"Қазақстан өзендері" ашық сабақ

Атырау облысы,Жылыой ауданы,Құлсары қаласы

№1 жалпы орта білім беретін мектеп

Ашық сабақ

Қазақстан өзендері

8д сынып

География пәні мұғалімі:Ергалиева Гүлбахар Утегеновна

2014-2015 оқу жылы

Сабақтың тақырыбы:Қазақстанның өзендері.

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға Қазақстанның өзендері туралы толық мәлімет беру

1. Білімділігі:Қазақстанның өзендерінің  ірі алаптары,өзен жүйесінің ерекшелігі, қоректену режимі мен  жылдық ағыны  туралы оқушыларда  түсінік қалыптастыру, жер бедері,тау жыныстары мен өзен ағысы сипаты- ның   байланысын түсіндіру,өзендердің суға молығуы және өзенге сипаттама беру тәсілін меңгеру.                 

2.Дамытушылығы: Оқушылардың шығармашылық қабілетін дамыту үшін ойын элементтерін қолдану, картамен жұмыс істеу дағдысын жетілдіру.

3.Тәрбиелілігі:ынтымақтыққа тәрбиелеу, ізденімпаздыққа баулу,өзендерді қорғауға,оның қажеттілігін түсіне білуге үйрету.    

Құрал-жабдықтар, көрнекі құралдар:Қазақстанның физикалық картасы, плакат,тірек сызба,географиялық диктант,корточка.

Сабақ түрі: Аралас сабақ.

Әдіс-тәсілдер: жаңа сабақты көрнекіліктерді қолдану арқылы түсіндіру, баяндау,картамен жұмыс, сұрақ-жауап,сөзжұмбақ,

Сабақ барысы:

І. Ұйымдастыру сәті: (сәлемдесу, сынып тазалығын және оқушылардың сабаққа қатысын,дайындығын тексеру. Оқушылардың назарын сабаққа аудару)

II.Үй тапсырмасын тексеру  кезеңі.

1.Географиялық диктант

1.Қазақстанның климаты ............................................... болып келеді.

2.Қазақстан аумағы ..................... климаттық белдеуде жатыр.

3.Қаңтар айында солтүстікте ............ ,ал оңтүстікте ............. температура байқалады.

4.Қазақстанның климатын ....................., ...................., ................, ауа массалары типтері қалыптастырады.

5.Қолайсыз атмосфералық құбылыстарға ............., ............, ................, ..............., ..................., ....................,  жатады.

2. Қазақстанның климаты тарауына арналған қайталау сұрақтары

.I- II деңгейден тұрады

• • • • • I деңгейлік

        • 1.Қазақстанның климат қалыптастырушы факторлары атаңдар?

        • 2.Күн радиациясы дегеніміз не және оның түрлерін ата.

        • 3.Қазақстанның ең ыстық айының орташа температураларын ата?

        • 4.Қазақстанда қар жамылғысының қалыңдығы қандай?

        • 5.Арктикалық ауа массасына сипаттама бер? 

        • II деңгейлік

1.Қазақсанның солтүстігіндені,оңтүстігіндегі және орталығындағы жылдық жауын –шашын мөлшері қандай?

2.Қазақстанның қай аимағында жауын –шашын көбірек қай аймағында азырақ түседі?Неліктен?

• • • • • 3.Жел дегеніміз не? Қазақстан териториясына әсер ететін қандай күшті желдерді білесіңдер?

        • 4.Тропиктік ауа массасына сипаттама бер?

        • 5.Ебі желін кім зерттеген?

ІІІ. Жаңа сабақты түсіндіру кезеңі:

(Сұрақтар арқылы жаңа сабақтың  тақырыбын ашу)

1.Су қабығы?(Гидросфера)

2.Физикалық картадан гидросфераның қандай бөліктерін көруге болады?(Мұхит,өзен,теңіз,көл және мұздықтар)

3.Мұхит суының негізгі қасиеттері қандай?(түздылығы мен температурасы)

4.Суды құрамына қарай нешеге бөлеміз?(Ащы және тұщы)

5.Халықты тұщы сумен қамтамасыз ететін  дүниежүзілік мұхиттың негізгі бөлігі? (Өзендер)

    1-тапсырма.

 “Қызығушылығын ояту” Сонымен бүгінгі сабағымыздың тақырыбы Қазақстанның ішкі сулары яғни өзендер,оқушылардың алдына көп сөздер беру.Сол сөздердің ішінен әр топтан оқушылар шығып өзенге байланысты сөздерді тауып тақтаға іледі.

Өзен жүйелері өзен алабы,

өзен эрозиясы өзеннің қоректенуі,

өзен суыны шығыны өзен ұзындығы,

Алап бастауы,

жылдық ағын арнасы,

су қоймасы қатты ағын

Қазақстан аумағында ірілі –ұсақты 85 мың өзен бар.Олардың ішінде 7 өзеннің (Ертіс,Тобыл,Есіл,Жайық,Сырдария,Іле,Шу) ұзындығы 1000 км-ден асады.

    Республиканың барлық өзендері Солтүстік мұзды мұхит және ішкі тұйық көлдер алаптарына құяды.Екі алап  арасындағы суайрық Сауыр-Тарбағатай тау жүйесінің қырқасы мен  Сарыарқа,Торғай үстірті арқылы өтіп,Оңтүстік Оралға тіреледі.

2-тапсырма “Мағынаны тану”Сыныптағы оқушыларды үш топқа бөліп,әр топқа өздеріне берілген алаптар бойынша өзендерді белгілеу

Солтүстік Мұзды мұхит алабы өзендері

Каспий теңізі алабы өзендері

Арал теңізі және Балқаш-Алакөл алабтарының өзендері

Ертіс,Есіл Тобыл

Жайық,Жем,Сағыз

Ойыл,Сары өзен,Қара өзен.

Сырдария,Арыс,Шу,

Сарысу,Торғай,

Ырғыз,Талас.

Қаратал,Іле,Лепсі

Ақсу,Тентек.

• 3- тапсырма:

1-топқа: Сандар беріледі,сол сандар нені білдіреді?Оқушылар сандардың нені білдіретінін анықтап,сандардың астыңғы жағына жазамыз.

1700км 1082км 815км 40.4мың км

2-топқа.”Венн диаграммасы”Қазақстанның екі өзенін таңдап салыстырады.Ұқсастықтарымен айырмашылықтарын ажыратып жазады.

3-топқа.Өзендердің қоректенуі бойынша кесте толтыру.

Қар-жаңбыр

Қар-мұздық

Қар суымен

Есіл,Тобыл

Сырдария,Іле,Ертіс,Қаратал

Нұра,Жем,

Жайық,Сағыз,Торғай,

Сарысу.

Бекіту. 1. Тест.1. Өзен суының шығыны дегеніміз не?А)Судың қайтуы

В) Өзеннің тасуы

С) Су қимасы арқылы ағып өткен су мөлшері

2. Мұздықтар қандай аймақтарда таралған?

А)Жазық жерлерде

В)Тау бастарында

С)Көлдерде

3. Қазақстан өзендері қоректенуіне байланысты қандай типтерге бөленеді?

А)1

В )5

С)2

4. Қай өзенде су электр станциялары көп салынған?

А) Тобыл

В) Лепсі

С) Ертіс

5. Қай аймақта өзендер көп орналасқан?

А)Оңтүстікте

В) Солтүстікте

С)Батыста

6. Қазақстанда неше мың өзен бар?

А)85мың

В)45мың

С)48мың

7.Ертіс өзені немен қоректенеді?

А)Канал суымен

В) Мұздықтар,жаңбыр,қар суы

С) Жаңбыр суымен

8. Кеме қатынасы бар өзенді атаңыз.

А) Сырдария

В) Жайық

С) Сарқан

9. Астана қаласы қай өзеннің бойында орналасқан?

А) Есіл

В)Тобыл

С)Іле

10. Ертіс өзенінен қандай канал

тартылды.

А)Қарағанды -Шу

В) Шу- Мойынты

С) Ертіс- Қарағанды

Үйге тапсырма:

1-Қазақстан

өзендері тақырыбын түсініп оқу.

2-Мәнжазба жазу.

3-Сөзжұмбақ«Қазақстан өзендері»

4-Қазақстан өзендерін кескін картаға түсіру.

Бағалау:

Назарларыңызға рахмет!!!