Қазақ әдебиетінен ашық сабақ презентациясы "Еспембет дастаны"

• 1 слайд

  Маңғыстау ауданы
  қазақ тілі мен әдебиеті пәні
  мұғалімі Қорғанбаева Арай
  

• 2 слайд

  Үй тапсырмасын сұрау
  1. Дулаттың өмірі, өмір сүрген қоғам
  2. Өлеңдерінің тақырыптары,"Еспенбет" дастанымен танысу
  

• 3 слайд

  Семантикалық карта
  

• 4 слайд

  Қыркүйектің жиырма жетісі
  "Еспенбет" дастанын талдау
  

• 5 слайд

  Даналық ойдан дән ізде
  Екі жаман кез болса - құтырған иттей таласар.
                                                                                                             Дулат Жақсылардың ақылы - гәуһар шырақ шаммен тең,
  Жақсының керген жарығы - анық атқан таңмен тең.
                                                                                                            Дулат  
  Кей жаманның тілі бар - ащылығы умен тең,
  Айтқан сөзі ақымақтың - адам ішпес сумен тең.
                                                                                                           Дулат  
  Жамандар сөйлей білмейді, жөніне тыныш жүрмейді.
                                                                                                             Дулат  
  

• 6 слайд

  Дастан дегеніміз не?
  

• 7 слайд

  Дастан – парсы тілінде әуелде айту, жырлау
  дейтін мағына беретін сөз. Кейін поэзия жанрының сюжетке құрылған оқиғалы саласының аты болып қалыптасты.
  Дастан- поэма, хисcа деген атаулармен аталып жүр.
  Поэма –грек тілінде болып туынды деген мағынаны беретін сөз.
  Хисcа- араб тілі, аңыз,әңгіме деген ұғымды білдіреді.
  

• 8 слайд

  Жоспар:
  
  1. Ер Еспембет кешегі
  2. Ит – тойған жеріне,
  Ер – туған жеріне.
  3. Танылар тұлпар желіден,
  Ер танылар бесіктен.
  4. Еспембет ер сұңқардай...
  5. Еспембеттей ер туса...
  
  
  

• 9 слайд

  Ер Еспембет кешегі
  Ерекше ер деседі,
  Тіл біткеннің шешені,
  Топта бермес есені,
  Үлгі айтса – көшелі,
  Жауға шапса – көсемі.
  
  

• 10 слайд

  Ит –тойған жеріне,
  Ер – туған жеріне.
  
  
  

• 11 слайд

  Жігерім болса жетем де,
  Еліме барып ұл болам.
  Жігерсіз болсам жетесіз,
  Қойын бағып құл болам.
  
  
  
  Жиен туралы мақал
  

• 12 слайд

  Қосай батыр
  Еліңе де барарсың
  Тірі болсаң еліңнің
  Керегіне жарарсың.
  Дос та елден, жау да елден,
  Алды-артына қарарсың.
  Күндестік те еліңнен,
  Міндестік те еліңнен,
  Қамалау да еліңнен,
  Табалау да еліңнен.
  

• 13 слайд

  
  
  
  
  
  Ер Қосай
  Ер Қосай
  

• 14 слайд

  
  
  
  
  
  Ер Қосай
  Уақ руынан
  шыққан батыр
  Дастанда ерлік істері
  сөз болмайды
  Елі үшін өмірін
  сарп еткен
  Кеңпейіл, ірі мінезді
  Өте парасатты,ақыл иесі
  Тоқсанға келіп, тұғырынан
  түскен батыр
  Ер Қосай
  

• 15 слайд

  Танылар тұлпар желіден,
  Ер танылар бесіктен.
  

• 16 слайд

  Еспембет
  Топтастыру стратегиясы
  Кейіпкер бейнесін ашу
  

• 17 слайд

  Еспембет ер сұңқардай...
  Ақын тілінің шеберлігі
  

• 18 слайд

  Сатылай кешенді талдау
  
  Автор:
  Тақырып:
  Жанры:
  Идеясы:
  Кейіпкерлер бейнесі:
  Әдеби-теориялық ұғымдар:
  Теңеу.Метафора.
  Ассонанс.Аллитерация.
  Қанатты сөздер.
  
  
  
  
  

• 19 слайд

  Шығарманың композициялық құрылысы
  Басталуы:
  Байланысуы:
  Дамуы:
  Шиеленісуі:
  Шарықтау шегі:
  Шешімі:
  

• 20 слайд

  1.Дастанда қандай жер-су аттары кездеседі?
  
  2.Қандай ру, тұлғалардың есімі аталады?
  
  3.Қандай салт-дәстүрлер кездеседі?
  
  4.Тарихтан қандай оқиға орын алады?
  
  

• 21 слайд

  
  Алатау, Тарбағатай, Бақанас, Көксала
  
  Сыбан, Матай, Уақ
  Құлмамбет, Жанұғлы, Сасан,
  Ақтамберді,Қаракерей Қабанбай
  
  Ас беру,сауын айту,енші беру,
  үйлендіру,бата беру.
  
  Қазақ – қалмақ арасындағы соғыс
  

• 22 слайд

  Сөздікпен жұмыс
  Шығарманың тәрбиелік мәні, маңызы
  Шілтен- парсы тілінде қырық тән, қырық дене
  Кежеге-кейін тарту
  Ақтамберді ,Қаракерей Қабанбай – ХYІІІ ғ. өмір сүрген батырлар
  Ақбөрте – Еспембеттің тұлпары
  Ас беру-қайтыс болған кісіге берілетін ас
  

• 23 слайд

  Венн диаграммасы
  “Еспенбет”дастаны
  Батырлар жыры
  Ұқсастығы
  

• 24 слайд

  Еспенбеттей ер қайда?
  Еспенбеттей ер туса,
  Ер күтетін ел қайда?
  

• 25 слайд

  Еспембеттей ер туса...
  шығармашылық жұмыс
  

• 26 слайд

  Бекіту сұрақтары
  1. Дулаттың "Еспембет" дастанын жазудағы мақсаты не деп ойлайсыздар?
  2.Еспембет батырдан кімді, нені көре алдық?
  3. Нағашысы тәрбиелемесе Еспембет батыр болар ма еді?
  

• 27 слайд

  Үйге тапсырма
  1. Еспембетке хат жазу
  2. Буын санын, бунақтарын табу, ұйқас түрлерін ажырату.
  

• 28 слайд

  Сау болыңыздар!