«Бала
тәрбиесіндегі ата-ананың рөлі»
Мақсаты:
-баланың бойындағы жағымды қасиеттерді
дамытып, жағымсыз қасиеттерден арылуға, ата-анамен қарым-қатынасын жақсартуға
көмектесу;
-әдепті, байсалды бала ата-ананың қуанышы
екеніне көз жеткізу;
-ата-ананың жауапкершілігін күшейтуге
көмектесу;
Әдістері: пікір алмасу, сұрақ-жауап,
сауалнама, психологиялық жаттығулар.
Сәлеметсіздер ме, құрметті ата-аналар! Бүгінгі
біздің «Бала тәрбиесіндегі ата-ананың рөлі» атты таным-тренинг сабағымызға қош
келдіңіздер!
Жүрісі:
І. Топқа бөлу;
ІІ. Ата-ана кодексімен таныстыру;
ІІІ. Ата-анаға арналған тест;
ІҮ.
Ү. Сергіту. “Мен сияқты жаса”
ҮІ. Миға шабуыл. “Сен менің әркез
жадымдасың”
ҮІІ. Ситуациялық сұрақтар талдау;
ҮІІІ. “Кім мәреге бірінші жетеді?”
ІХ. Қорытынды "Үлгілі отбасы қандай болуы
керек?"
Х. Рефлексия
І. Тренинг мақсатымен танысу.
ІІ. Топқа бөлу. Ата-аналарға 4 түрлі шарлар
ұсынылады. шардың түстері бойынша топ
Тренинг ережесі:
ТЫҢДАЙ БІЛУ.
СӨЗДІ БӨЛМЕУ.
БЕЛСЕНДІЛІК.
ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ.
ТӨЗІМДІЛІК.
СЫЙЛАСТЫҚ.
ТҮСІНІСТІК ҚАРЫМ-ҚАТЫНАС.
ТОПТАН ҚАЛЫС ҚАЛМАУ.
ІІІ. ата-ана кодексі:
АТА-АНАЛАР КОДЕКСІ:
МЕКТЕП КЕҢЕСІН САЙЛАУҒА ЖӘНЕ ОҒАН САЙЛАНУҒА;
МЕКТЕП КЕҢЕСІНДЕ ҚАРАУҒА ҰСЫНЫСТАР ЕНГІЗУГЕ,
МҰҒАЛІМДЕРМЕН ЖӘНЕ МЕКТЕП ӘКІМШІЛІГІМЕН
КЕЛІСІП
САБАҚТАР МЕН КЕҢЕСТЕРГЕ ҚАТЫСУҒА;
ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ҰЖЫМНЫҢ ЖҰМЫСЫН БАҒАЛАУҒА;
МЕКТЕПТЕГІ ЖАҒДАЙЛАРДЫ ЖАҚСАРТУҒА;
БАЛАСЫНЫҢ ҚҰҚЫҒЫН, ОТБАСЫНЫҢ НАМЫСЫН ҚОРҒАУҒА;
ДАУ, ТАЛАС ТУҒАН ЖАҒДАЙЛАРДА ПСИХОЛОГҚА,
МЕКТЕП ӘКІМШІЛІГІНЕ, ДАУДЫ ШЕШЕТІН КОМЕССИЯҒА БАРУҒА,
БАЛАНЫҢ ОҚУ ПРОФИЛІН ТАҢДАУҒА, ЖЕКЕ МҰҒАЛІМДЕР
МЕН ОҚУШЫЛАРДЫ МАДАҚТАУ ТУРАЛЫ ҰСЫНЫС БЕРУГЕ ҚҰҚЫЛЫ;
БАЛАНЫҢ ӨМІРІНЕ ЖАУАПТЫ БОЛУ, ОНЫҢ ӨСУІНЕ
ЖАҒДАЙ
ЖАСАУ,
ОТБАСЫНДА ПСИХОЛОГ, ПЕДАГОГ, ДӘРІГЕР БОЛА
БІЛУ;
ОТБАСЫНДА АТҚАРЫЛАТЫН ІСТІҢ ОРТАҚТЫҒЫ, ӘРІ ОЛ
ІСТІ АТҚАРУДА ӘРКІМ ДЕРБЕСТІГІН САҚТАУ;
ТӘРБИЕМЕН ЕРЕКШЕ ЖАҒДАЙ БОЛҒАН КЕЗДЕ ҒАНА
ЕМЕС, ҰДАЙЫ АЙНАЛЫСУ;
БАЛАНЫ ЖАҚСЫ КӨРУ, МЕЙІРІМДІ ЖЫЛЫ СӨЗБЕН
ЖЕТКІЗІП ОТЫРУ;
БАЛАНЫ ӨЗІҢІЗБЕН ТЕҢ ДӘРЕЖЕДЕ ҰСТАУ, ОЛАРДЫҢ
БОЙЫНДА ДЕРБЕСТІКТІ ТӘРБИЕЛЕУ;
ҮІ. Ата-анаға арналған тест:
Сіз жақын арада қоныс аудардыныз, бірақ
көршілеріңіз көңіліңізден шықпады. Мекен–жайыңызды өзгертейін десеңіз балаңыз
мектепке де, достарына да бауыр басып қалды. Қандай шешім қабылдайсыз?
А) пәтерімді міндетті түрде ауыстырамын
Ә) асықпай ойланып шешім қабылдаймын
Б) отбасыммен ақылдасамын. Олар не десе сол
болады.
2. Балаңызға ауладағы бір сотқар күнде күн
бермейді. Қандай шешім қабылдайсыз?
А) бар ашуымды бойыма жинап, тәртіп орнатуға
тырысамын
Ә) баланың ата-анасымен сөйлесемін. Мүмкін
олар баласының тентектігінен бейхабар болар
Б) тентектің өзімен сөйлесемін. Ер бала ғой
мүмкін түсінісерміз
3. Сіздің жаңа көршілеріңіз бір-біріне қонаққа
жиі барады, үнемі басқосулар жасайды, балалары мерекелерін бірге тойлайды.сізге
бұл жағжай қалыпты емес, әйтсе де жаңа таныстар сізді де өз орталарына тартқысы
келеді. Сіз не істейсіз?
А) асықпай байқап қараймын, мұның бәрі тегін
емес
Ә) жағдайды анықтауға психолог құрбымды
көмекке шақырамын. Оған дейін шақыруларынан бас тартамын, балаларымды да
ойнауға жібермеймін.
Б) көршілерімнің бәрі қарапайым, біз олармен
қуана араласамыз.
4. Кез келген істі тастай салып, баламен
айналыса аласыз ба?
А) иә, әрқашан солай жасаймын
Ә) кейде ғана
Б) жоқ. Шаруамның уақытылы аяқталғанын жөн
көремін
5.Сіз балаңызға ата-анасынан гөрі, ойын мен
достары жақын екенін байқайсыз. Балаңыз далабезер болмас үшін не істейсіз?
А) далаға шығуға тыйым саламын
Ә) баламмен бірге серуендеуге шығамын
Б) мен де кезінде бала болғанмын. Уақыт өте
бәрі өз орнына келеді. Бұған бола қорқудың еш қажеті жоқ.
Қорытындылау:
5-8 ұпай аралығында.
Сіз тамаша ата-анасыз. Ең бастысы отбасыңызды
түсінеміз. Жанұяңдағы жағдайдың бәрі жатық болмаса да, шыдамдылық пен балаға
деген махаббатыңыз керемет ғажайыптарды жасайтынын білесіз.
9-12 ұпай аралығында.
Сіз үшін аулаңыз ең қауіпсіз жер. Бірақ
айнадағыларға күдікпен қараудан арыла алмай келесіз. Бұл әдетті тастау керек.
Көршілеріңіз сіз ойлағандай жаман адамдар емес.
13-15 ұпай аралығында .
Сіздің ашуыңыздың шегі жоқ. Жағдайдың бәрін
бақылап ұстауға тырысасыз. Мүмкін жанұяңызда жұмсағырақ болған жөн шығар.
Ү. Бой жазу.
“Мен сияқты жаса”
ҮІ. Миға шабуыл.
“Сен менің жадымдасың әркез” кім көп біледі?
1.Балаңыздың туған күні?
2.Сынып жетекшісінің толық аты-жөні?
3.Балаңыз қандай өлшемді аяқ киімді киеді?
4.Балаңыздың парталас көршісі кім?
5.Бүгін сабақтан қандай баға алды?
6.Балаңыздың сүйікті асы қандай?
7.Балаңыз қандай түсті жақсы көреді?
8.Балаңыз спорттың қандай түрін жақсы көреді?
9.Балаңыз 1-сыныпқа қай жылы барды?
10.Балаңызды еркелетіп қандай сөз айтасыз?
11.Балаңыз сізді ренжіткенде ең алдымен қандай
сөз аузыңызға түседі?
12.Балаңыздың сүйікті ісі?
13.Кімнің баласы математиканы жақсы көреді?
14.Көп ұйықтағанды кімнің баласы жақсы көреді?
15.Кім бірде –бір сұраққа жауап берген жоқ?
ҮІ. Ситуациялық сұрақтар. Талдау
-Балаңыздың өнері, қандай да бір іске
қызығушылығы, бейімділігі байқалса не істер едіңіз?
Берілетін кеңес:
Балаңыздың қабілетін одан әрі дамуына жағдай
жасаған дұрыс. Мүмкін, ол бала бойында жасырын қабілет болар.
Көптеген биограф-зерттеушілердің айтуынша,
мыңдаған Архимед, Моцарт, Рафаэльдің көбі өмірлерін ешбір атақсыз, қарапайым
дихан, қолөнерші, аспаз ретінде көрсеткен екен.
-Кейбір ата-аналардың әрбір істеген ісіне
көңілі толмай: «Сен сала алмайсың, сен істей алмайсың» деп айтып жатады.
Бала ісіне теріс баға беруге қалай қарайсыз?
Берілетін кеңес:
Балаға “сен сала алмайсың, сен істей
алмайсың”деп теріс баға беру дұрыс емес. Баланың ол іске қызығушылығы,
талпынуы. Біз оның үйренуге деген талабын төмендетіп, өзіне сенімділігін
жоғалтамыз. Өз-өзіне көңілі толмаушылық, сенімсіздік қалыптасады. Баланы мақтап
қойсақ “Ұмтылыс” күші күшейер еді.
-Балаңыз мектепте бір мұғаліммен тіл табыса
алмай жүр. Балаңызға қандай кеңес берер едіңіз?
Берілетін кеңес:
Анық себебін біліп алып, мұғаліммен тіл
табысуға ықпал ету.
ҮII. “Кім мәреге бірінші жетеді?”
Сіздің балаңыз сізді қатты қуантты.. (бір
ісімен). Сіз не айтасыз? Қалай қолдайсыз? (Әр топтың бір мүшесі тақтаға шығып,
балаға мадақтау сөздерін айтып, мәреге бірінші жетуге тырысады).
“Баланы тәрбиелеу үшін әр бір тәрбиешінің өзі
тәрбиелі болуы керек. Себебі, бала айтып ұқтырғаннан гөрі, көргеніне көп
еліктегіш келеді. Солай болған соң балаға не жақсы мінез болсын, іспен көрсету
керек.”
Жазушы-педагог Ж.Аймауытов
ҮІІІ. Қорытынды рефлексия
Тренингтен алған әсерімен бөлісу
-құрметті ата-аналар! Бүгін біз сіздермен
бірге отырып, бала мен ата-ана арасындағы қарым –қатынасты жақсартуға күш
салдық. Олардың денсаулығы мықты, көңіл-күйлері көтеріңкі ақылды, мейірімді,
еңбекқор болғанын тілейміз.
Күніміз ашық болсын,
Түніміз тыныш болсын.
Ауамыз таза болсын,
Суымыз мөлдір болсын!
Ұл-қызымыз аман болсын! -дей келе бүгінгі
"«Бала тәрбиесіндегі ата-ананың рөлі»" атты таным-тренинг сабағымыз
аяқталды.
ала тәрбиесіндегі ата - ананың рөлі
Жарияланды 10-03-2013,
21:28 Категориясы: Бала-бақша
Тақырыбы: «Бала
тәрбиесіндегі ата – ананың рөлі»
Мақсаты: қазіргі кездегі баланың дамуына, жеке тұлға болып қалыптасуына ата -
ана тәрбиесінің әдіс - тәсілдерін жетілдіре отырып, қарым – қатынас орнату және
ұлттық сананы бойына сіңіру. Ата - аналардың балабақшамен, тәрбиешімен тығыз
байланысын арттыру. Балалармен бірге мейірімділікке, ұстамдылыққа тәрбиелеудің
жолдарын көрсету. Бала тәрбиелеу сапасының аз да болса жоғарлауына ықпал ету.
Әдістері: пікір алмасу, сұрақ - жауап, сауалнама, психологиялық жаттығулар.
Тренинг бағдарламасы:
1. «Танысу» жаттығуы.
2. Топқа бөлу.
3. Ой жинақтау.
4. «Жанұя ойыны» сергіту жаттығуы.
5. Ситуациялық сұрақтар.
6. Тест «Бала тәрбиесі».
7. «Ашық айтсам..» анкетасы.
8. Қорытынды.
Сәлеметсіздер ме, құрметті ата - аналар! Бүгінгі біздің «Бала тәрбиесіндегі ата
- ана ролі» атты тренинг – сабағымызға қош келдіңіздер!
1. Танысу жаттығуы.
Ата - аналар шеңбер бойымен тұрып, әрқайсысы өзінің есіміне сын есім қосып және
өз бойындағы үш қасиетін кезекпен айтып шығады. Өмірлік ұстанымын да айтады.
Талқылау: Қандай әсер алдыңыздар? Не қиындық келтірді?
2. Топқа бөлу.
Ата - аналар сол тұрған күйінде түрлі түсті гүлдерді таңдайды. Түстер бойынша
топ құрып, үстелдерге жайғасып отырады.
3. Ой жинақтау.
Екі топқа тақырып беріледі. Ата – аналар сол бойынша өз ойларын ортаға салады.
1 топ. Балаларды теріс әрекеттері үшін жазалаудың түрлері.
2 топ. Бала үшін тәрбиеші мен ата - ана арасында қандай байланыс болуы керек?
4. «Жанұя ойыны»сергіту жаттығуы:
1. Балаңыздың туған күні?
2. Тәрбиешісінің толық аты - жөні?
3. Балаңыз қандай өлшемді аяқ киім киеді?
4. Балаңыздың сүйікті асы қандай?
5. Балаңыз қандай түсті жақсы көреді?
6. Балаңыз спорттың қандай түрін жақсы көреді?
7. Балаңызды еркелетіп қандай сөздер айтасыз?
8. Балаңызға ашуланғанда, ең алдымен ауызыңызға қандай сөз түседі?
9. Балаңыздың ең жақын досы кім?
Ата - аналар ортаға шығып, берілген сұрақтарға тез жауап береді.
5. Ситуациялық сұрақтар.
Ата - аналар үстел үстінен үлестірмелі қағаздарды бөліп алып, сұрақтарға жауап
береді.
1. Балаңыздың өнері, қандай да бір іске қызығушылығы, бейімділігі байқалса, не
істер едіңіз?
2. Баламен сөйлесе білу де үлкен өнер, Мысалы: түн неге қараңғы, күн қайда
кетті, ұшақ қалай ұшады,..... деген сияқты таусылмайтын сауалдар көп. Сіздің
балаңыз да сондай сауалдарды көп қоятын болса, жауап беруге тырысасыз ба, әлде
елеусіз қалдырасыз ба?
3. Сізге балабақшадағы тәрбиешіден «Сіздің балаңыз басқа балаларды ұрады» деген
бірнеше шағым айтылады. Тағы көрші ата - аналардан да «Біздің баланы ұрды»
деген сөз естуге тура келеді дейік. Не істейсіз? Балаңызды қалай тәрбиелейсіз?
4. Кейбір ата - аналардың баласының әрбір іс - әрекетіне көңілі толмай: «Сен
сала алмайсың, сен істей алмайсың», - деп айтып жататынын байқаймыз. Бала
іс-әрекетіне теріс баға беруге қалай қарайсыз?
5. Балаңыздың тәртібі жайлы білгіңіз келіп, балабақшаға келіп тұрасыз.
Тәрбиешісі сізді қатулы қабақ, ашулы күймен қарсы алды. Сіздің әрекетіңіз?
6. Балаңыз қандайда бір теріс іс - әрекеттер көрсетсе, сіз қандай шара
қолданасыз?
6. Сауалнама: "Сіз қандай ата - анасыз?"
1. Кез келген ісіңізді тастай салып баламен айналыса аласыз ба?
2. Балалардың жасына қарамай, онымен ақылдаса аласыз ба?
3. Балаңызбен қарым - қатынас барысында жасаған қателеріңізді мойындайсыз ба?
4. Өзіңіздің қателігіңіз үшін балаңыздан кешірім сұрайсыз ба?
5. Балаңыз жасаған іс ашуландырған кезде өзіңізді ұстап, ашуды жеңе аласыз ба?
6. Балаңыздың орнына өзіңізді қоя аласыз ба?
7. Бір сәтте сізге мейірімді адам деп сенуге бола ма?
8. Өзіңіздің басыңыздан өткен балалық шағыңыздан ескерілетін жағдай айтасыз ба?
9. Балаңыздың жүрегін жарақаттайтын сөздерді, сөйлем тіркестерін атамауға
тырысасыз ба?
10. Балаңызға уәде беріп, жақсы мінез - құлқын ескере отырып уәдеңізді
орындайсыз ба?
11. Балаға қалаған ісін жасауға, өзін ұстауға кедергі жасамай бір күн еркіндік,
бересіз бе?
12. Басқа бала сіздің балаңызға дөрекілік көрсетсе, себепсіз ренжітсе, көңіл
аудармайысыз ба?
13. Балаңыздың көз жасы, дөрекі еркелеуі екенін білесіз, соған қарсы тұра
аласыз ба?
Жауабы:
1. Әрқашан жасаймын, келісемін – 3 балл
2. Кейде ғана келісемін – 2 балл
3. Келіспеймін - 1 балл
Сауалнаманы бағалау өлшемдері:
0 - 16. Бала тәрбиесі – сіз үшін үлкен проблема. Бала тұлғасын дұрыс
қалыптастыру үшін педагог немесе психолог мамандардың көмегіне сүйеніңіз.
16 - 30. Балаға қамқорлық жасау – бірінші кезектегі маңызды іс. Сіздің
бойыңызға тәрбиешілік қабілет бар, бірақ тәжірибеде әрқашан бір қалыпты бір
бағыттағы мақсатпен әрекет етесіз. Кейде қатал, кейде мүлдем жұмсақсыз. Сізге
жауапкершілікпен ойлану керек.
30 - 39. Бала сіздің өміріңіз үшін ең құнды болғаны. Сіз балаңызды тек түсініп
қана қоймай, әрі ойын тануға, сыйлы көзбен қарауға тырысасыз.
7. «Ашығын айтсам».
Ата - аналарға төмендегідей бланкілер таратылып толтырылады.
Менің тренинг барысында түйгенім ----------
Бәрінен де маған мына жаттығу ұнады -------------
Жүргізушіге ұсыныс ---------
Маған ең пайдалы, құнды болған ----------
Мен бұдан да ашық, шынайы болар едім, егер ----------------
Маған ұнамағаны --------------
Ең жақсы ұнағаны --------------
Келесі тренингте мен келесі жайттарды білгім келеді -------------------
Тренинг жүргізуші сізге ұнады ма?--------------
Тренинг жүргізушінің орнында мен болсам -------------
Тренингті қорытындылау --------------------------
Қолы ------------------------------------
8. Қорытынды.
Ата - анаға көз қуаныш,
Алдына алған еркесі,
Көңіліне көп жұбаныш.
Гүлденіп ой - өлкесі,- деп Абай атамыз ата - ананың қуанышы, гүлденген үміт,
арманы тек перзент сүю, оны тәрбиелеу екендігін айтқысы келген екен. Ендеше,
ата - аналар, қолымыздағы алтынымызды жақсылап тәрбиелейік және біз оларға үлгі
болар бейне екенімізді ұмытпайық. Адам да өмір сияқты, күлмесе жайнап өспейді
дейді. Сондықтан да мына жайттарды есімізге ұстайық: «Отбасында берілген тәрбие
жігеріңді құм қылып, жерге қаратпасын десең балаға кішкентайынан түзу тәрбие
бер»,- деп ата - бабамыз айтқандай, бала тәрбиесіне уақытыңда көңіл бөліп,
еліміздің инабатты, адамгершілігі мол, білімді, саналы ұрпағын тәрбиелейік.
Егер ата - ана мен балабақша өзара тығыз байланыста болса, балаларға бірдей
талап қойып отырса, тәуелсіз еліміздің ұл - қыздары жан - жақты дамыған азамат
болып шығары сөзсіз.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.