Ауылшаруашылық зиянкестер. Ауру таратушы бунақденелілер. 7класс

Жақсыбайкөл негізгі мектебі

Ашық сабақ

Тақырыбы:

«Ауылшаруашылық зиянкестер. Ауру таратушы бунақденелілер»

Жауапты: Қалниязова Н.А.

2015-2016оқу жылы

Күні:20.01.2016ж

Класы:7

Тақырыбы: Ауылшаруашылық зиянкестер. Ауру таратушы бунақденелілер.

Мақсаты:

I.білімділік; бунақденелілер класына жататын жәндіктердің негізгі ерекшеліктерін айқындау. Бунақденелілер туралы білімділігін тереңдету және кеңейту.

II.дамытушылық; Оқушылардың интеллектуалдық, шығармашылық қабілеттерін дамыту, пәнге деген қызығушылықтарын арттыру.

III. тәрбиелік; тірі ағзаларға деген қамқорлық қарым-қатынасқа және оқушыларды ізденімпаздыққа, ұлтшылдыққа тәрбиелеу.

Сабақтың барысы:

Сабақтың түрі:Ашық сабақ

Сабақтың әдіс-тәсілдері: түсіндіру, сұрақ-жауап, деңгейлік тапсырмалар, топтық жұмыс

Көрнекілігі: Суреттер, кима-қағаздар,

I.Ұйымдастыру.

Амандасу. Оқушыларды түгендеу.Оқушылар назарын аудару.

Сергіту сәті(музыка қосылып, жаттығу жасау)

II.Үй тапсырмасын тексеру. (Адасқан әріптер, Құрастыру)

1. Бунақденелілерге жататын 2 бунақденені тап? Ж: Шегіртке, дәуіт.

2. Ересек жәндікті не деп атайды? Ж:Имаго

3. Бунақденелілерді зерттейтін ғылымды не деп атайды? Ж:Энтомология

4. Адам және жануарларда паразиттік тіршілік ететін бунақдене?Ж: Бит

5. Бунақденелілер қай жерлерде тіршілік етеді? Ж: ауада, суда, құрлықта.

6. Шаншып-сорушыға жататын бунақдене? Ж:маса

7. Ұрықтанған жұмыртқадан тікелей ересек бунақденеге ұқсас жас жәндіктердің шығуын не деп атайды? Ж: Тура даму.

С

Д

Ш

Е

С

Т

А

У

Д

Е

М

Г

Б

С

Р

Ы

Ә

У

І

І

И

У

Д

А

І

С

Т

Р

Т

К

Е

У

Ғ

Н

Т

О

Л

О

Р

А

Ө

Л

Т

М

А

С

А

Д

Е

Н

У

О

Л

О

Е

Е

Қ

Ұ

Р

А

Д

О

И

Л

С

М

Л

Р

А

М

Я

М

Р

А

Ы

Қ

Т

А

У

А

Құрастыру.Бунақденелілердің дамуы. Жұмыртқа, имаго, дернәсіл, қуыршақ

Тура даму-жұмыртқа-имаго

Шала түрленіп даму-жұмыртқа-дернәсіл-имаго

Толық түрленіп даму-жұмыртқа-дернәсіл-қуыршақ-имаго

III.Жаңа сабақ түсіндіру.

Бунақденелілер табиғаттағы және адам өміріндегі үлкен рөл атқарады. Егер олар өсімдіктерді тозаңдандырмаса, табиғат аясынан сан құбылып, көздің жауын алатын өсімдіктерді кездестіре алар ма едік?Көптеген бунақденелілер (қанқыз, құмырсқа, шаншар, т.б.) ауылшаруашылығына зиян келтіретін сан алуан зиянкестерді жояды. Табиғатта зиян келтіретін зиянкес бунақденелілерде тіршіліки етеді. Көптеген бунақденелілер (бүйі, қараққұрт, құршаян, кене, т.б.) улылығымен, паразиттік тіршілігімен, ауру таратушылығымен, омыртқалы жануарларға және адамға зиянды. Паразит бунақденелілер (маса, қандала, бүрге, бит, тарақан т.б.) көптеген қауіпті ауруларды таратып, адамдарға зиянын тигізеді. Ауылшаруашылығына өте қауіпті бунақденелілердің бірегейі-азиялық шегіртке. Жәндіктердің санына және шоғырлануына байланысты шегірткелердің үйірлі және саяқ түрлері болады. Үйірлі шегірткелердернәсілдердің тығыз топтасуынан –жаушоғыл, ал ересектерінің жинақталуынан үйір түзеді. Сөйтіп, бұлар бір жерден екінші жерге топтасып көшеді.Саяқ шегірткелер мекенінен ұзақ ұшпайды –көшпенді емес.

Азиялық шегіртке-өте қауіпті, зиянкес жәндік. Көзқасқа шегірткенің аналығынан бір жазда өрбіген ұрпақтары екі қойды тойдыратын азықты жояды. Ал олардың жаушоғылдары мен үйірлері 1-2 сағатта жүздеген, тіпті мыңдаған гектар егістікті тып-типыл етеді.

IV.Жаңа сабақты бекіту. (Постер құру).

Зиянкес бунақденелілер

Бунақденелілердің

пайда-зияны

(Биологиялық диктант арқылы)

1.Табиғатта тіршілік ететін ... (зиянды бунақденелілер) де баршылық. Ауылшаруашылығында өте қауіпті бунақденелілердің бірегей- ... (азиялық шегіртке). Жәндіктердің санына және шоғырлануына байланысты шегірткелердің ... (үйірлі) және (саяқ) түрлері болады. Үйірлі шегірткелер дернәсілдердің тығыз топтасуынан -... (жаушоғыл) түзеді. Ересектерінің жинақталуынан ... (үйір) түзеді.

Сәйкестендіру тесті.

1.Бунақденелілерді зерттейтін ғылым

2.Ересек жәндік

3.Үйірлі шегірткелердің дернәсілдерінің тығыз

топтасуынан түзіледі.

4.Ұрықтанған жұмыртқадан тікелей ересек

бунақденелілерге ұқсас жас жәндіктердің шығуы.

5.Бунақденелілер екіге бөлінеді.

6.Көпжасушалы, омыртқасыз жәндіктер

7.Жаяушоғыл түзетін қанатсыз дернәсілдер

1.Имаго

2.Энтомология

3.Тура даму

4.Үйірлі

5.Бунақденелілер

6.Қанаттылар, туақанатсыздар

7.Жаяушегіртке

V.Үйге тапсырма.

§47- оқуға, 132-ші сурет салуға

VI.Қорытынды.

Бағалау.