Балабақшадағы ӨТШТ (өнертапқыштық тапсырмаларды шешу теориясы) технологиясы

• 1 слайд

  МКҚК “Еркетай” балабақшасы
  
  Тақырыбы:Балабақшадағы ӨТШТ (өнертапқыштық тапсырмаларды шешу теориясы)
  технологиясы
  
  Дайындаған: Аманчаева М.Р.
  

• 2 слайд

  Балабақшадағы ӨТШТ (өнертапқыштық тапсырмаларды шешу теориясы)
  технологиясы
  

• 3 слайд

  Негізін салушы
  Генрих Саулович Альтшуллер –
  1926 жылдың 15 қазанында Ташкент қаласында дүниеге келген.
  

• 4 слайд

  Оның технологиясының басты идеясы техникалық жүйелер белгілі бір заңдармен туындап, дамиды: бұл заңдарды тануға болады және өнертапқыштық тапсырмаларды шешу үшін қолдануға болады. Қазіргі таңда Г.С.Альтшуллердің ТРИЗ технологиясы мектеп жасына дейінгі балалардың сөйлеуін, тапқырлығын, шығармашылық елестетуін, диалектикалық ойлауын дамыту үшін балабақшаларда табысты қолданылады.
  

• 5 слайд

  
  
  
  
  ТРИЗ мақсаты – балалардың ой-өрісін дамытумен қатар, жүріп жатқан үдерісті түсіндіре отырып, жүйелі ойлануға үйрету. Тәрбиешілердің қолына балалардың қоршаған ортаның қайшылықтары мен біртұтастығын ұғынуға қабілетті шығармашылық қасиеттерін нақты практикалық тәрбиелеу құралын беру.
  

• 6 слайд

  Үдерісте ТРИЗ-дің әдістерін қолдануда артықшылықтар бар:
  - балалардың танымдық іс-әрекетін белсендіреді;
  - шығармашылықтың туындауына ынта береді;
  балалардың бейнелей сөйлеуін дамыту үшін жағдай жасайды (бағалау лексикасының сөз қорын ауыспалы мағынадағы сөздер, синоним мен антонимді байыту);
  - барлық тілдік құралдарды меңгерудің тиімділігін арттырады;
  - лексика-грамматикалық құрылысын құрудағы саналылығын қалыптастырады;
  - ойлау қабілетінің талдау-синтетикалық операцияларының икемділігін дамытады.
  
  
  

• 7 слайд

  Шығармашылық міндеттерді қолдану кезіндегі дидактикалық қағидалар:
  таңдау еркіндігі қағидаты – балаға кез келген оқыту немесе басқару әрекетіне таңдау құқығы;
  ашықтылық қағидаты – балаға ашық (шешімінің бірнеше жолы бар) тапсырмалармен жұмыс істеу мүмкіндігін беру керек. Шығармашылық тапсырмалар жағдайында шешімнің әртүрлі нұсқаларын жасауы керек;
  іс-әрекет қағидаты – кез келген шығармашылық тапсырмаға практикалық іс-әрекетке қосу қажет;
  кері байланыс қағидаты – тәрбиеші балалардың ойлау операцияларын меңгеру үдерісін тұрақты бақылай алады, өйткені жаңа шығармашылық тапсырмада алдыңғы шығармашылық тапсырманың элементтері болады;
  мінсіздік қағидаты – шығармашылық тапсырмалар арнайы жабдықты қажет етпейді және кез келген сабақтың бөлігі болуы мүмкін, бұл өз кезегінде балалардың білімі мен қызығушылықтарын, мүмкіндіктерін барынша қолдануға мүмкіндік береді.
  

• 8 слайд

• 9 слайд

  Мектеп жасына дейінгі балалар үшін «ТРИЗ» технологиялары – бұл тәрбиешілер үшін толық әдістемелік ұсыныстары бар ұжымдық ойындар мен сабақтар жүйесі.
  ТРИЗ негізгі бағдарламасын ауыстыруға емес, оның тиімділігін барынша арттыруға арналған.
  Тәрбиеші жұмыс істейтін кез келген бағдарлама негізінде практикада тексерілген ТРИЗ әдістері мен тәсілдерін қолдануға болады. ТРИЗ ұстанушыларының ұстанымы: әрбір бала тумысынан дарынды және кемеңгер, алайда оны барынша төмен шығын жағдайында барынша жоғары нәтижеге қол жеткізу үшін қазіргі заманға бағдарлануына үйрету керек. Барлық сабақтар мен ойындар баланың тақырыпты, материалдар мен іс-әрекет түрін дербес таңдауды білдіреді. Олар балаларды заттар, құбылыстардың қайшы ерекшеліктерін анықтауға және осы қайшылықтарды шешуге үйретеді. Қайшылықтарды шешу – шығармашылық ойлауға деген кілт.
  

• 10 слайд

  Балалармен жұмыс жасаудың негізгі құралы педагогикалық ізденіс болып табылады. Педагог балаларға дайын білім бермеуі керек, олардың алдында ақиқатты ашпауы тиіс, ол ақиқатты өзі табуы қажет. Егер балалар сұрақ қоятын болса, сол уақытта дереу жауап бермеуі керек. Керісінше, ол өзі не ойлайтындығын сұрауы қажет. Оны талқылауға шақыру керек. Жетелеуші сұрақтармен баланың жауапты өзі тапты деуге алып келуі керек. Егер бала сұрақ қоймаған жағдайда, педагог қайшылықтарды атап көрсетуі тиіс. Баланы жауапты табу жағдайына, яғни құбылыс немесе заттың тануы және қайта түрленуінің тарихи жолын қайталауы керек жағдайға қояды
  

• 11 слайд

  Мәселен, тәрбиеші балаларға ағаштың қасиеттері туралы білім бере отырып,
  «Егер жерде ағаш болмаса не болар еді?» деген сұрақтан бастауы мүмкін.
  Балалар өздерінің ой-пікірлерінің нұсқаларын айта бастайды.
  Одан кейін: «Ағаш несімен пайдалы?» деп сұрақ қояды.
  Жауаптардың түрлі нұсқалары айтылады, кейбір жауаптар қайталанғанымен,
  ағаштың жаңа қасиеттері мен ерекшеліктері ашылады. Сұрақтар тізбегі жалғасады:
  «Егер ағаш сондай пайдалы, одан көптеген заттар жасауға болса, онда адам неліктен металды өндіруді, пластмасса жасауды үйренді? Ағаштың қандай қасиеттері адамға ұнамады? Ағаштың несі қолайсыз?
  Неліктен адамдар орман өсіреді және саябақтар жасайды? Барлық ағаштардың қасиеттері бірдей ме, әлде ерекшелене ме? Ағаштар несімен ерекшеленеді? Ағаштан жасалынатын қандай заттарды атауға болады?» және т.б.
  Одан кейін ағаштың қасиеттері анықталынатын тәжірибелер жүргізіледі: суда бата ма немесе батпай ма; жана ма, жанбай ма; суды өткізе ме, жоқ па; бояла ма, боялмай ма және т.б.
  Сонымен, сабақ ақиқатты және мәнін іздеу ретінде өтеді. Баланы ағашты зат ретінде көп түрлі қолдану мәселесіне алып келеді және ыдыс-аяқ, жиһаз жасау кезінде ағаштың алмастырушылары бар екендігін түсіндіреді.
  

• 12 слайд

  Мектеп жасына дейінгі балалармен серуендеуде балалардың ой-өрісін белсендендіретін әртүрлі тәсілдерді қолдануға кеңес беріледі: табиғат заңдарының өзгеруі, табиғаттың оянуы, түрленуі, объектінің әсер ету деңгейінің артуы, төмендеуі және т.б.
  

• 13 слайд

  Мәселен, тәрбиеші балаларға: «Ал, балалар, желді тұрғызайық: оның анасы кім? Оның достары кім? Не үшін жел күнмен дауласады?». Эмпатия тәсілін де қолдануға болады. Балалар өздерін бақылаушы орнына қояды: «Егер сен бұтаға айналсаң, не істер едің? Нені армандайсың? Кімнен қорқасың? Кіммен достасар едің? Сенің жапырақтарың не туралы сыбырлайды?» немесе «Өзіңді қызыл қоңыздың орнына қойып көр. Не үшін сен өмір сүресің? Сенің достарың кім? Нені жегенді жақсы көресің?»
  

• 14 слайд

  Технологиямен жұмыс жасау ережесі
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  1.Бәрін ойдан шығаруға жән айтуға болады.
  2. Жеке адамды тыңдау.
  3. Педагогке және бір-біріне қарсы пікір білдіру, бірақ дәлелдемемен.
  4. Әрбір әрекет бағасы тек жақсы жағынан болуы.
  
  
  
  
  

• 15 слайд

  Балалармен жұмыстың формалары
  - саяхат – сабақ
  - ойын – сабақ
  -ертегі–сабақ
  -тренинг – сабақ
  - сабақ …..
  
  
  
  

• 16 слайд

• 17 слайд

• 18 слайд

• 19 слайд

  Сиқырлы жол
  

• 20 слайд

  вариант 2 . Морфологический ящик
  Цель: Для создания фантазийного образа радужного кота использовать морфотаблицу, для определения общих качеств и различий обычного кота и радужного
  

• 21 слайд

  Результат: Радужный кот живёт в детском саду «Радуга», зовут его Радуард, знает и чтит традиции детского сада,окрас – семицветный,любимые занятия – поёт, танцует, рисует, занимается спортом, играет, занимается с детьми, по характеру – добрый, весёлый, любознательный.
  
  

• 22 слайд

  Задание: Используя морфологический ящик создайте новый образ Ивана- Царевича
  
  

• 23 слайд

  Задание: Результат