Қазақстан тарихынан "Қазақ қалмақ қатынастары" 8 сынып

• 1 слайд

  Қазақ-қалмақ қатынастары
  
  8 класс
  
  Тарих пәнінің мұғалімі:
  Турганбаева Гулшарипа
  

• 2 слайд

  Мақсаты: Қазақ-қалмақ қатынастары мәліме беру.
  Білімділігі: Еділдің төменгі бөлігіндегі Қалмақ хандығының күшеюі, олардың қазақ халқымен байланысы жене “Шаңды жорық” оқиғасы туралы баяндау.
  Дамытушылығы: Жоңғар шапқыншылығынан кейінгі қазақ-қалмақ қатынастары туралы білімдерін дамытып, тірек-сызбалар арқылы жұмыс жасауға дағдаландыру.
  Тәрбиелігі: “Шаңды жорық” оқиғасының қазақ халқының тарихында алатын орнымен таныстырып, оқушыларды отаншылдыққа, ауызбіршілікке, ынтымақтастыққа, өзара келісімге және патриоттыққа тәрбиелеу.
  Сабақ түрі: дәстүрлі сабақ
  Сабақ типі: аралас сабақ
  Сабақ әдісі: тірек-сызбалармен жұмыс
  Көрнекілігі: тірек-сызбалар, тақырыптық суреттер, Қазақстанның саяси картасы
  Сабақ тақырыбы:
  Қазақ-қалмақ қатынастары
  

• 3 слайд

  Ұйымдастыру
  Үй тапсырмасын тексеру
  Жаңа сабақпен үй тапсырмасын байланыстыру
  Жаңа сабақ
  Алған білімді бекіту
  Үйге тапсырма
  Сабақтың барысы
  

• 4 слайд

  Қаратаудың басынан көш келеді,
  Көшкен сайын бір тайлақ бос келеді.
  Ел-жұртынан айырылған жаман екен
  Екі көзден мөлтілдеп жас келеді.
  Мына заман қай заман, бағы заман
  Баяғыдай болар ма тағы заман!
  Қарындас пен қара орман қалғаннан соң,
  Көздің жасын көл қылып ағызамын.
  
  Ақын әрі жауынгер Қожаберген жырау
  
  Ұйымдастыру бөлімі
  

• 5 слайд

• 6 слайд

  1722 жылы жоңғарларды өз қыспағанда, тәуелділікте ұстап келген Қытай императоры Канси қайтыс болып, Жоңғарлар өз алдына тәуелсіздік аладыда, Цеван-Рабтан Еділ қалмақтарының ханы Аюкемен келісіп, қазақтарға жорық ұйымдастырады. Жау жеті бағытта жорық жасап, Жетісудан басып кіріп, қазақ ауылдарын шабады. 1723 жылы жұт болған қазақ ауылдары бытырап кетті.
  “Ақтабан шұбырынды, Алқакөл сұлама” оқиғасын сипаттап беріңіздер?
  

• 7 слайд

  Қазақтың хандары, үш жүздің сұтландары, билері, батырлары бас қосқан жиынның мақсаты – жоңғарларға қарсы күйрете соққы беру болды. Жасақ бас қолбасшысы - Әбілқайыр хан, бас сардарбек – Қанжығалы Бөгенбай сайланды. Қазақтар бір-біріне адал болуға ант берісті.
  Қазіргі Шымкент қаласының батыс бөлігінде 1726 жылы күзде Бүкілқазақтық құрылтай болды. Бұл жиынның мақсаты не?
  

• 8 слайд

  Бұл -Қарасиыр деген жерде қазақ жасақтарының тұңғыш рет жеңіске жеткен жері. Біріккен қазақ жасақтарының саны 60 мыңға жетті. Тарихты ол “Қалмаққырылған” деген атпен қалды.
  1728 жылы Ұлытаудағы Бұланты өзенінің бойында болған шайқасты баяндап беріңіз.
  

• 9 слайд

  Бұл шайқас 1729 жылы Балқаш көлінің оңтүстік батысында Итішпес Алакөл деген жерде болды. Шайқаста Кіші жүз ханы тікелей басшылық жасады. Осы шайқаста жоңғарлар қазақ жеріне қайта шапқыншылық жасамауға ант ішті. Осы шайқас І.Есенберлиннің “Көшпенділер” роман трилогиясында бейнеденген.
  1729 жылы болған Аңырақай шайқасы туралы не білесіздер? Ол туралы қандай әдеби шығарма бар.
  

• 10 слайд

  Үй тапсырмасы мен жаңа сабақты байланыстыру.
  

• 11 слайд

  1. Еділдің төменгі сағасындағы Қалмақ хандығының күшеюі.
  2. Қазақ-қалмақ қарым-қатынастарының қалыптасу ерекшеліктері
  3. Қазақтардың 1771 жылғы “Шаңды жорыққа” қатысуы
  4. Қазақтардың қалмақтарды жеңуінің тарихи маңызы.
  Жаңа сабақ жоспары
  

• 12 слайд

  Еділдің төменгі сағасындағы Қалмақ хандығының күшеюі.
  

• 13 слайд

  1628 жылы Жоңғариядан келген
  торғауыт және хошауыттардан
  тұратын ойраттар одағы.
  1697 жылы орыс патшасы І Петр
  Аюкеге Ресейдің шығысын
  қорғауды міндеттелі..
  Олар қазақтарға туыс ноғайларды
  жеңіп, басқұрттардың атамекеннен
  қууды ойлады.
  Қырым хандығын, Дағыстан, Кабарда,
  Осман империясы,
  Францияға дейін жетті.
  

• 14 слайд

  Қазақ-қалмақ қарым-қатынастарының қалыптасу ерекшеліктері
  Жағымды
  жақтары
  Жағымсыз
  жақтары
  Қазақ-қалмақ
  қатынастары
  

• 15 слайд

  1723 жылы қыркүйекте 20 мың
  қазақ-қарақалпақ жасағымен Әбілқайыр
  жорығы.
  1726 жылы 10 мың
  қазақ жасағымен Әбілқайыр
  жорығы.
  Қазақтар мен қалмақтар
  қарым-қатынасындағы
  Патша үкіметінің ұстанған саясаты
  

• 16 слайд

  Қазақтардың 1771 жылғы
  “Шаңды жорыққа” қатысуы
  XVIII ғасырдың екінші жартысындағы
  Қалмақ хандығының жағдайы
  Қытайдың Жоңғарияны жеңуі.
  1770 жылғы атамекенге қоныс аудару.
  Орынбор губернаторы Неплюевтың
  Кіші жүз ханы Нұралы жіберген хабары
  

• 17 слайд

  Абылай, Нұралы,
  Сұлтанбет,
  Әбілпайыз,Орыс,
  Ералы бастаған
  1771 жылғы жорық
  Ірі шайқас -
  Балқаш
  бойында
  Елшібек батыр
  ерлігі
  

• 18 слайд

  Жоңғарлар тарапынан жасалған жорықтар тоқтатылды;
  Кіші жүз қазақтары өз атамекені Еділ мен Жайық бойына кқонастана алды;
  Тарбағатай мен Іле өзенінің бойын қорғап қалды;
  200 жылға созылған қазақ-қалмақ соғысы аяқталды;
  Қазақтар өздерінің жауынгер халық екендігін дәлелді.
  Қазақтардың қалмақтарды жеңуінің тарихи маңызы.
  

• 19 слайд

  Алған білімді бекіту.
  

• 20 слайд

  1628 жылы
  Жоңғариядан келген
  торғауыт және хошауыттардан
  тұратын ойраттар одағы.
  1697 жылы
  орыс патшасы І Петр Аюкеге
  Ресейдің шығысын
  қорғауды міндеттелі..
  Олар қазақтарға туыс
  ноғайларды жеңіп, басқұрттардың
  атамекеннен қууды ойлады.
  Қалмақтар
  Қырым хандығын, Дағыстан,
  Кабарда, Осман империясы, Францияға
  дейін жетті.
  

• 21 слайд

  Қазақ-қалмақ қарым-қатынастарының қалыптасу ерекшеліктері
  Жағымды
  жақтары
  Жағымсыз
  жақтары
  

• 22 слайд

  1723 жылы қыркүйекте
  20 мың қазақ-қарақалпақ жасағымен
  Әбілқайыр жорығы.
  1726 жылы 10 мың
  қазақ жасағымен Әбілқайыр
  жорығы.
  Патша үкіметінің ұстанған саясаты.
  

• 23 слайд

  Қазақтардың 1771 жылғы
  “Шаңды жорыққа” қатысуы
  XVIII ғасырдың екінші жартысындағы
  Қалмақ хандығының жағдайы
  Қытайдың Жоңғарияны жеңуі.
  1770 жылғы атамекенге қоныс аудару.
  Орынбор губернаторы Неплюевтың
  Кіші жүз ханы Нұралы жіберген хабары
  

• 24 слайд

  Абылай, Нұралы,
  Сұлтанбет,
  Әбілпайыз,Орыс,
  Ералы бастаған
  1771 жылғы жорық
  Ірі шайқас -
  Балқаш
  бойында
  Елшібек батыр
  ерлігі
  

• 25 слайд

  Жоңғарлар тарапынан жасалған жорықтар тоқтатылды;
  Кіші жүз қазақтары өз атамекені Еділ мен Жайық бойына кқонастана алды;
  Тарбағатай мен Іле өзенінің бойын қорғап қалды;
  200 жылға созылған қазақ-қалмақ соғысы аяқталды;
  Қазақтар өздерінің жауынгер халық екендігін дәлелді.
  Қазақтардың қалмақтарды жеңуінің тарихи маңызы.
  

• 26 слайд

  Мен Әбілқайыр хан...
  Мен Аюке қонтайшы...
  Мен І Петр...
  Мен кіші жүз ханы Нұралы...
  
  Мен тарихи тұлғамын.
  Оқушылар тарихи тұлғалар атынан сөйлеп, болған оқиғаларды баяндап береді.
  

• 27 слайд

  
  
  
  
  
  
  
  
  
  Үйге тапсырма
  Түсінік айтуға
  дайындалу.
  Жылдар мен
  оқиғаларды
  жатқа білу
  55 беттегі
  Қосымша
  мәліметті оқу,
  Қалмақ-қазақ
  қатынастары
  туралы қосымша
  мәліметтер жинау