Сынып: 5 в
Күні: 10.12.14.ж.
Пәні: технология.
Ашық сабақ.
Өткізген: Назарова Гүлжамал Мейрамбайқызы
технология пәнінің мұғалімі.
№ 5 орта мектеп
Сабақтың тақырыбы: Қазақтың ұлттық ою-өрнектерінің жасалу
реттілігі (жапсырма өрнек, кесте т.б).
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Қазақтың ұлттық ою-өрнек түрлерімен
таныстыру, ою-өрнек техникасынан, дайындалу жолынан мағлұмат беру;
Дамытушылық: Оқушылардың ою-өрнектің дамуынан, тарихынан
таным-түсінігін қалыптастыру;
Тәрбиелік:
Еңбекқорлыққа, іскерлікке, шеберлікке баулу.
Сабақтың түрі: жаңа сабақ, аралас
Сабақтың әдісі: баяндау, әігімелеу;
Көрнекілігі: ою-өрнек түрлері, буклеттер, журналдар
Сабақтың құрылысы: Ұйымдастыру бөлімі;
Өткен сабаққа шолу;
Жаңа
сабақты хабарлау;
Жаңа сабақты меңгеру;
Практикалық бөлім;
Сабақты бекіту; үйге тапсырма
І. Оқушылармен
амандасу, жоқ оқушыларды белгілеу, сабаққа дайындықтарын тексеру.
Бүгінгі сабақта
нені білеміз?
1.Ою-өрнек түрлерімен
жалпы танысамыз.
2.Орнамент деген
сөздің мағынасымен танысамыз.
3.Композиция дегеніміз
не?
Нені үйренеміз.?
1.Қол тігістерін тігіп
үйренеміз.
2.Оюды қағазға ойып
үйренеміз .
3.Жапсырма тігісті
орындаймыз.
ІІ. Өткен сабаққа
шолу:
-қол тігістерінің түрлері
-уақытша тігістер не үшін қолданылады?
Үйге берілген тігіс
түрлерінің орындалғанын тексеру, жинап оқушыға баға беру.
ІІІ Жаңа сабақты
хабарлау, дәптерлеріне тақырыпты жазғызу.
Сабақтың
барысы: тақтаға ою-өрнектің қарапайым көп тараған түрлері ілінеді:
қошқармүйіз, сынықмүйіз. Оқушылардан оюдың атауын және қайда қолданылатынын
сұрау.
ІV. Жаңа сабақ:
·
Ою-өрнек
дегеніміз не?
·
Ою-өрнектің
топқа бөлінуі?
·
Жеке
оқушымен жұмыс ретінде, ою туралы мақал мәтелдерін оқыту . жазып келген
мәнжазбаны оқыту.
Ою-өрнектің негізгі 4 түрі бар.
1.Жануар тектес ою-өрнектер.
2.Өсімдік тектес ою-өрнектер.
3.Геометриалық фигуралар тәрізді ою-өрнектер.
4.Қоршаған табиғат денелеріне байланысты ою-өрнектер.
Осы кезге дейін оюдың 500-ге жуық түрі зерттеліп
,мақұлданған.
Ою-өрнек қолөнердің аса құнды саласы. Ол әсемдікті,
сұлулықты қажет етеді.
− Қуанышын да,
қайғысын да жан-жануар, аң-құс, ай-жұлдыз, күн, тау, тас т.б байлынысты деп
түсінген көшпелі қазақтардың сол сезімдері, қолөнер туындыларында да қалыс
қалмаған. Дәл бейнесін бермей-ақ, кейбір сипаттары арқылы да таным-түйсіктерін
баян етіп отырған. Бертін келе осы өрнектердің ұқсастығына қарай атауларға ие
болған. Сонымен, ең алдымен жан-жануарларң аң-құс тектес ою-өрнек атауларына
тоқталайық. Олар: қошқармүйіз, сыңармүйіз, мүйізою, тікмүйіз, сынықмүйіз,
қосмүйіз.
Қазақ оюының жүйесін
құрудың түп бейнесі- қоршаған ортада кездесетін заттар мен құбылыстардан
алынды.
Сырмақтар мен
текеметтерде аппликацияланып, безендіріліп көбінесе қошқармүйіз бейнеленсе, ал
тізбек тігіспен көптеген тұскиіздерде өсімдік өрнектері- гүл оюы немесе жапырақ
ою басым болып келеді. Сондай-ақ, киім-кешек, үй жабдықтары да ою-өрнекпен
әсемделген. Олардың бірі ою ойылып бастырылып тігілсе, екіншісі кестеленген
бұйымдар.Аппликация көбінесе балалардың киімдерінде қолданылады.Оны жасау үшін
көбінесе тігістің жапсырма тігісі қолданылады.
Оқушылардың назарына
ұлттық бұйымдар суретін ұсыну.
Сонымен балалар
Ою-өрнек сөзін латынның орнамент сөзімен тығыз байланыстырады.
Орнамент-әшекейлеу, әсемдеу мағына береді.
Ою-өрнектің түрлерін
пайдалана отырып,бір шығарма құрастыру бұл - композиция деп аталады.
Ою-өрнек оюдың адам
денсаулығына пайдасы:
1. ойды бір жүйеге
келтіреді.
2. жүйке қызметін
тыныштандырады.
3. математикалық
білімді жетілдіреді.
4. түстерді
таңдауға үйретеді.
Қазіргі техниканың ,
өнеркәсіптің дамыған заманында ою-өрнектің жапсырмалы түрлері жиі қолданылып
жүр.Жапсырмалы түрі ешқандай қол тігісін,машина тігісін қажет етпейді,тек
үтіктің көмегімен жапсыра қоямыз. Оның тиімді жағы өте көп біріншіден уақытты
ұтамыз, екіншіден таза ,ойлаған оюымызды орындай аламыз.
Ой сергіту сәті.
Жұмбақ шешу арқылы қауіпсіздік ережелерін еске түсіріп кетейік.
1-жұмбақ.
Кигізіп –ап ұзын
жіпті өзіне,
Киім тігіп береді
ол өзіңе.
| ине|
2-жұмбақ.
Жарқылдаған қос
қылыш,
Қолға тисе жоқ
тыныш.
| қайшы|
3-жұмбақ
Саусақтың басындағы
темір қалпақ. | оймақ|
4-жұмбақ
Иненің серігі не?
| жіп|
5-жұмбақ
Енбегинди актайды
Тазалыкты
сактайды | алжапқыш|
Қауіпсіздік ережелерін
сақтай отырып ,қол тігістерін орындаймыз
Практикалық кезең:
Оюдың кең тараған түрін алдымен қиямыз.
Ою-өрнектің жеңіл
түрін қиып, берілген матаға қол тігісі түрімен жапсырып, тігеміз.
Ою өрнек жайлы
видеомузыка
Оқушылар жеке, өз
бетімен жұмыс жасайды
Сабақты бекіту.
1-ші 10 балдық
сұрақтар 2-ші 20
балдық сұрақтар 3-ші 30 балдық сұрақтар
1.Жұмыс орны дегеніміз
не? 1.Инешаншым дегеніміз не 1.Қошқар мүйіз қандай ою
2.Оймақ не үшін
қажет 2.Тігім дегеніміз не түріне жатады.
3.Көп таралған ою
түрі. 3.Қол жұмысына қажетті 2.Орнамент қандай мағына
4.Оюдың қанша түрі
бар.? Құралдарды ата береді.
5.Қол тігістерін
ата. 4.Оюдың негізгі 4түрін ата. 3. Композицияны
қалай
Түсінеміз
Оқушылардың
жұмысын бағалау, үйге тапсырма: ою-өрнектен компазиция құрастыру.
