«Қазақстан Республикасының сайлау құқығының қағидаттары» тақырыбы бойынша тест тапсырмалары

«Қазақстан Республикасының сайлау құқығының қағидаттары» тақырыбы бойынша тест тапсырмалары (15 сұрақ, 5 жауап нұсқасымен)

1. Қазақстан Республикасы сайлау құқығының қағидаттары дегеніміз (А.Ибраева. Құқықтану. – Алматы, 2006):

A.    Сайлау құқығы нормалары мен институттары негізінде алынған жетекші ережелер мен талаптар;

B.     Белгілі бір уақыт өткеннен кейін сайлаудың қайта өткізілуі;

C.     Сайлаудың нәтижесінде жеңіске жеткен адамдардың Конституцияға негізделген нақты билігін жүзеге асыра алу мүмкіндігі;

D.    Үкіметтің өз қызметі шеңберінде қабылданған, конституциялық-құқықтық мазмұндағы актісі;

E.     Мемлекет пен қоғам өмірінің әр түрлі мәселелеріне  қатысты президент қабылдайтын акті.

2. Республиканың он сегіз жасқа толған азаматтары тегіне, әлеуметтік, лауазымдық және мүліктік жағдайына, жынысына, нәсіліне, ұлтына, тіліне, діни көзқарасына, нанымына, тұрғылықты жеріне немесе кез-келген өзге жағдаяттарға қарамастан сайлауға дауыс беруге қатысуға, Президент, Парламент немесе мәслихат депутаты, жергілікті өзін-өзі басқару органдарының мүшесі ретінде сайлануға құқылы дегенді білдіретін қандай қағидат түріне сәйкес келеді?

A.    Тең сайлау құқығы;

B.     Жалпыға бірдей сайлау құқығы;

C.     Төте сайлау құқығы;

D.    Жанама сайлау құқығы;

E.     Жасырын дауыс беру құқығы.

3. С.Д.Князев сайлау құқығының қағидаттарын, олардың сайлау құқықтарының ара қатынастарын құқықтық реттеу механизмі арқылы белгілі бір мақсатқа бағытталғанын пайдалана отырып, қанша топқа бөледі:

A.    3

B.     4

C.     5

D.    2

E.     6

4. С.Д.Князев бойынша, сайлауды ұйымдастыру мен оны өткізу ерекшеліктеріне байланысты осы топқа төмендегі қағидалардың қайсысы жатады?

A.    бұқаралық, теңдік;

B.     тікелей сайлау құқығы;

C.     жасырын дауыс беру;

D.    сайлауға қатысу еріктілігі;

E.     сайлауды ұйымдастырушы және жүргізуші ұйымдардың тәуелсіздігі.

5. Мухамеджанов Э.Б. бойынша, «Құқықтық нормалармен бекітілген, сайлау процестерінің демократизмін және мәнін білдіретін, маңызды басшылық бастамалар» дегеніміз қандай анықтамаға сәйкес келеді?

A.    сайлау құқығы;

B.     сайлау құқығының қағидаттары;

C.     дауыс беру құқығы;

D.    сайлауға қатысу еркіндігі;

E.     тікелей сайлау құқығы.

6. Барлық сайлаушылар сайлауға теңдік негізінде қатысады әрі олардың әрқайсысының бір бюллетеніне тиісінше бір даусы болады.  Бұдан басқа, бұл қағиданы сақтау үшін, барлық дауыстардың теңдігі мен дауыс беру нәтижесіне тең ықпал етуі маңызды шарты болып саналады. Бұл сайлау құқығының қандай қағидатына сәйкес болып табылады?

A.    Жалпыға бірдей сайлау құқығы;

B.     Төте сайлау құқығы;

C.     Жанама сайлау құқығы;

D.    Жасырын дауыс беру құқығы;

E.     Тең сайлау құқығы.

7. Әрбір сайлаушы Президент, Парламент Мәжілісі және маслихаттар депутаты, жергілікті өзін-өзі басқару органдарына мүшелігінде болуын қалайтын үміткерге тікелей өз даусын береді. Бұл сайлау құқығының қандай қағидатына сәйкес болып табылады?

A.    Жалпыға бірдей сайлау құқығы;

B.     Төте сайлау құқығы;

C.     Жанама сайлау құқығы;

D.    Жасырын дауыс беру құқығы;

E.     Тең сайлау құқығы.

8. Қазақстан Республикасының Конституциясында және сайлау туралы Конституциялық заңында бекітіліп және сонда белгіленген мерзімге сай сайлаулар уақытылы өткізіліп тұруын қадағалайтын сайлау құқығының қандай қағидасы болып табылады?

A.    мезгілділігі;

B.     ерік білдіру еркіндігі;

C.     баламалығы;

D.    сайлауды ұйымдастырушы және жүргізуші ұйымдардың тәуелсіздігі;

E.     жасырын дауыс беруі.

9. Саяси партиялар мен басқа да қоғамдық ұйымдардың сайлау процесіне еркін және теңдік негізінде сайлауға қатысуын білдіретін қағидат:

A.    баламалық

B.     саяси және идеологиялық көпжақтылық

C.     міндеттілік

D.    мезгілділік

E.     сайлауды ұйымдастырушы және жүргізуші ұйымдардың тәуелсіздігі

10. Сайлауда халықтың еркіндігі жанама жолмен тікелей сайлау құқығы арқылы сайланған мәслихат депутаттарының, яғни таңдаушылардың дауыс беруі арқылы көрініс табады. Әрбір таңдаушы бір дауысқа ие болады. Бұл қандай сайлау құқығының қағидатына сәйкес келеді?

A.    Жалпыға бірдей сайлау құқығы;

B.     Төте сайлау құқығы;

C.     Жанама сайлау құқығы;

D.    Жасырын дауыс беру құқығы;

E.     Тең сайлау құқығы.

11. Сайлау бюллетені сайлаушының жасырын дауыс беру кабинасында жеке толтырылуы арқылы жүзеге асады. Бұл сайлау құқығының қандай қағидасына сәйкес келеді?

A.    Жалпыға бірдей сайлау құқығы;

B.     Төте сайлау құқығы;

C.     Жанама сайлау құқығы;

D.    Жасырын дауыс беру құқығы;

E.     Тең сайлау құқығы.

12. ҚР сайлау құқығының басты қағидаттары қандай заңда анықталған?

A.    ҚР Конституциясы

B.     ҚР Қылмыстық Кодексі

C.     ҚР Азаматтық Кодексі

D.    ҚР Әкімшілік құқық туралы Кодексі № 155

E.     ҚР Әкімшілік құқық туралы Кодексі № 235-V ҚРЗ

13. Адам құқығының жалпыға бірдей декларациясының 21-ші бабының 3-ші тармағында сайлаудың қандай негізгі қағидалары анықталған?

A.    бұқаралығы

B.     теңдігі

C.     сайлаушылардың ерік білдіру еркіндігі

D.    құпия дауыс беру

E.     барлық жауап дұрыс

14. ЕҚЫҰ-ның адамзаттық өлшемдері туралы Конференциясының Копенгагендік мәжілісінің құжатында демократиялық сайлаудың қандай негізгі халықаралық қағидаттары анықталған?

A.    Сайлауды заңда бекітілгендей, ақылға сиымды аралықтарда өткізіп тұрады.

B.     Мандаттардың, тым болмаса ұлттық заңнамалық органның бір палатасында, бүкілхалықтық сайлау кезінде, кандидаттардың еркін атсалысатын нысаны болуына жол береді.

C.     Кәмелетке толғандардың жалпылама және тең сайлау құқығына кепілдік береді.

D.    Дауыс берудің құпия өтуін немесе еркін дауыс беру  арқылы тең әрекеттердің жүруін,  дауысты санау және оны жариялаулардың шынайылығын, сондай-ақ ресми қорытындылардың баспасөзде жариялануын қамтамасыз етеді.

E.     Барлық жауап дұрыс.

15. ҚР сайлау құқығының қағидаттары тура және жанама түрде қандай заңда бекітілген?

A.    ҚР Сайлау туралы Конституциялық Заңы

B.     Азаматтық және саяси құқықтардың халықаралық  пактісінің 25-бабында

C.     ҚР Азаматтық Кодексі

D.    Адам құқығының жалпыға бірдей декларациясының 21-ші бабының 3-ші тармағында

E.     ҚР Әкімшілік құқық туралы Кодексі № 235-V ҚРЗ