"Ақтөбе облысына физикалық географиялық орны"

Қалалық жас туристер стансасы

Ашық сабақ тақырыбы: «Ақтөбе облысына физикалық

географиялық орны»

                                                                Қосымша білім беру педагогы

     «Мұрагер» үйірме жетекшісі:

Шангриева Нурсулу Аманкельдиевна

Ақтөбе – 2017  жыл

Тақырыбы: «Ақтөбе облысына физикалық

географиялық орны»

Мақсаты:Оқушыларға Ақтөбе облысының тарихы, физикалық географиялық сипаттама бере отырып білімдерін кеңейту.

Міндеттері:                                                           

Білімділік: Тарау бойынша алған білімдерін арттыру және өмірге деген көз қарасын, ұлттық дүние танымын, сана сезімін қалыптастыру.

Тәрбиелік:Өз елін, туған жерін құрметтеуге, қастерлеуге баулу.

Дамытушылық:Оқушының қоршаған ортаға деген сана сезімін ояту, алдыға қойған мақсатын, білімге деген құштарлығын дамыту.

Сабақ түрі: Жаңа сабақ

Сабақ әдісі: Баяндау, сұрақ – жауап, топтық жұмыс, картамен жұмыс.

Көрнекілігі: интерактивтік тақта, кеспе қағаздары, житондар, плакаттар, бейнебаян.

Сабақ барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі

- оқушылардың дайындығы

- шеңбер құру арқылы топқа бөлу

ІІ. Жаңа сабақ:

Ақтөбе қаласының ірге тасы әскери бекініс ретінде 1869 жылы қаланды. 1878 жылы Ақтөбеге алғашқы қоныс аударушылар — орыс шаруалары келген кезден бастап әскери бекініс сипатын жоғалтып, қалалық қоныс қаайнала бастады. Ақтөбе — Батыс Қазақстандағықала, Ақтөбе облысы мен Ақтөбе қалалық әкімшілігінің орталығы. Халық саны — 387 945 адам (1 қаңтар 2015). Ақтөбе Батыс Қазақстан өңірінің ең ірі қаласы, Қазақстан қалаларының арасында халық саны бойынша бесінші орында орналасқан. Ақтөбеде көптеген ұлт өкілдері өмір сүреді. Саны жағынан ең көп таралған ұлт — қазақтар. Облыстың әкімшілік қатынастары 12 ауданға бөлінген.Қала Ақтөбе облысының солтүстік бөлігінде, Жайықтың сағасы Елек өзенінің жағалауында, Қарғалы өзені келіп құятын тұсында, биіктігі 250—400 м болатын жазықтық болып келетін Орал асты платосының орталық бөлігінде орналасқан.

1.     Елеулі жаңалықтар

2.     Бейнебаян «Ару қала -Ақтөбем!»

ІІІ. Бекіту кезеңі

1.     Картамен жұмыс

- Ақтөбе облысының шекарасын сызу

- Облыс орталығын анықтау

- Ақтөбе облысының аудандарының шекарасын белгілеу

2.     «Постер» қорғау

Ақ – төбе бекінісінің құрылуы және Ақтөбе қаласының тарихы	Ақтөбе облысының аудандарына сипаттама	Ақтөбе олбысының жер бедері, топырағы, климаты, өсімдік және жануарлары
Ақтөбе қаласының ірге тасы әскери бекініс ретінде 1869 жылы қаланды. Ақтөбе қаласының ірге тасы әскери бекініс ретінде 1869 жылы қаланды. . 1878 жылы көктемде Ақтөбеге шаруалар И.Мощенский, Я.Каюдин, т.б. көптеген отбасылар қоныстанады. Күзде солтүстік төбенің солтүстік – батыс жағынан, болашақ қаланың тұңғыш көшесінің негізін салған 9 үйден тұратын Александровск көшесі (қазіргі  Шернияз ақын көшесі) пайда болды. 1885 жылы Ақтөбе қаласында 177 үй болған. 1897 жылғы санақ бойынша тұрғындар саны 28 400 адамға жетті. Ал 1906 жылыАқтөбеуезіне 907 отбасы, 1907 жылы 1 248 отбасыкөшіпкелген. Әскерибекініс 1891 жылыуездікқаламәртебесіналды.	Хромтау -1935 ж. құрылған. Жер аумағы 12,9 мың квадрат километр. Тұрғыны 42,0 мың адам (2006). Аудандағы 38 елді мекен 1 қалалық және 12 ауылдық округке біріктірілген. Орталығы – Хромтау Ең биік жері 487 м.. Алға орталығы – Алға қаласы. Жер аумағы 7,1 мың км2.Тұрғыны 40,1 мың адам. Аудандағы 33 елді мекен, 1 қалалық, 12 ауылдық округке біріктірілген.орналасқан (биіктігі 324 м). Қарғалы Орталығы – Бадамшы ауылы. 1966 жылы Ленин ауданы атауымен құрылған. 1997 жылы 17 маусымда Президенттің Жарлығымен Ленин ауданы Қарғалы ауданы болып аталды. Жер аумағы 5,0 мың км². Халық саны 16,9 мың адам (2014). Аудандағы 20 елді мекен 8 ауылдық округке біріктірілген. Ойыл. Бұрын "Адай уезінің" орталығы болған, кейін Ақтөбе облысындағы аудан. 1930 жылы құрылған. Жерінің аумағы 11,5 мың км². Тұрғыны 18,914 адам (2013ж). Аудандағы 23 елді мекен 8 ауылдық округке біріктірілген. Орталығы – Ойыл ауылы. Мәртөк Орталығы — Мәртөк ауылы1935 ж. құрылған. Жер аумағы 6,6 мың км².Халық саны 31,0 мың адам (2014). Халықтың орташа тығыздығы 1 км²-ге 4,5 адамнан келеді.Аудандағы 34 елді мекен 13 ауылдық округке біріктірілген. Ең биік жері ауданның солтүстік-шығысында (414 м).Ырғыз Орталығы – Ырғыз ауылы.1928 ж. құрылған. Жер аумағы 41,5 мың км².Тұрғыны 15 199 мың адам (2014). 20 елді мекен 7 Қабанқұлақ (213,1 м) биіктері бір-бірімен жалғасып Айырқызыл құмына тіреледі. Әйтеке би Жер аумағы 36,3 мың км². Аудан орталығы – Комсомол ауылы. Тұрғыны 26 мың адам, орташа тығызд. 1 км²-ге 0,9 адамнан келеді (2006). Аудан 1997 жылы Қарабұтақ пен Комсомол аудандарының таратылу нәтижесінде құрылды. Ауданда 32 елді мекен, 15 ауылдық округ бар. Аудан жері негізінен үстіртті жазық (биіктігі 100 – 400 м) келеді. Темір - орталығы Шұбарқұдықтан 54 шақырым. Облыс орталығынан 160 шақырым. Темір жол станциясынан 20 шақырым қашықтықта, Темір өзенінің оң жағасында орналасқан.көлемі: 2,2 шақырым квадратты алып жатыр. 1868 жылы бекініс ретінде қаланып және ірі сауда орталығы болып құрылды.. Қобда 1929 жылы құрылған. Жер аумағы 14 мың км². Тұрғыны 23 мың адам, орташа тығыздығы 1 км²-ге 1,6 адамнан келеді (2010) орталығы – Қобда ауылы.Қобда ауданының жерінің басым бөлігі үстірттіжазық, оңтүстік-батыс бөлігі төбелі-белесті, мұнда әктас, сазды тақтатастан құралған Шалқар 1921 жылы аудан болып құрылған. 1922 жылы аумағында 6 болыс кіретін уезд, 1924 жылы 20 болысы бар аудан, 1932 жылы Ақтөбе облысы құрылғанда Шалқар ауданы болып құрылды. Жер аумағы 62,2 мың км2. Орт. – Шалқар қала. Тұрғыны 45,8 мың адам (2006). Аудандағы 48 елді мекен 1 қалалық және 12 ауылдық округке біріктірілген. Ақтау, 246 м, Жақсыбұталы, 345 м, Қособа, 327 м) орналасқан. Ауданның батысын бойлай Шағырай үстірті, Шошқакөл бұйраты созылып жатыр.БайғанинЖер аумағы 61,0 мың км².Аудан 1928 жылы құрылды. Ол кезде аудан Табын деп аталып Адай уезінің солтүстік-шығысындағы ірі бөлінісі еді. Кейін 1932 жылы Ақтөбе облысының әкімшілігіне еніп, 1940 жылы ауданға халықақыны Нұрпейіс Байғаниннің есімі берілді. 23 мың адам (2014). Халықтың орташа тығыздығы 1 км²-ге 0,5 адамнан келеді 0,1%.24 елді мекен барМұғалжар 12 ауылдық округте 42 ауылдық мекен бар.	Ақтөбе облысының аумағы мынадай геоморфологиялық аудандарға бөлінген: Орал-Ембі денудациялық үстірті, Заурал және Мұғалжар жазығының эрозиялық-тектоникалық ұсақ шоқылары мен аласа таулары, Торғай құрылымдық-денудациялық төрткіл жазықтығы, Солтүстік Арал маңының құрылымдық-денудациялық және аккумулятивті жазықтығы және Үстірт құрылымдық-денудациялық жоны. Орал тауларының оңтүстіктегі ақыры және Мұғалжар таулары Заурал және Мұғалжар эрозиялық-тектоникалық ұсақ шоқысына және аласа тауларына, денудациялық жазықтығына жатады. Әрбір аймақ өздерінің арасында топырағының, өсімдігінің және шаруашылықта пайдалануының түрлішелігіне қарай айырылатын аймақшықтарға бөлінеді. Қара топырақты аймақта оңтүстік қара топырақ аймақшасы; каштан топырақты аймақта – қара каштан, каштан және ашық каштан; қоңыр топырақ аймағында – қоңыр және сұр - қоңыр топырақ аймақшасы ерекшеленеді. Облыстың континент ішіндегі географиялық жағдайы және жазық бедерінің басымдығы климатының континенталдығын және солтүстік батыстан оңтүстік шығысқа қарай өсіп отыратын қуаңшылығын айқындайды. Шілдедегі орташа температура +23,2. Облыстың өсімдік жамылғысы әртүрлі. Облыстың орталық бөлігінде дала және шөл аймағының арасынан ірі ботаникалық-географиялық шекара өтеді. Климаттық жағдайлардың ендік бөлінісіне сәйкес дала өсімдіктерінің төрт: қуаң, қоңыржай құрғақ, құрғақ және шөлге айналған аймақшалық түрі және екі далаға айналған және дала аймақшалық түрлері бөлініп шығады.

3.     Тренинг

4.     Географиялық шеңбер

1869;1932; 1; 16; 30; 9;12; 410; 1992; 1998; 1916; 1941; 1991;  300,6;  1993;

1869 жыл – Ақ – төбе бекінісі құрылды.

1932 жыл – Ақтөбе облысының құрылған жылы

1 – Президент  күні

16- Тәуелсіздік күні

30 – Ата заңымыздың қабылданған күні

9 – Ұлы жеңіс тойланатын күн

12 – Ақтөбе облысындағы аудан саны

410 – Облыстағы ауыл саны

1992 жыл –БҰҰ –ы құрамына Қазақстан Республикасы кірді

1998 жыл– Қазақстан Республикаының астанасы Астана қаласына көшірілген жыл.

1916 жыл Ұлт азаттық көтеріліс

1941 жыл – Ұлы отан соғысының басталған жылы

1991 жыл – Қазақсан Республикасының тәуелсіздік алған жыл

300,6 – Ақтөбе облысының аумағы

1993 жыл –Қазақ теңгесі шықты

IV. Қортынды

«Таулы білгірлер» ойыны