Қазақ хандығы жайлы ертегі

Қазақ хандығының 550 жылдығына арналады

«Қазақ хандығы жайлы ертегі»

Мультимедиалық жоба. 6-8 сынып

Қатысатындар: Ата, әже, немерелері.

Көрнекі құрал жабдықтар: дастархан мәзірі, киіз үй макеті, видео аппарат, киім кешектер.

Жоба барысы:

І. Көрініс алаңы дайындалады. Киіз үй ішінде атасы мен әжесі шай ішіп отырады. Үйге немерелері келеді.

-Ау, айналайындарым келіп қалдыңдарма? /ата/

- ата біз асық ойнап келдік. /немересі/

- Келіңдер қарақтарым бауырсақ жеп, айрандарыңды ішіп демдеріңді алыңдар. /әжесі/

- Ия әже.

- Ата, ата ертегі айтыңызшы.

- Апырай ертегі дейсіңдерме?

Мен сендерге өткеннің ертегісін айтып берейін.

• Ата, өткеннің ертегісі деген не?

• Е, балам, тыңда онда. /әжесі/

• Өте ерте кезде ғұмыр кешкен сендердің ата-бабаларың «қазақ хандығы» жайлы болмақ.

• Алақай, ата айтыңызшы.

• «Қазақ хандығы жайлы ертегі осындай балам»

• Ерте, ерте, ертеде «Қазақ» деген хандық болыпты. Ол хандықты естіген адамның аузының суы құрғапты.

Себебі, ол хандықтың ерлері батыр, қыздары сұлу екен. Хандық достықта, татулықта өмір сүрген екен.

Хандары әкеден балаға қалдырған мұра жолымен ел билеп, елін әр кезде әділ жолға салып басқарып отырған деседі.

• Сол кездері хандық кеңейіп, толысып гүлдене берген.

• Ал қилы-қилы замандар келгенде ол хандық Шығысында айдахардай ақырған елдермен алыса-жұлыса жүріп өткен екен.

• Айдахардай елдердің ашса ауыздығынан от шығып, тырманса тырнақтары екі есе өскен аждаха көрінеді.

• Ал қазақ хандығы сондада мойымай талай ғасырды басынан өткереді. Хандықтың ұлы-қызы өсіп, өркендеп дүниеге талай ғұламалары мен батырлары, ұрпақтарын әкеледі.

• Бірақ, бұл хандықтың батысында да аюдай ақырған, түлкідей сұмдықты көздеген елдер тұрыпты.

• Ол елдердің көксегендері «қазақ» деген хандықтың ұлан-ғайыр жері екен. Жері жаннаттың көзіндей, көрген адамның ұйқысы кеткен, қайтсем ол жерді құшам деп көксепті. «Қазақ» хандығы болса келген адамды құшақ жая қарсы алатын аңғал, аңғалдығы сонша өзіне төнген қауіпті де сезбеген қарапайым халық екен.

• Осы Батыс елдерінің ойластырған амалы, құрған тұзағы қалмапты. Ақыры бірде алыса жүріп, тыныш елдің тыныштығын бұзып-өтіп, ішкерілей еніп, алдап-арбап «қазақ» хандығын отарлап алыпты.

• Сонау елдерден, сонау күндерден кейін осы елдің таулары шоқ белдерінің, әсем суының, қалың орманының, қара жерінің қарапайым халқының берекесі қашыпты.

• Қайран елім, жерім деп елі өтіпті. Бірақ осы елдің елі жайлы ертегіні бастағанда «қазақ» деген халықтың татулығы батырлығы мен бірлігі туралы айтпап па едім.

• ... ендеше тыңдаңдар

• Бұл халық еш мойымаған. Себебі

«Күннен туған

Ғұннан туған ерлер

Емеспе?

Қасқырдай қайсар ұлдары

Бөрінің ұрпақтары

Бар емес пе?

Сол ұрпақтары жерім деп

Елбастап, өз елінің

Тәуелсіздігін айдахардай

елдерге, аюдай арбасқан

аңдасқан елдерге мойындатып

жаханнамға жар салып

көкке туын желбіретіпті деседі.

Сонымен «қазақ» деген елдің ертегісі осылай аяқталыпты. Сенсеңіздер де, сенбесеңіздер де ертегі еліндей сол «қазақ» хандығына биыл 550 жыл толған деседі.

Мәңгілік елдің ұрпақтары күні бүгінге дейін аман сау көрінеді.

Көңіл қойып тыңдағандарыңызға көп-көп рахмет!