Қызылорда
облысы
Арал
қаласы №71 орта мектебінің
Тарих
пәнінің мұғалімі
Кикбаева
Шынар
Пәні:
Қазақстан тарихы
Сабақтың
тақырыбы: Қазақтардың Емельян Пугачев бастаған
шаруалар
көтерілісіне қатысуы
Сабақтың
мақсаты:
А) Білімділік: Оқушыларды 18-ғасырдағы қазақ халқының ұлт-азаттық көтерілістер
тарихымен таныстыру. Е.Пуачев көтерілісінің тарихи маңызымен Қазақстанға
тигізген әсерімен таныстыру
Б) Дамытушылық:
Оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту, тарихи саналарын
қалыптастыра отырып, тарихи оқиғаларды сараптай білуге үйрету
В) Тәрбиелік: Оқушыларды
ұлтжандылыққа, елін сүюге тәрбиелей отырып, батырлы пен ерлікке
тәрбиелеу.
Сабақтың
көрнекілігі: : Аралас
сабақ.
Сабақтың
түрі:
сұрақ-жауап,
пікір алысу, өз ойын ортаға салу, түсіндіру, шығармашылық жұмыс.
Сабақтың
типі: : дүние жүзі тарихы, география
Сабақтың
көрнекілігі: интерактивті тақта, слайдтар
Ұйымдастыру
кезеңі
А)Сәлемдесу;
Ә)Оқушыларды
түгелдеу;
Б)Оқушылардың
назарын сабаққа аудару;
II.
Үй тапсырмасын сұрау
Жылдар
сөйлейді ойыны
1711жылы
Абылай хан дүниеге келді.
1771жылы
Абылай хан Қазақ хандығының ханы болып жарияланды.
1778
жылы патша үкіметі Абылайды тек қана Орта жүздің хана деп
жарияланды
1779
жылы Абылай хан қырғыздарға үшінші рет соққы берді
1757
жылы Тарбағатай тауының солтүстік сілімдерінде Қытайлармен Абылай хан әскері
арасында ең соңғы ірі шайқас.)
1765
жылы Абылай қырғыздарға қарсы бірінші жорығын бастады.
1761
жылы Қытай боғдыханы Қазақтардың Аягөздің оңтүстік жағына қарай көшіп қонуына
тиым салатыны туралы жарлық шығарды.
1781
жылы Абылай хан Ташкенттен Түркістанға келе жатқанда дүние салып Қожа Ахмет
Яссауи кесенесіне жерленді
Жаңа
білімді меңгерту
Жаңа
сабақтың жоспары:
1.
Е.Пугачев бастаған шаруалар көтерілісіне қазақтардың да қатысуының негізгі
себептері.
2.
Кіші жүз қазақтарының шаруалар көтерілісіне қатысуы.
3.
Көтеріліске Орта жүз қазақтарының қатысуы.
4.
Көтерілістің жеңілу себептері мен салдары.
5.
Қазақтардың шаруалар көтерілісіне қатысуының тарихи маңызы.
Деңгейлік
тапсырмалар:
1-деңгей:
Осы көтеріліске қазақ шаруаларының қатысу себебі?
Қазақстанның қай аудандарын қамтыды?
Көтерілісті қолдаған сұлтандар
2-деңгей:
Кіші жүз қазақтарының
көтерілісінің 3 кезеңі:
1-кезең
|
2-кезең
|
3-кезең
|
1773
қыркүйек – 1774 сәуір
Пугачев
шабармандарының орта жүзді аралап көтеріліске шақыруы.
|
1774
сәуір – маусым
Орта
жүз жорығы
Жайық
және Ой бекіністері төңірегінде Пугачев күшін
|
1774
жазы – 1776
Орта
жүз қазақтарының Ертіс және Оңтүстік Сібірдегі әскери шептерге қауіп
төндіруі.
|
Ота жүз қазақтарының
көтерілісінің 3 кезеңі:
1-кезең
|
2-кезең
|
3-кезең
|
1773
қыркүйек – 1774 сәуір
Пугачев
шабармандарының орта жүзді аралап көтеріліке шақыруы.
|
1774
сәуір – маусым
Орта
жүз жорығы
Жайық
және Ой бекіністері төңірегінде Пугачев күшін қолдауы.
|
1774
жазы – 1776
Орта
жүз қазақтарының Ертіс және Оңтүстік Сібірдегі әскери шептерге қауіп төндіруі.
|
3-деңгей:
Көтеріліс
нәтижесі:
1.1775
жылғы 7 қараша Еділ, Каспий теңізі, Еріс пен Жайықтың оң жағалауы, Ембі, Сағыз
өзендері бойындағы жайылымдарды пайдалануға рұқсат етілді.
2. Патша
әкімшілігі Емельян Пугачев атын тарихта қалдырмау үшін Жайық өзенін Орал деп
өзгертті. Кейін Орал қаласында Емельян Пугачевке арналған мұражай ашылды.
Көтрілістің
жеңілу себептері:
Көтерісшілердің
келісілген жоспары болмады.
Патша
үкіметінің әскері күшті болды.
Жайық
казактарының ауызбіршілігі болмады.
Қазақ
ақсүйектері көтеріліске бәсеңдік танытты
Көтерілістің
тарихи маңызы:
Орыс
және қазақ шаруаларын біріктірді.
Сырым
Датұлы бастаған көтерілістің тұтануына себепші болды.
Қазақтардың
отаршылдық езгіге қарсы маңызды күрестерінің ірі болды.
Жаңа
сабақты бекіту:
Тарихи
диктант ойыны:
1.1773
– 1775 жылдары Ресейдегі шаруалар көтерілісін ... басқарды. (Е.Пугачев)
2.
Көтеріліске ... жүз қазақтары қатысты. (кіші, орта)
3.Қазақтартардан
құралған жасақ командирі атаман ... Жайық казактары атты әскерлер полкі
құрамында шайқасты. ( Андрей Овчинников)
4.Орта
жүз қазақтарды ... бекінісін басып алуға қатысты.(Гуерлинская)
5.1782
жылы Орынбор өлкесіндегі қазақтарды басқару үшін ... деген құрылды. (Шекаралық
сот)
6.
... - патшаның қол астындағы халқына арналған үндеуі. (Манифист)
7.
... - империяның шет аймақтарында әскери қызымет атқарған Ресейдің әскери
тобы. (Казактар)
Бағалау:
Деңгейлік тапсырмалар бойынша бағалау
Үйге
тапсырма беру: Қазақтардың Емельян Пугачев
бастаған шаруалар
көтерілісіне қатысуы.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.