Қазақстандағы 1867-1868 жылдардағы реформалар

Сабақтың тақырыбы: Қазақстандағы 1867-1868 жылдардағы реформа

Сабақтың мақсаты:

• Оқушыларға Қазақстанда жүргізілген бұл реформалардың сипаты мен маңызын, оның мақсаты Қазақстанды басқарудың саяси жүйесін өзгерту екендігін түсіндіру;

• Оқушылардың танымдық қызығушылығын дамыту;

• Оқушыларды еңбексүйгіштікке, жауапкершілікке тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: Тірек – сызбаларын пайдалана отырып түсіндіру, топтық жұмыстар және оқушылардың өзара белсенділігін арттыру

Сабақтың көрнекілігі: «Қазақстан ХІХ ғасырдың екінші жартысы –

ХХ ғасырдың бас кезінде» картасы, Қазақстан тарихы. Суреттер және кестелер, тірек – сызбалар.

Сабақтың барысы:

І Ұйымдастыру сәті: Оқушылар назарын сабаққа аудару.

ІІ Өткен материалды қайталау

1822 ж.«Сібір қырғыздары туралы Ереже»

1824 ж. «Орынбор қырғыздары туралы Ереже»

ІІІ Жаңа сабақ

Екі генерал – губернаторлыққа бағындырылған қазақ елін билеп - төстеуді өзгерту ісі патша үкіметінің отаршылдық саясатының бір құрамды бөлігі еді. 1822 жылғы Сібір қырғыздарының, 1824 жылғы Орынбор қазақтарының жарғылары жаңа капиталистік қарым – қатынастарға, өрістей бастаған өлкенің шаруашылық даму талабына қайшы келді. ХІХ ғасырдың

60 жылдарында қазақтардың басқару жүйесін өзгерту үшін статс – хатшы

И.И. Бутков басқарған комиссия құрылды.

И. Бутков басқарған комиссия бүкіл қазақ даласын екі облысқа бөлді

Батыс (орталығы Торғай) Шығыс (орталығы Сергиополь

немесе Қарқаралы)

И. И. Бутков комиссиясының пікірлері мен ұсыныстары қабылданбады. Қазақ өлкесін басқаруды дайындау Ішкі істер министрлігі кеңесінің мүшесі Гирс басқарған «Дала комиссиясына» жүктелді.

Қазақ өлкесін басқару жөніндегі

реформа жобасын дайындағандар

Торғай, Орал, Ақмола, Семей Жетісу және Сырдария

облыстарын басқару жобасын облыстарын басқару

Ф.К. Гирс, Л. Баллюзек, Л. Мейер, жобасын Ф.К. Гейнс,

А.П. Проценко В.Д. Дандевиль

1867 жылы 11 шілдеде «Сырдария мен Жетісу облыстарын басқару туралы» уақытша ереже бекітілді.

1868 жылы 21 қазанда «Орынбор және Батыс Сібір генерал – губернаторлығында Дала облыстарын басқару туралы» уақытша ереже бекітілді.

1 – тапсырма: Тірек – сызбамен жұмыс (оқушылар генерал – губернаторлықтарды, облыстарды, уездерді жазады)

2 – тапсырма: Бес сатылы басқару жүйесі (оқушылар басқару жүйесінің реттілігі мен басқарушысын жазады)

Болыстар

Генерал – губернаторлық

Уездер

Ауылдар

Облыстар

ІҮ Бекіту

«Жылдам жауап» ойыны

Мұғалім сұрақты оқиды, оқушылар жауабын жазады. Қасындағы оқушылармен алмастырып, дұрыс жауабын тексереді.

Сұрақтар:

1. 1822 жылы қабылданған Сібір қазақтары туралы Жарғыны дайындағандар (М.М. Сперанский, Г.С. Батеньков)

2. 1824 жылы қабылданған орынбор қазақтары туралы Жарғыны дайындаған (П.К. Эссен)

3. И.И. Бутков басқарған комиссия бүкіл қазақ даласын неше облысқа бөлді? (Батыс және Шығыс)

4. «Дала комиссиясын» кім басқарды? (Ф.К. Гирс)

5. ІІ Александр патша «Орынбор және Батыс Сібір генерал – губернаторлығындағы Дала облыстарын басқару туралы» уақытша ережені қашан бекітті? (1868 жылы 21 қазанда)

6. ІІ Александр патша «Сырдария мен Жетісу облыстарын басқару туралы» уақытша ережені қашан бекітті? (1867 жылы 11 шілдеде)

7. Бүкіл қазақ жері қандай генерал – губернаторлыққа бөлінді? (Түркістан, Орынбор, Батыс Сібір)

8. Реформа бойынша басқару жүйесі неше сатыдан тұрды? (5 саты)

9. Ауыл қанша шаңырақтан құралды? (100-200 шаңырақ)

10. Түркістан генерал – губернаторлығына енген облыстар (Жетісу мен Сырдария)

Ү Бағалау

ҮІ Үйге тапсырма:

Қазақстандағы 1867-1868 жылдардағы реформа тақырыбын оқу;

Кесте толтыру.

Жалпы білім беретін Крутой негізгі мектебі

(Қазақстан тарихынан ашық сабақ, 8-сынып)

Мұғалім: Изгалиева Э.З.

Ынтымақ – 2015 ж.

1867-1868 жылдардағы реформа

Тараулар

Мәні

Маңызы мен салдары

Реформаның мақсаты

Қазақстанның әкімшілік аумақтық бөлінісі

Басқару ерекшеліктері

Сайлау жүйесі

Фискальді жүйе және міндеткерліктер

Денсаулық сақтау

Жер пайдалану

1867-1868 жылдардағы реформа

Тараулар

Мәні

Маңызы мен салдары

Реформаның мақсаты

Қазақстанның әкімшілік аумақтық бөлінісі

Басқару ерекшеліктері

Сайлау жүйесі

Фискальді жүйе және міндеткерліктер

Денсаулық сақтау

Жер пайдалану