Сабақтың
тақырыбы:Салт және сабақты етістік.
Мақсаты:
Білімділік:Салт және
сабақты етістіктердің жасалуы туралы түсінік беру.
Дамытушылық:
Тапқырлыққа, өз көзқарасын жүйелі де тиянақты баяндауға, мәлімдеуге,
өнер-білімге құштарлығы мен дүниетанымын кеңейтуге баулу.
Тәрбиелік:
Адамгершілікке, Отанын сүюге, өнерлі болуға тәрбиелеу.
Сабақтың
түрі:
Жаңа білім беру сабағы.
Сабақтың
әдісі:
Сұрақ-жауап, баяндау, қызығушылығын ояту, мағынаны тану, ой-толғаныс.
Сабақтың
барысы:
І.Ұйымдастыру
бөлімі
-оқушылармен
сәлемдесу;
-оқушылардың
сабаққа қатысуын тексеру;
-оқу құралдарын
ретке келтіру, бақылау.
ІІ. Үй
тапсырмасын тексеру.
А) Болымды
және болымсыз етістіктер туралы қайталау.
-Болымды етістік
дегеніміз не?
-Болымсыз етістік
дегеніміз не?
-Болымсыз етістік
қандай жұрнақтар жалғану арқылы жасалады?
Ә)Жаттығуларды
тексеру:
.ІІІ.Жаңа сабақ:
Салт және сабақты етістік.
Мағынасына қарай
|
Салт етістік
|
Сабақты етістік
|
Өзінің
алдынан табыс септігіндегі сөзді қажет етпейді.Салт етістіктер:барыс, жатыс,
шығыс, көмектес септігіндегі сөздермен тіркесуі мүмкін, бірақ табыс
септігіндегі сөзбен байланыспайды.
Мысалы: үйге
кел, үйден шық, үйде отыр, үймен хабарлас, үй өртенді.
|
Өзінің
алдынан табыс септігіндегі сөзді қажет етеді. Кімді?нені? деген сұрақтарға
жауап береді.
Мысалы: хатты
оқы, ақшаны сана, есепті шығар, шашыңды сана, төсекті сал.
|
Ескертпе:
1.Кейде етіс жұрнақтары
салт етістіктерді сабақты етістіктерге, сабақты етістікті салт етістікке
айналдыру қызметін атқарады.
Өзгелік
етістің
жұрнақтары:ғыз,-гыз,-қыз, -кіз,-дыр,-дір,-ыр,-ір,-р салт етістікке жалғанса оны
сабақты етістікке айналдырады:
салт
етістік сабақты етістік
шам
сөнді шамды сөн-дір-ді
бала
кетті баланы кет-ір-ді
гүл
өседі гүлді өс-ір-ді
1. Ырықсыз
етістің жұрнағы сабақты етістікке жалғанып, салт етістікке айналдырады:
Сабақты етістік салт
етісті
Әңгімені айтты әңгіме
айт-ыл-ды
Хатты жазды хат
жаз-ыл-ды
Кітапты түгел оқыды кітап
түгел оқы-л-ды
ІҮ.
Тақтамен жұмыс:
Оқы,
жаз,кел, айт деген сөздерге табыс септігін қажет ететін, етпейтін
сөздерді тіркестіріп жаз.
Кітапты оқы,
өлеңді оқы, кітап оқылды, әріпті жаз, үйге кел, маған кел, құпияны айт, әңгіме
айтылды т.б.
Ү.Жаттығулар
орындау:
218-жаттығу:
мақал-мәтелдердегі ойды таратып айтыңдар, құрамындағы етістіктерді тауып, олар
қай септіктегі сөзбен тіркесіп тұрғанын сұрақ қою арқылы анықтаңдар. Қайсысы
сабақты, қайсысы салт етістік екендігін ажыратыңдар.
219-жаттығу:
Мақал-мәтелдерді көшіріп жазып, салт етістіктердің астын ирек сызықпен
сызыңдар.
ҮІ.Сабақты
Венн диаграммасы арқылы салыстыра отырып қорытындылау.
Сабақты
етістік ұқсастығы Салт етістік
ҮІІ.Үйге
тапсырма:1.
Ережені түсініп оқу;
222-жаттығу
ҮІІІ.Бағалау.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.