Қазақтың дастарханы.Салалас құрмалас сөйлем.

Скачать материал

Гульнафиса КУЗБАЕВА

№25 орта жалпы

білім беретін мектебінің

қазақ тілі мен әдебиеті

пәнінің мұғалімі

Батыс Қазақстан облысы

Орал қаласы

Қазақтың дастарқаны

Салалас құрмалас сөйлемдерді қайталау

(8 сынып)

Сабақтың мақсаты: оқушыларға қазақ халқының дастарқаны туралы мәлімет беру;

Міндеттері: білімділік – тақырыпқа қатысты сөз орамдарын меңгерту; салалас сөйлемнің түрлері тақырыбын қаншалықты меңгергендерін тексеру; дамытушылық - оқушылардың тіл байлығын дамыту; ой-өрістерін кеңейту; танымдық қабілеттерін жетілдіру; ойларын ауызша жүйелеп жеткізуге дағдыландыру; сөздік қорларын молайту; тәрбиелік - қазақ халқының салт-дәстүрлерін құрметтеуге; дастарқан басында өзін-өзі дұрыс ұстауға тәрбиелеу;

Көрнекі құралдар: интербелсенді тақта, суреттер, топшамалар, слайд; сабақтың түрі: дәстүрлі; әдіс-тәсілдері: әңгімелеу,сұрақ-жауап, баяндау, ой қозғау,топтық жұмыс; пәнаралық байланыс: орыс тілі, әдебиет, технология;

Сабақ барысы:

I. Ұйымдастыру кезеңі: 1-2 мин. Сөйлесім.

1. Оқушылармен сәлемдесу

2. Оқушыларды сабаққа бейімдеу

3. Сөйлесу

II. Үй тапсырмасын тексеру. Айтылым.

Салалас сөйлемдерді қайталау

Тағам, дастарқан,қонақ туралы мақал-мәтелдер жазып, жаттап келу.

1. Ағайын тату болса ас көп,

Абысын тату болса ас көп.

2. Аздың атасы бір, көптің батасы бір.

3. Жалғыз үйдің тамағы жетсе де, табағы жетпес.

4. Ас иесімен тәтті.

5. Асың болса досың көп.

6. Ас барында дос жоқ, ат барында тай жоқ.

7. Су анасы – бұлақ, сөз иесі – құлақ,

Жан тәнге қонақ, іздегені тамақ.

8. Ас – адамның арқауы.

9. Ас атасы – нан.

10. Арпа, бидай ас екен, алтын, күміс тас екен.

11. Таспен атқанды, аспен ат.

12. Қонақты сүймеген әйел не баласын ұрады, не үйін сыпырады.

13. Тамақты тата жесең, санаңды ашар, көп жесең, ұйқы басар.

14. Қонақ үш түрге бөлінеді: 1) «Арнайы қонақ»

2) «Құдайы қонақ»

3) «Қыдырма қонақ»

Сұрақтар:

1. Құрмалас сөйлем дегеніміз қандай сөйлемдер?

2. Құрмалас сөйлем жасалу жолына қарай неше түрге бөлінеді?

3. Салалас сөйлемдер дегеніміз қандай сөйлемдер?

4. Түрлері:

Ыңғайлас салалас сөйлем

Себеп-салдар салалас сөйлем

Қарсылықты салалас сөйлем

Кезектес салалс сөйлем

Талғаулықты салалас сөйлем

Түсіндірмелі салалас сөйлем

III. Жаңа тапсырмаларды қалыптастыру;

1. Сөздік жұмысы.Оқылым.Айтылым.Жазылым.

Сабақтың эпиграфы:

«О бастан жомарт қазақ топырағы,

Ол қашан дастарқансыз тоқырады?

Мейманға нәрін беріп,

Бәрін беріп,

Қонақтан қалғанын жеп отырады.»

Қадыр Мырза Әли

Сөздік жұмысы:

дәм – пища, еда

тартымды – привлекательный

қонақтар – гости

мәзірі – меню

төр – почетное место

бата жасау – произнести доброе пожелание ( после угощения)

ас қайыру – благодарить за угощение

сыйлы адам – уважаемый человек

Мәтінмен жұмыс. Оқылым.

Мәтін бойынша сұрақтар:

1. Қазақ халқы үшін дастарқан қандай рөл атқарады?

2. Дастарқанда қандай тағамдар болады?

3. Дастарқанға ең бірінші қандай тағам әкелінеді?

4. Дастарқанның төріне кімдер отырады?

5. Дастарқан басындағы сыйлы адамнан не күтеді?

IV. Деңгейлік тапсырмалар орындау

ІІІ деңгей

1. Қазақ дастарқаны туралы қосымша білетіндеріңді әңгімелеп беріңдер.

ІІ деңгей

1. Сөйлемді сөйлем мүшелеріне талдаңдар.

Дастарқанға ең бірінші нан қойылады.

2. Берілген сөздерді септеңдер: дастарқан, дәм, ырым, дәстүр.

І деңгей

1. Мына сөздерге фонетикалық талдау жасаңдар: дастарқан, мәзір

Сөйлемдерге синтаксистік талдау жасаңдар:

- Оның ертеден келе жатқан бай тарихы, қонақ күтуде қалыптсқан тамаша дәстүрлері бар.

- Дастарқанға ең бірінші нан қойылады, себебі дастарқан қазақ халқының дәм- тұз, ас деген ұғымдарын білдіреді

Слайд көрсету.

Дастарқан басындағы рәсімдер туралы әңгімелеп беріңдер.

V. Жаңа білімді бекіту. Оқылым. Сөйлесім.

VI. Салалас құрмалас сөйлемдердің түрлеріне тест өткізу.

VII. Үйге тапсырма:

1. Мәтіннің мазмұнын айту.

2. Салалас құрмалас сөйлемдер түрлеріне сөйлемдер құру.

VIII. Қорытындылау.

IX. Оқушыларды бағалау.

Скачать материал

Скачать материал "Қазақтың дастарханы.Салалас құрмалас сөйлем."

Как учитель может зарабатывать на Инфоуроке?

Краткое описание документа:

Бауырсақ шай, қымыз, шұбат ішкенде дастарқанға бауырсақ салады. Бауырсақты жоғары немесе бірінші сортты бидай ұнынан пісіреді. Оны қамырды ашытып та ашытпай да дайындауға болады. Ашытпай пісірген бауырсақ көпке шыдайды, ал ашытып пісірілген бауырсақ кеуіп қалса, жеуге жайсыз болады. Ашымаған қамырдан бауырсақ пісіру үшін ұнға май, жұмыртқа, сүт, тұз салып илейді (айран құйса даболады). Қамырды иін қандыра қатты илеп қоя тұру керек. Содан кейін қамырды жазып, төрт бұрыштап кесіп немесе жіңішкелеу етіп есіп алып, содан кейін кессе да болады. Кесіп дайындаған бауырсақтың бетін кеуіп кетпеу үшін жауып қойған жөн. Қазанға май салып әбден қыздырып алған соң, бауырсақ майдың мөлшеріне қарай салынады. Бауырсақты үздіксіз араластырып тұрса, бір келкі болып піседі. От қатты жанса, бауырсақтың іші шикі болады немесе тым қызарып кетеді. Қызыл-күрең болып піскен бауырсақ сәнді де, дәмді де болады. 4-5 стақан бидай ұны, 1стақан сүт (немесе су), 1 шай қасық тұз, 2 ас қасық сары май, 2 жұмыртқа керек. Ашытқан қамырдан бауырсақ пісіру үшін жылы суға ашытқы, қант, ұн салып жылы жерге қою керек. Ашықты көпіршектеніп ашыған кезде тұз, май, жұмыртқа, ұн салып өте жұмсақ етіп иін қандыра илейді. Жұмсақ иленген бауырсақ жақсы қабарып, жұмсақ болып піседі. 4-5 стақан бидай ұны, бір ас қасық ашытқы, 2 ас қасық қант, 1 шай қасық тұз, 1 стақан сұйық май, 1 стақан сүт (немесе су), 2 жұмыртқа. Ашытқан қамырды есіп, жұқалап жаяды да, бір-келкі етіп кеседі, тақтайға немесе табаққа бір-бірлеп тізіп, 10-15 минут қойып, қабарғаннан кейін пісірсе, іші шикі болмайды. Бауырсақты қалыңдығы 2 см етіп жайып, қызып тұрған майға пісіреді.

Скачать материал

Найдите материал к любому уроку, указав свой предмет (категорию), класс, учебник и тему:

6 663 752 материала в базе

Найти материалы

Скачать материал

Другие материалы

docx

Сайыс: «Сөз мәйегі- мақал- мәтел» 6 сынып

24.01.2015
4282
55

docx

Рабочая программа ПМ 07

24.01.2015
1238
7

Календарно-тематический план ПМ 07 "Дизайн"

24.01.2015
614
0

docx

Қазақ тілінен сабақтар жоспары

24.01.2015
1715
0

docx

Методические указания по выполнению практических заданий

24.01.2015
3383
49

docx

Методические указания по выполнению внеаудиторной работы ПМ 07 "Дизайн"

24.01.2015
1005
0

docx

Конспект занятия «Моя семья» Старшая группа.

Рейтинг: 3 из 5

24.01.2015
20307
21

Оставьте свой комментарий

Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.

Скачать материал
- 24.01.2015 1340
- DOCX 20.8 кбайт
- Оцените материал:
Настоящий материал опубликован пользователем Кузбаева Гульнафиса Камеловна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт

Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.
Удалить материал
Автор материала

Кузбаева Гульнафиса Камеловна
- На сайте: 9 лет и 3 месяца
- Подписчики: 0
- Всего просмотров: 10198
- Всего материалов: 5