“Қазақ тілінің грамматикасы” 11 “А”сыныбы

• 1 слайд

  ЖАЛПЫ БІЛІМ БЕРЕТІН АМАНГЕЛДІ ОРТА МЕКТЕП-БАЛАБАҚШАСЫ
  
  
  қолданбалы курсының бағдарламасы
  Қоғамдық-гуманитарлық бағытындағы
  11 “А”сыныбы үшін
  Барлығы 34 сағат, аптасына 1рет
  
  Тасқала ауданы
  Амангелді ауылы
  2012-2013 оқу жылы
  “Қазақ тілінің грамматикасы”
  

• 2 слайд

  Бекітемін:
  Мектеп директоры
  Шакиров Т.А.
  “____”_________________
  
  Келісемін:
  Аудандық ӘК меңгерушісі
  Мендыгалиева З.А.
  “_____”_________________
  
  Қаралды:
  Оқу ісінің меңгерушісі
  Габдуллина А.А.
  “___” ______________
  

• 3 слайд

  Қазақ тілі мен әдебиеті
  пәндерінің мұғалімі
  Аты-жөні: Бексеитова Венера Насибуллаевна
  Туған жылы: 28 қаңтар 1970жыл
  Ұлты: қазақ
  Жұмыс орны: ЖББ Амангелді орта мектеп-
  балабақшасы
  Білімі: жоғары
  Бітірген оқу орны: 1992 жылы А.С.Пушкин атындағы
  Орал педагогикалық институты филологиялық
  факультеті қазақ тілі және әдебиеті,
  орыс тілі және әдебиеті пәнінің мұғалімі.
  Еңбек өтілі: 20 жыл
  Қайта даярлау курсынан өткен жылы: 2012жыл
  Санаты: жоғары (2010жылы бекітті)
  Проблемалық тақырыбы: оқытудың жаңа
  ақпараттық технологиясы мен инновациялық әдіс-
  тәсілдерді қолдану арқылы оқушының шығармашылық
  қабілетін дамытып,тиянақты білім беру.
  Марапаты: 2005жылы БҚО Білім басқармасының “
  Құрмет грамотасы” мен сертификаты, 2009жылы облыс
  әкімі Б.Ізмұхамбетовтың “Алғыс хаты”.
  

• 4 слайд

  Түсініктеме хат
  Қазақ тілі – біртұтас, жалпы халыққа ортақ тіл. Ол түрлі стильді көріністе өмір сүреді, жұмсалады. Қазақ тілін оқыту бір-бірімен тығыз байланыста мынадай
  екі мәселені шешеді:
  1) білімді, сауатты, тіл мәдениеті дамыған, бәсекеге қабілетті болашақ дайындау;
  2) тіліміздің байлығын, оның көркемдігі мен өрнегін, ойын шебер, анық және еркін жеткізе білуді үйрету.
  11- сыныптар үшін тақырыптық мазмұндағы бағдарлама жасалды. Онда әр тараудың немесе тақырыптың қысқаша мазмұны берілген. Мысалы, фонетика – грек сөзі екендігі, оның тіл дыбыстарын, буын түрлерін, үндестік заңын, екпін мен тасымалды, орфография мен орфоэпияны үйрететіні айтылып, әрқайсысы жеке-жеке қайталанады. Дыбыс үндестігіне бір-біріне әсер ететін дыбыстар тізбесі берілді, ал екпіннің төрт түрі, екпін түспейтін жағдайлар жаңа буын оқулығы және ІХ сыныптағы қайталау материалдары негізінде енгізілді. Орфографияың сүйенетін үш принципі де ІХ сынып оқулығы бойынша жүйелі түсіндіріледі.
  
  

• 5 слайд

  “Лексика”тарауында жаңа буын оқулығы бойынша табу, эвфемизм, дисфемизм
  сөздерді қосуға тура келді. Және әр тақырыптың терминдік атаулары міндетті түрде айтылуы тиіс: көп мағыналы сөздер – полисемия , кәсіби сөздер - профессионализм, т.с.с. Тұрақты тіркесті фраза, идиома деп, буын үндестігін сингармонизм, дыбыс үндестігін ассимиляция, қос дауысты дыбыс арасындағы кейінді ықпалды элизия деген атауларын да үйрету керек.
  Морфологияны бастағанда сөз таптарынан бұрын сөздердің топтастырылуын жаңа буын оқулығы бойынша енгізуге тура келеді. Яғни, сөздердің атауыш сөздер, көмекші сөздер, одағай болып бөлінуін, одан әрі қарай жіктелуін де жүйелі үйрету қажет.
  Сөз таптарын жеке-жеке өтпес бұрын, ең әуелі, барлық сөз табын бес түрлі жағдайға қарай қарастыру керек:
  мағыналық түрлері;
  тұлғалық түрлері;
  құрамдық түрлері;
  түрлену формасы;
  сөйлемдегі қызметі.
  
  
  

• 6 слайд

  Мысалы, зат есім мағынасына қарай төрт түрлі болады: жалқы, жалпы,
  деректі, дерексіз, тұлғасына қарай екі түрлі: негізгі, туынды, құрамына
  қарай екі түрлі: дара, күрделі, түрленуі төрт жалғау арқылы жүзеге асады, сөйленің бес мүшесі де бола алады.
  Сөз таптарының тұлғалық, құрамдық түрлері өзгермейді, барлық сөз табында бірдей.
  Рет-ретімен әр сөз табын өткен кезде жаңағы бес белгіні басшылыққа алып, үстеу мен еліктеудің тұлғалық, құрамдық түрлері қосылып, үшке бөлінетінін, одағай мен шылаудың мұндай түрлері жоқтығын немесе бұл аталған төрт сөз табының да түрленбейтінін біледі.
  “Синтаксис” қазақ тілі білімінің ең қиын тарауы екені баршамызға мәлім. Мұнда сөз тіркесі, олардың байланысу тәсілдері мен түрлері, есімді, етістікті тіркестер, олардың күрделі сөздер мен тұрақты тіркестердің айырмасы, толықтауыштық, анықтауыштық, пысықтауыштық қатынастар, олардың лексика- грамматикалық мағыналары өтіліп, сөйлем мүшелері, сөйлем және оның айтылу мақсаты мен құрылысына қарай түрлері: жай сөйлем мен құрмалас сөйлем, олардың түрлері қарастырылады.
  

• 7 слайд

  Төлеу сөзге байланысты ескеретін жағдай – төл сөзді төлеу сөзге
  айналдырғанда, төл сөз бастауыштың анықтауышқа, баяндауыштың толықтауышқа айналатынын қайталап кету керек.
  Стилистиканы оқытқан кезде стиль мен стилистиканың ережесінен бастап үйреткен артықтық етпейді. Ауызекі сөйлеу тілі мен жазба тіл, жазба тіл стилінің төрт түрі, шешендікке қажет белгілер, шешендік сөз түрлері, олардың әр салада қолданылуы, белгілі шешендер мен билердің тапқырлық сөздері – бәрі-бәрі қамтылуы қажет.
  

• 8 слайд

  Мақсаты:
  “Қазақ тілі грамматикасы” қолданбалы курсы арқылы оқушыларды ҰБТ-ға дайындау және шығармашылық құзіреттілігін дамыту. Оқушыға жеке дыбыстардан бастап күрделі синтаксистік тұтастыққа дейін стилистикалық құралдардың қолданылуын және оның заңдылықтарын игерту, меңгерту. Оқушылардың күнделікті жазба, практикалық жұмыстарда кездесіп, қиындық, күмән тудыратын стилистика т.б. бойынша сұрақтарды шешу жолында осы бағдарламаның тигізер әсері ерекше болмақ деп күтілуде.
  

• 9 слайд

  Міндеттері:
  оқушылардың тест жұмыстарын шешуде анықтамалық әдебиетті өз бетімен қолдануын ұйымдастыру;
  ҰБТ-ны сәтті тапсыру үшін қазақ тілінен білім деңгейін анықтау;
  оқушылардың ұмытып қалған, не түсінбей қалған тақырыптарын түсіндіру, қайталау.
  

• 10 слайд

  Оқушылардың білімін тексеру
  Оқушылардың білімін курстың әр тақырыбын өткен сайын диктант, деңгейлік тапсырмалар, практикалық жұмыстар немесе тест жұмыстары оқушылардың білімінің мөлшерін тез де сапалы бағалауға мүмкіндік береді. Бұл тексеру жұмыстарының сұрақтарын оқулықтар мен ғылыми-жалпылық материалдарды пайдаланып мұғалім өзі құрастырады. Сонымен бірге оқушылардың білімін бағалауда семинарлар, конференцияларды да қолдануға болады.
  

• 11 слайд

  Оқушының дайындық деңгейіне
  қойылатын талаптар:
  тапсырманы орындаудың тиімді тәсілдерін таңдай білу;
  оқушының пәнге деген қызығушылығын арттыру;
  оқушының ойлау, есте сақтау, іздену дағдыларын қалыптастыру, белсенділігін арттыру;
  оқушыға әрбір тақырыпты, өтілген материалды жан-жақты меңгеруге жағдай жасау.
  

• 12 слайд

  Күтілетін нәтижелер:
  оқушылар қазақ тілі пәні бойынша тесті сәтті тапсыра алады;
  берілген тапсырмалардың мазмұнын түсіне алады;
  өздігінен білім алуға үйрену функциясы қалыптасады;
  алған білімді ұқсас және жаңа жағдайда қолдана білуге үйренеді.
  

• 13 слайд

  “Қазақ тілі грамматикасы”
  атты қолданбалы курстың жоспары
  

• 14 слайд

• 15 слайд

• 16 слайд

• 17 слайд

• 18 слайд

• 19 слайд

• 20 слайд

• 21 слайд

• 22 слайд

• 23 слайд

• 24 слайд

  Рецензия
  ҰБТ-да қазақ тілі пәнінен міндетті түрде сынақ тапсырылады. Онда жалпы
  мектеп курсының тақырыптары түгелімен қамтылған. Үсынылған бағдарлама
  оқушылардың пәнге деген қызығушылығын арттырады, қазақ тілінен білім
  деңгейін көтереді. ҰБТ-да кездесетін тапсырмаларды білуге үйретеді.
  Жалпы жұмыс оқушының өздігінен білім алуына негізделген. Бұл ҰБТ-дан
  сәтті өтуге ықпал етеді. Оқушылардың оқу-танымдық іс-әрекетін
  ұйымдастырудың негізгі формалары мыналар: негізгі сұрақтарды лекциялық
  әдіспен баяндау, пікірлесу, тапсырмалар, тестер орындау, жаттығулар орындау,
  сабақ үстіндегі оқушының жұмысы, сонымен қатар оқытудың проблемалық
  формасын қолдану.
  Берілген курста лексика, фонетика және графика, морфология, синтаксис,
  стилистика, пунктуация және т.б. тақырыптар қамтылған. Мұндағы тапсыр-
  малар оқушылардың өздігінен орындауына арналған.
  
  Әдістемелік бірлестік жетекшісі
  Койшыгалиева В.Х.
  
  
  
  

• 25 слайд

  Пайдаланылған әдебиеттер:
  М.Балақаев. Қазақ тілінің мәдениеті. А., “Қазақстан” 1971;
  Х. Арғынов. Қазақ тілінің методикасы. А., “ Мектеп” 1974;
  Ф. Мұсабекова. Қазіргі қазақ тілінің пунктуациясы;
  Қазақ тілінің орфографиялық сөздігі;
  М. Белбаева. Қазіргі қазақ тілінің лексикологиясы;
  “Қазақ тілі” оқулықтары (5-11 сыныптар)
  

Краткое описание документа:

Қазақ тілі – біртұтас, жалпы халыққа ортақ тіл. Ол түрлі стильді көріністе өмір сүреді, жұмсалады. Қазақ тілін оқыту бір-бірімен тығыз байланыста мынадай

екі мәселені шешеді:

1) білімді, сауатты, тіл мәдениеті дамыған, бәсекеге қабілетті болашақ дайындау;

2) тіліміздің байлығын, оның көркемдігі мен өрнегін, ойын шебер, анық және еркін жеткізе білуді үйрету.

11- сыныптар үшін тақырыптық мазмұндағы бағдарлама жасалды. Онда әр тараудың немесе тақырыптың қысқаша мазмұны берілген. Мысалы, фонетика – грек сөзі екендігі, оның тіл дыбыстарын, буын түрлерін, үндестік заңын, екпін мен тасымалды, орфография мен орфоэпияны үйрететіні айтылып, әрқайсысы жеке-жеке қайталанады. Дыбыс үндестігіне бір-біріне әсер ететін дыбыстар тізбесі берілді, ал екпіннің төрт түрі, екпін түспейтін жағдайлар жаңа буын оқулығы және ІХ сыныптағы қайталау материалдары негізінде енгізілді. Орфографияың сүйенетін үш принципі де ІХ сынып оқулығы бойынша жүйелі түсіндіріледі.