Ашық тәрбие сағат (3 сынып)

БҰЛАНДЫ ОРТА МЕКТЕБІ

Мен

шаттығыммен бөлісемін!

                                                                           Жуманова Джамиля Орашқызы

2016-2017 оқу жылы

                                

Мақсаты	Ата бабадан келе жатқан сан алуан өнегесі, оның ішінде киелі жеті саны бар екенін ұғады. Отбасында, мектепте шаттық көңілдерімен бөлісе алады
Қызығушылықты ояту	Мультфильм «Просто так» - мультфильмде қандай кейіпкерлерді көрдік? - баланың жүзі қандай еді? - бала есекке не сыйлады? - есек күшікке гүлін ұсынғанда қандай сезімде болды? - гүл алған күшіктің жүзіне не ұялады? - қонжықтың әркеті қандай? - қонжық жемісін түсіріп алғанда қандай көңіл күйде болды? - қонжық тиынға гүлді қалай сыйлады? - мультфильмдегі кейіпкерлердің орынанда адамдар болса, олар бір-біріне жылы жүрекпен жақсы тілек тілеген сәтте қандай сезімде болады?
Шаттық шеңбері	- Бір-бірімізге жақсы, жылы сөздер көп айтылса, өмір мейірім мен қайырымға толы болып, қуаныш пен шаттыққа кенеледі. Сондықтан да барлық уақытта бір-бірімізге жүрекке жылы тиетін жақсы лебіздерді жиі айтып жүрейік.     Оқушылар бір-біріне жылы сөз айтып, жүрекшелерін сыйлайды. Екі топқа бөлініп отырады.
Тақырыпты еңгізу	Жұмбақтар шешу. Әр жұмбақтың шешуіндегі адамдарды тақтаға іліп, отбасы сөзін шығару. Әкелеріңнің әкесі сендерге кім болады? Әкелеріңнің анасы кім болады? Отбасының тірегі кім? Үйдегі алтын қазық кім? Өзі әкенің ізін қуатын, ал өзінің ізін артындағыларға қуғызатын, әке жоқ кезде әке орнына әке рөлін атқаратын кім? Ағадан кейін өмірге қыз бала келсе кім дейміз? - Бүгін біз отбасы туралы және отбасындағы ырымдар туралы әңгімелесеміз.
Таныстыру	«Мен және менің отбасым» Баларадың қалауынша өз отбасымен таныстырады. - Балалар, сендер жеті саны туралы не білесіңдер? - Жеті ата, жеті жұрт, жеті қарақшы, жеті ғалам, жеті қазына. - Балалар, жеті саны әлемдік мәдениетке өшпестей орын алған қасиетті сан. Жеті қарақшы ол бізді жеті сақтаушы, адасқанға дұрыс жол тауып беретін біздің қорғаушымыз.
Қонақжай	Қонаққа Әтеке би, Төле би, Қазыбек би келді. - Балалар, біз ата дәстүрін жақсырақ ұғыну үшін атақты бабаларымыз Әйтеке би, Төле би, Қазыбек би аталарымыздың дана сөздерін тыңдап, әңгімелесейік. - Міне, би бабаларымыз да келіп қалыпты. - Ассалаумағалейкум! - Уағалейкумассалам! - Армысыздар, төрлетіңіз! - Төле би, Ер Қазыбек, өткір тілді Әйтеке,   Алатау, Қазығұрттай биік еді.   Бірі күн, бірі жұлдыз, бірі айдай,   Заманға сәйкесімен келіп еді. Қазыбек би: Уа, халайық! Аттың күші атқарған тірлігінде, Ағайынның күші топтасқан бірлігінде. Төртеу түгел болса, төбедегі келеді, Алтау ала болса, ауыздағы кетеді. Жаңбыр жаумаса жер жетім, Басшысы болмаса ел жетім. Төле би: Уа, халайық! Өркенім өссін десең, Кекшіл болма, Кесапаты тиер еліңе. Елім өссең десең, Өршіл болма, Өскеніңді өшіресің! Әйтеке би: Уа, халайық! Атадан жақсы ұл туса, Елінің туы болар. Атадан жаман ұл тоса, Көшінің соңы болар!
	Балалар, бүгін біз «Жеті атасын білген ер, жеті жұрттың қамын жер» деген сөздің мәнін жете түсіну үшін әңгіме құрдық. Енді бабаларымыз бізге: жеті ғалам, жеті жоқ, жеті қазына дегеннің не екенін түсіндіріп берсеңіздер. Төле би: Балаларым, шамам келгенше айтып берейін. Жеті ғалам бұл дүниежүзі. Бүкіл әлем жеті бөлікке бөлінеді екен: Күншығыс, Күнбатыс, Түстік, Терістік, Аспан (жоғары ғалам), Жер үсті (орта ғалам), Жер асты (төменгі ғалам). Әйтеке би: Мен жеті қазына туралы айтайын. Ер жігіт, Сұлу әйел, Ақыл, Білім, Жүйрік ат, Қыран бүркіт, Берен мылтық. Қазыбек би: Мен жеті жоқты айтайын: Жерде өлшеуіш жоқ, Аспанда тіреуіш жоқ, Таста тамыр жоқ, Тасбақада мойын жоқ, Аллада бауыр жоқ, Аққуда тамақ жоқ, Жылқыда өт жоқ. - Міне, балаларым, жеті қазына, жеті жоқ, жеті ғалам деген осы, ал енді өздеріңді тыңдап көрейік: Жеті ұрпақ, Жеті ата туралы не білесіңдер? Оқушылар өздерінің жеті атасы туралы айтып береді.
Шығармашылық жұмыс	Постер құру, топтық жұмыс. Жеті ата: бала, әке, ата, арғы ата, тек ата, түп ата, баба. Жеті ұрпақ: әке, бала, немере, шөбере, шөпшек, немене, туажат   Баба – менің атамның әкесі. Ата – менің әкемнің әкесі. Әке – менің әкем. Бала – мен әкеге баламын. Немере – менің балам әкеме немере. Шөбере – менің немерем әкеме шөбере.                                 Шөпшек – менің шөберем әкеме шөпшек. Жеті атаны білу – аталас туыстарыңды білу, өзіңнің алыс-жақыныңды танып-білу. Қазақта адамның әкесінен бастап жеті атасын білу шарт болған. Оның себебі неде?
	- Күлімдеп, ақжарқын жүретін адамның көңіл күйі үнемі жоғары болады. Ал ондай көңіл күй жаныңды сау етеді. Жаның сау болса денің сау болады. Денің сау болса жақсы еңбек ете аласың. Жақсы еңбектің нәтижесінде адамдар бақытты молшылықта өмір сүреді. Сол себепті де халық даналығында «Қуаныш – Өмір шаттығы» – деп айтқан болатын. Ал адам көңілді жүрген болса оның өмірі де, оның менен еткен әлемі де қызыққа толы болмақ. «Мен шаттығыммен бөлісемін». Шарты: Оқушылар екі топта екі қағазға қуанышты адамның бет бейнесін салады. Ортада ол адам не үшін қуанып тұрғаны туралы айтып беруі керек.
Тыныштық сәтi	Баяу әуен қойылады. Оқушылар денесін, басын тік ұстап, көзін жұмып отырады. Мұғалім жәй дауыспен: - Әрқайсымыз оң қолымызбен жүрегімізді ұстап көрейік. Өз жүрегіміздің жылылығын сезініп, жүрек жылуымызды адамдарға, айналамызға жеткізу үшін іштей оларға жақсы тілектер тілейік. Жақсы ой ойлайық, жақсы сөз сөйлейік, жақсы іс жасайық! Бүгінгі сабақтан алған әсерлеріңізді жүректеріңізге түйіп алыңыздар. Рахмет! Көздеріңді ашуға болады.
Жүректен-жүрекке	Балалар жұптасып дөңгелене тұрады. Жұптасқан балалар бір-бірінің алақанын алақына тосады, содан соң оң жақта тұрған бала көршісіне, сол жақтағы бала сол жақтағы көршісіне алақанын тосады. Бәрі қол ұстасады, қолдарын жоғары көтереді де, күннің шуағын құрайды. Бәрі қосылып мына өлең жолдарын айтады: Біз қандаймыз, қандаймыз. Шұғылалы таңдаймыз! Күлімдеген күндейміз! Оқушылар жүрекшелерін бір-біріне және келген қонақтарға сыйлайды.
Қорытындылау.	- Күлімдеу, адамдарға қуаныш сыйлай білу – өзіңнің де, олардың да өмір жасын ұзартып, денсаулығын жақсартады. Барлық адамдармен күліп амандасу, үнемі ақжарқын жүру, мүмкіндігінше айналаңа қуаныш сыйлау – асыл қасиет.