Ауа,ауа райы,ауа құрамы,ауа қабығы 4 сынып

Дүниетану                                                         

Тақырыбы:  Ауа, ауа райы, ауа құрамы, ауа қабығы

Максаты: Ауа, ауа райы, ауа құрамы, ауа қабығы жайындағы білімдерін толықтырып түсіндіру.

Ой-өрісін кеңейту, тіл байлығын, өз сөзімен ойын жеткізе білу дағдысын дамыту.

Өзара достыққа ,бірлікке тәрбиелеу.

Сабақ типі: Аралас сабақ.

 Әдісі:  Түсіндіру, сұрақ-жауап, әңгімелеу.

Көрнекілігі: Суреттер, үлестірмелер.

 Барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі: Амандасу,түгендеу,оқушылардың зейінін, назарын  сабаққа аудару.   

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Суды қорғау тақырыбының мазмұнын сұрау,Арал мен Балқаш туралы жұмыстарын үш қатар бойынша қорғау.(3 оқушы.)

ІІІ. Білімді тексеру кезеңі:

-Табиғаттағы су қалай ластанады?

-Ластанған судың ағзаға әсері қандай болады?

- Арал мен Балқаш неге тартылып кетті деп ойлайсың?

Ішуге жарамды су қанша пайызды құрап еді?

IV. Мақсатын қою кезеңі:

Тақырыбын, мақсатын хабалау.

Ауа. Ауа райы. Ауаның құрамы. Ауа қабығы.

V. Жаңа материалды түсіндіру кезеңі:

-Ауа туралы не білетін едік? Жер бетіндегі тіршілік үшін ауаның қандай маңызы бар?

Ауа көлемі қандай жағдайларға байланысты өзгереді?

              Ауаның құрамы болады. Ол үш түрлі газдардың қоспасы.  Газдың иісі де, түсі де болмайды, себебі ауаның құрамына кіретін газдардың түсі ,иісі болмайды.

Ауадағы ең көп газ –азот,ол ауаның үштен екі бөлігін құрайды. 78 пайызы азот, 21 пайызы оттегі, 1 пайызы ғана көмірқышқыл газы .Көмірқышқыл газының  ауадағы үлесі  оттегінен 700  есе аз.

                 Ауа қабығына келетін болсақ, Жер шарын ауа тегіс қоршап, қабат түзеді.Оның қалыңдығы бірнеше жүз км жетеді. Осыған қарағанда біз газдан тұратын ауа мұхитының түбінде өмір сүреміз.   Ауа қабығы бінеше қабаттан тұрады.  Жерге жақын бөлігінде  су буынан бұлттар түзіледі, яғни атмосфераның төменгі қабатында бұлт үйіріліп,жауын-шашын жауады.Екінші бөлігінде газдар сирейді. Бұлттар түзілмейді, өйткені  су буы өте аз. Ал үшінші сыртқы бөлігінде  ауа құрамындағы газдар  одан әрі кеміп, ауасыз кеңістік басталады. Ауа қабаты –Жердің қорғанышы. Ол жерді қатты ысып  немесе суынып кетуден сақтайды «Аққан жұлдыздар » мен метеориттер туралы айтып өту.

Оқулықпен жұмыс.  Дауыстап тізбектей оқыту.

Дәптермен жұмыс.  Күн ретін, ауа райын жазу.

Ауа құрамындағы газ атауларын жазу.

VI. Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі:

Класты екі топқа бөліп ,бір-біріне сұрақ беру.

«Ауа құрамы» және «Ауа қабаты»

VII. Бекіту Ауа құрамындағы газдардың тіршілік үшін қажеттісі қайсысы?

Оттегі неге бітіп қалмайды?

Жасыл желекті не үшін қорғап, жылда көбейтіп  отырамыз?

Ауа қабаты  бізге қажет пе?  Ауасыз қабатты қалай зерттейді?

-Ауа қызғанда көлемі қалай өзгереді? -Ауа қандай болады?

-Ауаның тіршілік үшін қажеттігін тағы қалай дәлелдеуге болады?

 VIII. Үйге тапсырма беру кезеңі: 64,65,66- беттерді оқу, мазмұны.