Қазақ тілінен дидактикалық материалдар. Әдістемелік жұмыс

Шакенова Баян Сибағатқызы

Қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің жоғары санатты мұғалімі

М.Жүнісов атындағы ЖОББМ-і

Жаңақазан ауылы

Жаңақала ауданы

Батыс Қазақстан облысы

Қазақстанның жеті кереметі

(Сан есімнен өткенді  қайталау)

  Сабақтың мақсаты  

1   Оқушылардық сан есімнен алған білімдерін тиянақтау  теориялық   білімін практикамен ұштастыру

 2  Танымдық тапсырмалар арқылы тапқырлық  ізденімпаздық қабілеттерін  қалыптастыру шығармашылыққа баулу  

3 Елжандылыққа,     тілін қүрметтеуге баулу 

Сабақтың типі;  Қайталау сабағы 

Түр;і Саяхат сабақ   

Әдісі; сүрақ  жауап талдау 

Көрнекілік; Слаид кестелер 

Пәнаралық байланыс; Тарих әдебиет

«Қызығушылықты  ояту»

 Қай шығармадан алынған үзінді. 1.  Молдекесі шәкіртіңе батаңды берші,-деп, келген сайын әкем  бес тиындық қара бақырды бармағына қыспай жіберген емес..

  2 .   Бастапқы екеу соңғысыз   

         Біте қалса қазаққа

         Алдың –жалын ,артың  - мұз

         Барар едің қай жаққа ?

  3.     Жиделібайсын  жерінде

           Қоңырат деген елінде

          Байбөрі деген бай бопты

          Тоқсан мың екен  қарасы

          Сексен мың екен маясы

Бүгінгі сабағымыз«Сан есімді қайталау»                                                        

1.Сан есім дегеніміз не?
2.Сан есімнің сұрақтарын ата.
3.Сан есімнің құрамына қарай түрлерін ата
4.Дара сан есім дегеніміз не?
5.Күрделі сан есімдерге мысал келтір
6.Сан есімнің мағынасына қарай түрлерін ата
7.Есептік сан есімнің сұрақтары
8.Реттік сан есімнің сұрақтары
9.Реттік сан есім жасайтын жұрнақтар
10.-ау,-еу жұрнақтары арқылы жасалатын сан есім
11.Қай сан есімге –ау, -еу жұрнақтары жалғанғанда –ы, -і дыбыстары түсіріліп қолданылады
12.Болжалдық сан есім жасайтын жұрнақтар
13.Оннан екі қандай сан есім?

Қазақ үғымында қандай киелі сандарды білесіңдер ? 

Жеті санына қатысты үғымдарды ата ? 

Әрбір халық өз жерінде пайда болған адамзат мәдениетінің асыл да бағалы құндылықтарына жататын ескерткіштерді түгендеп, ардақтауы тиіс. Жоғарыда аталған кереметтерден еш кем түспейтін қазақ жерінің де жеті кереметі бар.  Олар: Таңбалы тас суреттері, домбыра, киіз үй, «Алтын адам», Маңғыстау жер асты мешіттері, Қожа Ахмет Иасауи кесенесі, Астана-Бәйтерек кешені. 

Енді осыларға қысқаша тоқталып өтсек.

ҚАЗАҚСТАННЫҢ ЖЕТІ КЕРЕМЕТІ 

Слаид №1  Таңбалы тас суреттері. 

Тапсырма; Сан  есім емлесіне қатысты  ережеге  сәйкес  қатені  тап

Слаид №2  Алтын адам.  Сан есімдерді мағынас ына қарай топтаңдар

Слаид №3   Киіз  үй . Сан есімдерге ауызша талдау жаса 

Слаид №4   Домбыра. Домбыра сөзін тұлғасына қарай талда

Слаид №5 Ахмет Иассауи. Тапсырма. Дара және күрделі  сан есімдерді табыңдар

                  Тайқазан.  Сан есімдерге морфологиялық талдау жаса   

Слайд №6  Маңғыстау жерасты  мешіті .  Сан есімдердің  емлесін  түсІндір 

Слайд №7  Бәйтерек . Тапсырма Есептік сан есімдерден басқа сан есім түрлерін жасаңдар. ..            

·           Өзіндік жұмыс 
Көп нүктенің орнына тиісті сан есімдерді қойып, мақалды толықтыр. 
1. Ер жігіттің......... сөйлегені өлгені 
2. .......... атасын білген ер 
.......... жұрттың қамын жер 
3. ......... атасын білмеген жетесіз. 

 4   Білекті ..... жығар,   білімді ..... жығар.

                      5.... кесірі .... тиеді

 Біздер бүгін өз елімізге саяхат  жасадық .Керемет ғажайыптардың да өз елімізде бар екенін көрдік . Олай болса шетел асудың қажеті  жоқ . Ақшамызды өз елімізге  жұмсайық.

Тест

1.Қазақстан қайда орналасқан?

А) Еуразия орталығы В) Еуропа С) Еуразия Д) Солтүстік Е) Оңтүстік

2.ҚР туының түсі қандай?

А) сары В) көгілдір С) қызыл Д) жасыл Е) ақ

3. Қазақстанның астанасы қай қала?

А)  Алматы В)  Астана С)  Қызылорда Д)  Шымкент Е)  Жамбыл

4. ҚР тәуелсіздігі қай жылы жарияланды?

А)  1999 ж. В)  1992 ж. С)  1991 ж. Д)  2002 ж. Е)  1993 ж.

5. Астана қаласы қай жылы Қазақстанның елордасы болды?

А) 1993 ж. В) 1995 ж. С) 2001 ж. Д) 1997 ж. Е) 1991 ж.

6. ҚР тұңғыш ғарышкері?

А) Т.Бигельдинов В)  Т.Мұсабаев С)  О.Сүлейменов Д)  Ш.Айтматов Е)  Т.Әубәкіров

7. ҚР мемлекеттік тілі қай тіл?

А)  қазақ В)  орыс С)  араб Д)  ұйғыр Е)  ағылшын

8.Қазақстан халқының саны қанша?

А) 10 млн. В)  25 млн. С) 17 млн. Д) 30 млн. Е) 12 млн

Сабақты қорытындылау                                                                                                                                                                                                                                            

Үйге  тапсырма   Ойтолғау << Біздің  жанұя >>    Біздің сынып   Менің   туған күнімде