, өркендеу. 
Сезім білдіретін сөз: Жайнай бер Қазақстан! 

II – топ. 
Зат есім: Отан, арман. 
Сын есім: тәуелсіз. 
Етістік: толады, орындалады 
Сезім білдіретін сөз: Жасай бер Қазақстан! 

III – топ. 
Зат есім: Ел, тілек. 

Сын есім: бақытты, баянды. 
Етістік: орындалады, армандады. 
Сезім білдіретін сөз: Жиырма жыл толғаны! 
Синоним: Туған жер. 
Барлығына
Зат есім: Ата-баба, Қазақстан. 
Сан есім: Ғасыр. 
Сын есім: тәуелсіз, егеменді. 
Етістік: тіледі. 
Сезім білдіретін сөз: Гүлдене бер мәңгілік 

Әр топтан бір оқушыдан шығып, шығарған өлеңдерін оқиды.

Тест жұмысы (жалпы 6 тест сұрағының әрбірі  дайын слайд түрінде көрсетіліп, жауабы сигналдық карточкадағы әріптік белгіні оқушылардың көтеруі арқылы олардың  алған білімдері тексеріледі).

Мадақтау.Бағалау.Конец формы