Ашық сабақ "Үй жануарлары"

Сабақтың тақырыбы: Үй жануарлары

Сабақтың мақсаты: Үй жануарлары туралы түсінік беру, олардың түрлерін бір-бірімен ажыратуға, әңгімеі мұқият, зейін қойып, таңдауға үйрету. Олардың бізге тигізер пайдасын айту және оларды күтіп баптауға, қорғап қамқорлық жасауға тәрбиелеу. Үй жануарларына байланысты тапқақ, мақал-мәтелдер үйрету. Сұрақ-жауап арқылы тіл байланысын дамыту.

Әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, жаңа сөздер.

Көрнекілік: суретті театр, ғажайып қалта, «Жайлауда» атты сюжетті сурет, малдар, төлдер суреттері мен ойыншықтар.

Сабақтың жүрісі:   І.Ұйымдастыру

                                 ІІ. Жаңа сабақ

-Саламатсыңдар ма балалар.

-Бүгін сендерге тіл дамыту сабағы.

1.

-Біз бүгінгі сабағымызды үй жануарлары туралы әңгімелейміз. Үй жануарлары деп үйде ұстайтын жануарларды айтамыз. Олар мыналар: қой, ешкі, сиыр, жылқы. Сендер көздеріңді жұмыңдар, көз алдымызға ауылда төлдердің, үй жануарларының жүргенін елестетейік. Көзімізді ашып үнтаспадан тыңдадық. Мына әуеннен не естіп, сездіңжер.

2.

-Құстардың сайрағаны; сарқыраған судың дыбысы; аттың тұяқтарының дыбысы естіледі.

3.

-Енді мына жацлаудағы суретке қараңдар. Үй жануарлары төлімен жайылып жүр ме екен. Осы үй жануарларының төлдерін қалай атаймыз? Бірге:

-Түйенің төлі: -ботақан

-Қойдың төлі:-қошақан

-Ешкінің төлі:-лақ

-Жылқының төлі:-құлын

-Сиырдың төлі:-бұзау.

4.

-Ал, енді мен сендерге осы төлдер туралы өлең оқиын, сендер мұқият тыңдап, қандай төл туралы айтылғанын шешіңдер:

(үстелдегі суреттен төлдерді тауып ілгізу)

Шөре, шөре лағым,

Тентек болма шырағым.

Секеңдемей деміңді ал,

Селтеңдеме құлағың,- деп нені айтамыз.

-Лақты.

Қара көзің мөлдіреп,

Қызықтырмайды қоймайды.

Жібек жүні үлбіреп

Қарасам көзім тоймайды.

-Ботақан

Әукім, әукім, әукешім,

Қасиыншы әукесін.

Енең әне келеді,

Ақ мамасын береді.

-Бұзау.

Құлыншағым құндызым,

Құлдырайды шабады.

Жылтыңдаған жұлдызым,

Құстай қанат қағады.

-Құлыншақ.

5.

-Қазір біз, «Үй жануарлары» деген ойын ойнаймыз.

Ойын мақсаты: Үй жануарларының дене мүшелерін атауға, ажыратуға үйрету.

Ойын  шарты: Мына ғажайып  қалтада үлкенді-кішілі ойыншықтар бар. Сол ойыншықтардың атын атау, дене мүшелерін атау.

6.Сергіту мин:

7.

-Ал енді, сендерге үй жануарларының бірі «Ақылды лақ» туралы ертегі айтып берейін.

Ақылды лақ

  Бұхау, қозы, лақ ел көшкенде олардан қалып қойыпты. Үшеуі бірігіп қос тұрғызып алады. Ол қостың жанында өсірп тұрған бір бәйтерегі бар. Бұларды білген аю «жеймін» деп қостың қасына келеді. Мұны байқап қалған лақ аюды көріп, алдынан шығып, оны қосқа кіргізеді.

-Аюға не береміз- дейді қозы.

Сонда Лақ былай дейді;

-Басқа аюдың басын ас, соңғы аюдың төсін ас, болмаса оы аюыдң өзін ас- дейді.

 Бұны естіген аю орнынан тұра қашады. Қашып келе жатып, аюдың қасқырға кезігеді. Оған болған жайды айтады.

  Қасқыр: Онда екеуіз барып, бірігіп жейік,-дейді. Аюдың қарсылығына қарамай қасқыр жіп байлап қосқа келеді. Мұны байқаған Лақ:

-Аюғы тоймаймыз,-дейді.

 Бұл сөзді естіген аю бұрынңыдан бетер қорқып қаша жөнеледі. Жіпке қылғынып, қасқыр құлайды. Қасқыр жығылып жатқанда тағы бір қасқыр жолығады. Сөйтіп аю, қасқыр қосқа қацтып барады. Олар келгенше төлдер ағаштың басына шығып алады. Лақ ең жоғарысына, қозы ортасына, ал бұзау төменгі жағына орналасады.

 Қасқыр: «Жейміз бе? Жоқ па?» - деп тұрғанда бұтақ сынып, бұзау жерге құлап түседі. Құлаған бұзадыан қорқып, қасқыр, аюлар қашып кетеді. Сөйтіп олар лақтың тапқырлығы арқасында аман қалады.

-Ертегі қалай аталады екен?

-Ертегі ұнады ма?

-Ел көшкенде қандай төлдер қалып қойды?

Ал, балалар енді мен сендерге осы үй жануарлары туралы жұмбақты қимылмен көрсетейін, сендер шешуін шешсіңдер:

Басында.

9.

-Ал енді сендер төрт түлік туралы мақал-мәтел білесіңдер ме?

1. Мал өсірсең қой өсір Өнімі оның көл-көсір.

2. Жылқы- малдың патшасы

Түйе –малдың қасқасы

3. Малды баға біл

Бабын таба біл

4. Түлік төлден өседі.

5. Сиырдың сүті тілінде.

6. Өлкенің көркі мал болар

Өзеннің көркі тал болар.

7. Төлден мал өседі,

Шыбықтан тал өседі.

10.

-Ал енді балалар осы үй жануары туралы мен жұмбақты қимылмен көрсетейін, сендер шешуін шешесіңдер.

Басында екі таяғы бар

4 аяғы бар

Адам деуге болмайды

Сақалы тағы бар?      (Ешкі)

Осы жұмбақта қандай сан айтылған.

-Дұрыс.

-Қандай төлдер әнін  білесіңдер.

-Бәріміз бірігіп «Жайлауда» деген өлеңді айтайық7