Қазақ тілі "Сөздің тура және ауыспалы мағынасы"

Күні _______________                                           

Тақырыбы: Сөздің тура және ауыспалы мағынасы     

Мақсаты: білімділік: Оқушыларға  сөздің тура және ауыспалы мағыналарының ерекшеліктерін түсіндіріп,   жаттығу жұмыстарын жүргізу;Оқушылардың  ойлау,сөйлеу тілін, түрлі жаттығу жұмыстары арқылы есте сақтау , шығармашылық қабілеттерін дамыту;

Әдіс-тәсілдер:түсіндіру, жаттығу , ой жинақтау, сұрақ-жауап

Көрнекіліктер: тірек сызба

Сабақ түрі: дәстүрлі

Сабақ типі: жаңа сабақ

Сабақ барысы:    а) Ұйымдастыру кезеңі

                               Оқушыларды сабақ процесіне дайындау            

                    ә) Үй тапсырмасын тексеру

40-жаттығу.Мәтінді көшіріп жазыңдар.

Сөздікті пайдаланып, қарамен берілген сөздердің мағынасын анықтаңдар.

Жыршы-

Жібек жіп-

Кесте-

Шешен-

Даугер-

Емле оқу.

Ой шақыру. Венн диаграммасы арқылы мәтін мен сөздің ұқсастықтары мен ерекшеліктерін ажырату

                   Мәтін                ұқсастықтары                    Сөз

 

                                        б) Жаңа сабақ

( Балалар тақтадағы мысалдарды оқып,өздерінше қайталанып тұрған сөздің қайсысы тура мағынада тұрғандығын тауып көреді .)

Көздің жасы, жас адам, жасы үлкен

Көздің жасы-тура мағына

Жас адам-ауыспалы мағына

Жасы үлкен-ауыспалы мағына

                                            в) Жаттығу жұмыстары

41-жаттығу.   ІІ тапсырма. Берілген сөздердің тура ж/е ауыспалы мағыналарын тауып жазыңдар.

Сөздер	Тура мағына	Ауыспалы мағына
Бет	Адамның беті	Бетімен кету
Құлақ
Қабырға
Дүние
Кілт
Ақ
Өту
Келу
Терең

                         ІІІ тапсырма. Берілген сөздердің деректі,дерексіз екенін табыңдар.

Үлгі:

Деректі сөз	Дерексіз сөз
Қымыз,құрт, ...	Сұра, турашыл, ...

42-жаттығу. Өлеңді көшіріп жазып, ауыспалы мағынада қолданылып тұрған сөз бен сөз тіркестерін тауып,астын сызыңдар.

Үлгі: сөздің патшасы

Графикалық диктант

тура

ауыс

палы

 

               қисық мінез          жақсы бала        ақ көңіл       терең су           қара ниет

                                г) Бекіту

Венн диаграммасы

  Тура мағына                                                                      Ауыспалы мағына

 

                            д) Үйге тапсырма

 44-жаттығу. Берілген тіркестер құрамындағы сөздерді тура және ауыспалы мағынаны білдіруіне қарай бөліп жазыңдар.

Тура мағына                                                            ауыспалы мағына

 

Жақсы адам, ...                                жақсы ой, ..

Қалаған үш тіркесті қатыстырып сөйлем құраңдар.

                                      е) Бағалау