Қазақ әдебиеті "Бала Тұрардың қиындыққа төзімділігі мен қайсарлығы" (6 класс)

Сабақтың аты: Қазақ әдебиеті

Сынып: 6 «б»

Сабақтың өтілетін мерзімі:   27 ақпан 2014 жыл

Сабақтың тақырыбы: Бала Тұрардың қиындыққа төзімділігі мен қайсарлығы

Сабақтың мақсаты:

а) білімділік: шығармадағы бала Тұрардың бейнесіне талдау жасай        отырып, автор мұратын ұғындыру.

ә) дамытушылық: мәтіннен Тұрардың іс-әрекетіне баға беру арқылы өзіндік көзқарасын жетілдіру, проблемалық сұрақтар арқылы жинақтау дағдысын дамыту.

б) тәрбиелік:  шығарма арқауы тарихи шындық екенін түсіндіре отырып,Тұрар бойындағы қасиеттер арқылы бауырмалдыққа, шыдамдылыққа,қайсарлыққа, отансүйніштікке тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: шығармашылық  ізденіс бекіту сабағы
Сабақтың әдісі: зерттей оқыту, шығарманы берілген сұрақ бойынша талдау, ой толғау

Сабақтың көрнекілігі: көркем әдебиеттер, бейнелі суреттер, слайд

Сабақтың формалары: жеке баламен, топпен, сынып ұжымымен жұмыс жүргізу.

Сабақтың типтері: ұйымдастыру кезеңі, үй тапсырмасын сұрау, жаңа сабақты түсіндіру, бекіту, бағалау, қорытындылау,

Сабақтың барысы:

а)  Ұйымдастыру кезеңі

1.  Сәлемдесу.

2.  Кезекші мәлімдемесі.

3.  Журнал бойынша түгелдеу.

4.  Жаңа сабаққа дайындық.

ә)  Үй тапсырмасын сұрау.

1.  «Тұтқын бала» шығармасының мазмұнына байланысты сұрақтар қоямын.

2.  «Елі үшін туған ер еді  » тақырыбында жазуға берілген шығарманы оқытамын.

3.  Қосымша сұрақтар қою арқылы өткен тақырыпты қорытындылаймын.

б)  Жаңа тақырыпқа көшу.

 І кезең:     «КӨПІР» тапсырмалары

(оқушылар үйде орындап, бүгінгі сабаққа дайындалып келеді)

Бос орынға сөздерді жаз:

1) ......... Алматы облысының Талғар ауданында дүниеге келген.

2) 1907-1910 жылдары ......... туыстарына барады. Орыс-қазақ бастауыш мектебінде білім алады.

3) 1910 жылы Бішкектегі ........ мектебіне оқуға түседі. Бірақ сол кездегі саясаттың кесірінен оқудан шығарылады.

4) 1915 жылы Ташкенттегі мұғалімдер ......... оқуға түседі.

5) 1919 жылы ....... Төрағасының орынбасары болады.

ІІ кезең:           Жаңа тақырып бойынша тапсырмалар

Теориясы: «БІЛУ» (Кім? Не? Нені? Қашан? Қандай? Қалай? Не істеді?)

Бос орынға қажет сөздерді қой:

1. Сендер бұл мектептен ....... үйренесіңдер, хат танисыңдар. Одан соң тарих, ана тілі, география, арифметика сынды ...... меңгересіңдер.

2 .......  бұларды түрмеден білетін.

3. Мұғалім бейтаныстау сөздерді оқып шықты: « Аспара, ........ . ......... . »

4. Көне бешпеттен байғұс баланың ....... көрініп тұр екен.

5. « Жоқ, шынтақ жеңнен жылтыңдап қарамайды, оған надандық үңіліп қарайды» деген ...... . 

Теориясы: «ТҮСІНУ» (Неге? Неліктен? Себебі? Не үшін?)

Бос орынға қажетті сөздерді қой:

1.Неліктен Мерке учаскесінің тергеушісі Семашко мырза мектепке келді?

Жауабы: ................................................................ .

2.Неге Семашко Атамырзаны емес, Тұрарды таңдады?

Жауабы: ................................................................ .

3.Не үшін Тұрар Иван Владимировичке: «Мен саналы түрде екі қылмыс істедім » -деді?

Жауабы: ............................................ .

Теориясы: «ТАЛДАУ» (Салыстыр, Айырмашылығы неде?  Ұқсастығы неде? Тақырыптың басты идеясын жаз)

Венн  диаграммасын толтыр:

 Бала Тұрар        Ортақ  қасиеті   Дана Тұрар

 Практикасы: «ҚОЛДАНУ» (қарапайым тапсырмалар)

1. Ш.Мұртаза қай жылы дүниеге келді?                    

2. Тұрардың әкесі абақтыға не үшін түсті?                  

3. Бала Тұрарды әкесі түрмеге не мақсатпен алдырады?                                 

4. 1906 жылдың маусым айында болған оқиға.                     

5. Автор әңгімедегі тұтқындардың аяғындағы кісеннің

     үнін неге теңеді?                            

6. Бала әкесімен қалай қоштасты?                    

7. Тұрар тегін неге «Қырғызбаев» деп ауыстырды? 

ІІІ кезең:    Деңгейлік тапсырмаларды орындап, балл жинау

І деңгей (5 балл) Теориясы: «ТҮСІНУ» (Неліктен? Себебі? Не үшін? Неге?)

Сұраққа жауап бере отырып түсіндір.

1.Неліктен Тұрар ұстазына «Қазақ та мен сияқты өзінің шын атынан айырылып жүрген жоқ па? » деді.

Жауабы: Себебі  .............................. .

 2. Шығарманың «Қызыл  жебе» аталуы туралы не айтар едіңдер?

Жауабы: Себебі ..................................... .

ІІ деңгей (5 балл + 4 балл = 9балл)

Практикасы: «ҚОЛДАНУ» (2-кезең қарапайым тапсырмаларының өзгертілген жағдайдағы нұсқалары орындалады)

Семантикалық карта
Р/с	Сөздер	Тұрар	Рысқұл	Иван Владимирович	Атамырза
1	Жазуың өте сұлу, Қырғызбаев.			+
2	Жай, әшейін, ананың шынтағына қараңызшы.				+
3	Әкемнің аты мүлде өшіп кеткені қиянат болар еді.	+
4	Ығы жоқ, селдір бұтаның басында жалғыз қалдың-ау сен!		+
5	Сен қазақтың ғана емес, бүкіл езілген әлемнің ұлысың.			+
6	Дәл қазір приставқа ұстап бересіз бе, әлде куәлік бермей қоясыз ба – бәрі өз қолыңызда.	+

ІІІ  деңгей:   (5 балл + 4 балл + 3 балл = 12балл)

Теориясы: «ЖИНАҚТАУ» (Қорытынды шығаруға бағытталған: Мазмұнды жүйеле, анықтама бер, кесте, сызба толтыр, сөзжұмбақ,  ребус шеш сияқты  т.б. сөздер тапсырма шартында болу керек )

Сөзжұмбақ

Сұраққа жауап бере отырып, бос орындарды толтыр:

т

ұ

р

а

р

1.Түрме бақылаушысы.

2.Қараш-Қараш хикаятының авторы.

3.Тұрар Алматы абақтысынан қашып қайда барды?

4.Тұрарға алғаш жазуды үйреткен кім?

5.Петербургтегі «Қанды жексенбіге» қатысып, алыстағы қазақ даласына айдалған тұтқын.

Практикасы: «БАҒА БЕРУ» (сен қалай ойлайсың? Не істер едің?)

Сұраққа  жауап  бере  отырып, түсіндір.

1.    Әке мен бала арасындағы сүйіспеншілікті жазушы қалай суреттеген?

 Үйге тапсырма:  «Жақсы бала жеткізеді мұратқа» ойтолғау жазу.