Қазақ тілінен 9 сыныпқа арналған тест жұмысы

Әбілмәжінова Баян Ақанқызы – бірінші санатыдағы қазақ тілі мен әдебиет пәнінің мұғалімі 

Қазақстан Республикасының  Петропавл  қаласындағы «№5 орта мектеп» КММ

Қазақ тілінен  9 сыныпқа арналған тест жұмысы

1. Кірме сөзді анықтаңыз. A)  Алыс.  B)  Желім.  C)  Ғарышкер. D)Бәтеңке.* E)  Қышқыл.

2. Езулік дауыстылардан жасалған сөзді көрсетіңіз. A)  Күндізгі.     B) Әсемпаз. * C)  Құлақ.   D)  Орынбасар.   E)  Үндемейтін.

3. Дыбыстық өзгеріске ұшыраған біріккен сөзді көрсетіңіз. A)  Күні бойы.           B)  Орынбас          C)  Cөйлей-сөйлей. D)Есенғұл.  * E)  Өсу-өркендеу.

4. Күрделі сөзді табыңыз. A) Ақылды          B)  Жүз отыз бес. * C) Кең үй.      D)  Кең өріс.   E)  Екі терезе.

5. Пысықтауыш қызметіндегі есімдікті анықтаңыз. A)  Оны көруге бола ма? B)  Ол бұрын-соңды ештеңе естімегендей болды. C)  Атасының бұл сапарына қарсы болған жоқ. D)  Мекемедегі әрбір істің соңында үлкен жауапкершілік тұр. E) Бүгін ешқайда бара алмаймыз.*

6. Бірыңғай сөз  тіркесінен   көп мағыналы сөзді анықтаңыз. Айызы қану, шөлі қану, ұйқысы қану, ойыны қану. A) Ойыны.     B) Ұйқысы.        C) Шөлі.            D) Айызы.         E) Қану.*

7. Синонимдік қатары бар топты көрсетіңіз. A)  Әзілкеш, қуақы, тұйық.           B)  Ескі, көне, жаңа. C)  Дөкей, мықты, осал.                D)  Епті, икемді, орашолақ. E) Әдемі, сұлу, көркем. *

8. Буын үндестігіне сай қосымша сөзге қалай үндесетінін көрсетіңіз. A)  Тек жуан буынға қарай. B)  Тұйық буынға қарай. C)Буынның жуан-жіңішкелігіне қарай.* D) Тек жіңішке буынға қарай. E)  Дауыссыз дыбысқа қарай.

9. Үстеуден жасалған қос сөзді көрсетіңіз. A)  Он-он бес. B)  Жап-жасыл. C) Жата-жастана.* D)  Іні-қарындас. E)  Аға-іні.

10. Күшейтпелі шырайдың анықтамасын белгілеңіз. A Біркелкі сындардың бірінің екіншісінен өте артық не кем екендігін көрсететін        шырай.* B)  Белгілі бір қосымшалар жалғану арқылы жасалатын шырай. C)  Заттың түрі мен түсін, сапасын білдіретін негізгі сын есім. D)  Бір заттың екінші бір затқа, құбылысқа қатысын білдіретін сын есім. E)  Біркелкі сындардың бірінен екіншісінің артық, кемдігін салыстырумен көрсететін       шырай.

11. Есімшенің тәуелденген түрін көрсетіңіз. A)  Барармын, келетінсіз.  B) Оқығаным, берерің.  * C)  Сөйлесті, бармас. D)  Егер, мүмкін. E)  Баруым керек.

12. Мезгіл үстеуімен тіркескен есім сөзді табыңыз. A) Ертеден таныс.* B)  Үйге кетті. C)  Қыруар адам. D)  Жаңа киім. E)  Лезде тапты.

13. Етістікті сөз тіркесін анықтаңыз. A) Көйлек кию.* B) Елуге тарта. C) Бір уыс. D) Сол жақ тізе. E) Көлдің сәні.

14. Болымсыздық демеулік шылауды көрсетіңіз. A) Туралы, сайын. B) Түгіл, тұрмақ. C) Таман, әрі. D) Ба, бе. E) Ақ, ай.*

15. Жақсыз жайылма сөйлемді табыңыз.        A) Қаптаған аттыларға маған алыстан қарауға тура келді.* B)  Әке, мына кітапты оқыңызшы. C)  Арқа сүйер тірегім болшы. D)  Е, бәрекелді, шыныңды айттың ғой! E)  Қайдан келгенін айтпады.

16. Қарсылықты салалас жасауға болатын қатарды көрсетіңіз.      A) Шоқан ғылымға әбден берілді. Әскери қызметтен бас тартты. B) Қасиетті мекен. Күн сәулесі. C) Түн. Ышқынған дауыл. D) Ескек қолынан түсіп кетті. Оның есі шығып кетті. E)Жау шегінді. Бауыржан оны білген жоқ. *

17. Қыстырма сөзді сөйлемді көрсетіңіз. A) Жан серігім-домбырам! B) Ой, айналайын-ай! C) Құлыным, қашан келіп қалар екенсің? D) Қазақстанды, қысқасы, гүлденген елге айналдырайық.* E) Уа, қой деймін!

18. Тыныс белгісі дұрыс қойылған сөйлемді көрсетіңіз. A) Әкесінің баласы, адамның дұшпаны, адамның баласы, бауырың.* B) Әкесінің баласы - адамның дұшпаны адамның баласы бауырың. C) Әкесінің баласы - адамның дұшпаны, адамның баласы - бауырың. D) Әкесінің баласы адамның - дұшпаны, адамның - баласы бауырың. E) Әкесінің баласы адамның дұшпаны, адамның баласы бауырың.

19.Термин сөздерді көрсетіңіз. A)  Диалект, садақ. B)  Отарба, ұрын бару. C)  Адырна, найза. D)  Сауыт, айбалта. E)  Эвфемизм, дисфемизм. *

20. Орфографиялық принципке сай емес сөзді табыңыз. A) Астана. B) Көс салу.* C) Ақыл. D) Оқып отыр. E) Есік.

21. Анықтауыш қызметін атқарып тұрған сын есімді табыңыз. A) Бүгін күн жылы. B) Аспанда бозторғай ән салады. C) Жақсы сөз жан семіртеді.* D) Ол өте жылы киінеді. E) Сен өте ақылдысың.

22. Айтылу мақсатына қарай бөлінетін сөйлем атауын табыңыз. A) Құрмалас сөйлем. B) Бұйрықты сөйлем.* C) Жалаң сөйлем. D) Жақты сөйлем. E) Жай сөйлем.

23. Үтірдің қойылу себебін анықтаңыз. Уай, шіркін, ән деп осыны айт! A)  Қаратпа. B)  Одағай.* C)  Еліктеу. D)  Бірыңғай мүше. E)   Қыстырма.

24. Антоним сөзі бар сөйлемді көрсетіңіз. A) Достың орны - төр, дұшпанның орны - көр.* B)  Анаңды сыйла, құрметте. C)  Анасының тілін алмаған азапқа қалады. D)  Жақсының жақсылығын айт, нұры тасысын. E)  Ұлан бүгін құлқын сәріден оянды.

25. Еліктеу сөзден жасалған зат есім қай сөйлем мүшесі болып тұрғанын белгілеңіз. Оның құлағына гүріл естілді. A) Анықтауыш. B) Пысықтауыш. C)  Бастауыш.* D) Баяндауыш. E) Толықтауыш.

26. Бастауышы жалқы есімнен болған жақты сөйлемді табыңыз. A)  Жапар есікті сыртқа қарай итеріп ашты.* B) Маған баруға тура келді. C) Еңбек етуді арадан үйрену керек. D) Көш ұзай берді. E) Жеті қараңғы түн.

27. Қаратпа сөзді табыңыз. A) Пай-пай, киелі неткен жер! B) Әнеки, ілулі тұр ақ семсері. C)  Балаларым, сөзімді тыңда.* D) Қырға құстар келді. E) Қасыңдамын, міне, тұрмын.

28. Септік жалғаулы сан есімді табыңыз.  A)  Бұл жолы 8-қатарда отыр екен. B)  Сағат 5-тен кейін жиналыс басталады.* C)  Қаламгердің талантына табынушылар 1000-дап саналады. D)  Аптаның 7-нші күні күткен адамы келді. E)  Өз басына берілген 100-деген адамның батасы қабыл болған сияқты.

29. Құрмалас сөйлемдерден ыңғайлас салалас түрін табыңыз. A) Оттың жалыны әзір көрінбейді, бірақ жаңа ғана тұтанды дегені. B) Сыздық - етікші жігіт және жұрттың көзінде ең шебер етікші сол.* C) Жанат орнын ұсынып еді, - отырған жоқ. D) Сізден сұрайтынымыз мынау: бізге қамқоршы болыңыз. E) Күндіз қоңыр салқын болып тұр.

30. Сан есімнің емле ережесіне сай жазылғанын көрсетіңіз. A) XXI-ғасыр. B) Екіеу. C) Алтыау. D) Жетіеу. E) Алтау. *

31. Қимыл-сын үстеудің сұрақтарын анықтаңыз. A) Қаншалық? Қаншама? B) Қалай? Қайтіп?* C) Қайда? Қайдан? D) Не себепті? Неге? E) Қалай? Не мақсатпен?

32.Сілтеу есімдігін табыңыз А) Өзім үйге кетемін. В)Сол жаққа кетті.* С) Олар кетіп қалды Д) Көз шырымын алды. Е) Жерден алып,жерге салды

33. Жақты сөйлемнің бастауышы нешінші жаққа қатысты екенін табыңыз. Жүрегімнің түбіне терең бойла.     A) 2-жақ, жекеше.* B) 2-жақ, көпше. C) 1-жақ, жекеше. D) 3-жақ, көпше. E) 3-жақ, жекеше.

34. Көнерген сөзді белгілеңіз. A) Егемен. B)  Саптыаяқ.* C)Әуежай. D)Әнұран. E) Өнер.

35.Тасымалдауғаболмайтынсөзді табыңыз. A) Бұрын. B) Ы.Алтынсарин.* C) Сыйламас. D) Өндіріс. E) Бізбен.

36. Үндестік заңына бағынбайтын қосымшаны табыңыз. A) – кеш* B) - лар. C) - лық D) - шы.              E) - ым.

37. Сан есімге қай септіктің жалғауы жалғанып тұрғанын көсетіңіз. Оның жасы 30-дан асты. A)  Табыс. B) Шығыс.* C)  Көмектес. D)  Жатыс. E) Ілік.

38. Төл сөзді сөйлемді табыңыз. A) ²Россия² мейманханасына кірдім. B) Оның сыйлағаны - ²Ұлпан² романы. C) Радиодан ²Аққу² күйі берілді. D) -Адамдар, кім болсаң да, өлгендерге тағзым ет! - деді ол.* E) ²Менің Қазақстаным² тақырыбында шығарма жазды.

39. Көп мағынаға ие болатын сөзді табыңыз. A) Таулы жер. B) Айт болды. C) Білімнің кілті.* D) Өнерлі бала. E) Үйге кір.

40. Омонимдер қатарын белгілеңіз. A) Әжібайға бес жасында-ақ келіншек айттырды. B) Киіз үйдің жарма есігінің алдына жарма төгіліпті.* C) Қажетті сайманын көрсетті. D) Жарысқа қосылатын сияқты. E) Маңайы жатыңқы екен.

41. Септеулік шылауларды көрсетіңіз. A) Жүйрік-ау көңіл деген көк дөнен! B) Егер өзің сенбесең, саған ешкім бұйыра алмайды. C) Бұдан кейін қарсыласудан ештеңе өнбейді.* D) Жолда көзіңе бұзаулы сиыр түскен жоқ па? E) Өмірде бәрі кездеседі, дегенмен жақсылық жеңеді.

42. Түркі халықтарының ежелгі жазуын табыңыз. A) Ескі славян. B) Орыс. C) Орхон-Енисей.* D) Араб. E) Латын.

43. Қатыстық сын есімді белгілеңіз. A)Шексіз.* B) Қызғылт. C) Жап-жасыл. D) Жақсы. E) Көкшіл.

44. Атаулы сөйлемді көрсетіңіз. A) Зал кең. B) Өмір қызық. C)  Жазық дала.* D) Өмір гүлденді. E) Дала жазық.

45. Шартты бағыныңқы сабақтасты көрсетіңіз. A) Ержан үйге кіріп кеткенде, Асқар мен Серік тыста қалды. B) Жаңа жұмысшыларға техника қауіпсіздігін ұғындырмайынша, шахтаға жіберуге тыйым салған.* C) Жұмыс бізді үш үлкен жамандықтан: зерігуден, аурудан, жоқшылықтан құтқарады. D) Әңгімені басынан бастау үшін, Саржанмен кездескен күнді есіме түсірдім. E) Білікті адам айтпай-ақ жаныңды ұғар.

46. Қыстырма сөзді белгілеңіз. A) Марат, Қанат барсын. B) Ол - ақын. C) Шынында, бұл - ойланатын жұмыс.* D) Е, бәрекелді, шыныңды айттың ғой. E) Еңбек ет, құлыным...

47.Сөйлемнің  түрін анықтаңыз. Қазақстанның  ұлттық валютасы-теңге. A) жалаң B) сұраулы C) лепті D) хабарлы*       E)толымсыз

48.Септелген жалпылау есімдігін белгілеңіз. A) Ешнәрсеге B) бәрінің* C) маған D) кейбірдің E)кімнің

49.Көпше  түрде, І жақта тұрған жіктік жалғауын табыңыз. A) Ағайынсыздар B) Ағайынсыз C) Ағайынбыз* D) Ағайынға E)Ағайынға

50.Етістіктің  райын анықтаңыз Мен жазайын сізге хат. Оқып көрсін ол шындап....       A) Шартты  рай B) Ашық рай C)Бұйрық рай* D)  Қалау рай E)Тұйық етістік

Жауап-кілттері

1	D
2	B
3	D
4	B
5	E
6	E
7	E
8	C
9	C
10	A
11	B
12	A
13	A
14	E
15	A
16	E
17	D
18	A
19	E
20	B
21	C
22	B
23	B
24	A
25	C
26	A
27	C
28	B
29	B
30	E
31	B
32	B
33	A
34	B
35	B
36	A
37	B
38	D
39	C
40	B
41	C
42	C
43	A
44	C
45	B
46	C
47	D
48	B
49	C
50	C

Краткое описание документа:

Тесты предназначены для учащихся 9-х классов по казахскому языку. В тестах есть повторение по наречиям, глаголам, сложно-подчиненным, сложно-сочиненным предложениям, знакам препинания, вводным словам, антонимам, синонимам, орфографии, числительным, местоимениям, закону сигармонизма. Тесты можно использовать как в работе за первое полугодие так и за год.