Биология
6 сынып
Күні: 25.12.2014ж
Сабақтыңтақырыбы:Балдырлардың
бөлімі. Біржасушалы және көпжасушалы балдырлардың жалпы сипаттамасы. №17
зертханалық жұмыс
Сабақтың мақсаты:Балдырлар,олардың
әртүрлілігі,біржасушалы және көпжасушалы балдырлардың тіршлік әрекеті жөнінде
түсінік беру.
Сабақтың міндеттері:
Білімділігі:Оқушылардың білім-біліктілігін сұрақ арқылы анықтау
Дамытушылығы: Оқушыларға қосымша материалдарды пайдалануға дағдыландыру.
Сөздік қорын ой – өрісін дамыту.
Тәрбиелілігі: Табиғатты сүюге, оның байлығы мен берекелі тіршілігін
қорғауға тәрбиелеу.
Көрнекілігі:Интерактивті тақтамен жұмыс, слайд
суреттер, үлестірмелі парақша, микроскоп,зертханалық құрал-жабдықтар
,зерзат,электронды оқулық.
Сабақтың әдісі:СТО, диалог, жеке жұмыс,топпен жұмыс, баяндау.
Сабақ барысы:
1. Ұйымдастыру.
Сыныпты түгендеу, оқушылардың сабаққа дайындығын қадағалау.
2. Үй тапсырмасын сұрау.
|
№
|
Тапсырмалар
|
Оқушылардыңіс-әрекеті
|
|
1 деңгей
|
|
|
а. (2 мин) (тану) Өсімдіктергетәнортақбелгілердіжаз
|
Өсімдіктергетәнортақбелгілердіжаз
1.
2.
3
4
5
6
|
|
ә. (2 мин) (ескетүсіру) Өсімдіктердіңжіктелуін (систематикасын)
ретіменжазу
|
1
2
3
4
5
6
7
|
3.Жаңа сабақ.
Теңізде өсіп тұған ол бір орман,
Жел соқса теңіз үшін болған қорған.
Ризоиды арқылы бекінеді,
Ертеден халық бұдан йод алған.
Бұл не?- (Балдыр)
Балдырлар төменгі сатыдағы өсімдіктер.Олардың біржасушалы,
көпжасушалы түрлері болады. Көпжасушалы өсімдіктердің денесін таллом деп
атайды. Балдырлардың жасушасы көбіне бір ядролы, цитоплазмада органоидтары мен
вакуолі және түсі әртүрлі болатын хроматофорлары болады. Балдырлар өсімді,
жыныссыз және жынысты жолдармен көбейеді. Бір жасушалы жасыл балдыр
хламидомонада жыныссыз көбейгенде жасушасы брнеше рет екіге бөлініп,зооспора
түзеді. Хламидомонада мысалымен жыныстық үдерісті алғаш 1875 ж орыс альгологы Н.Н.Горожанкин
дәлелдеді. Бұл кезде цитоплазма бірнешеге бөлініп, гаметалар пайда болады.
Гаметаның қосылуынан пайда болған зигота бұйығып, зооспора түзеді. Хлорелланың
екі талшығы мен қызыл көзшесі болмайды. Сонымен қатар , тек споралар түзіп,
жыныссыз көбейеді. Біржасушалы балдырдың көпшілігі фитопланктон құраса,
көпжасушалы жасыл балдырдың өкілдері спирогира мен улотрикс ағын сулардың
фитобентосын түзеді. Диатомды балдырлардың да біржасушалы түрлері бар.
Көпжасушалы қызыл және қоңыр балдырлар теңіздерде өседі. Тағам өнеркәсібінде
пайдаланылатын ламинария сияқты өкілдері су түбінде ризоидтарымен бекінеді.
Балдырлар сонымен қатар,медицина мен түрлі өнеркәсіп салаларнда да
қолданылады.
Жаңа сабақты электронды оқулық арқылы түсініру (видеофильм)
Жаңа сөздермен жұмыс
1.
Таллом төменгі сатыдағы өсімдіктердің
(балдырлар,саңырауқұлақтар,
қыналар) денесі.
2. Хроматофор
(гр. «хромос» бояу,бояулы) жасушасында балдырға түс беріп тұратын хлоропластар.
3. Гамета
(гр. «гамете») аталық және аналық жыныс жасушалары.
4. Зооспоражыныссыз көбейту
үшін пайдаланылатын балдыр және кейбір саңырауқұлақтардың жасушалары
5.
Фитопланктон— судағы гетероторфты
жануарлар мен бактериялар
қоректенетін негізгі продуцентті органикалық зат.
6.
Фитобентос (гр.phyton
- өсімдік, bentos — тередік) — өзендер мен су
қоймалардың түбінде өсетін түтік өсімдіктер, өсімдіктектіорганизмдер
жиынтығы.
«Ой
қозғау»
Оқушының
аты-жөні _________________________________________
Сыныбы ____________________________________________________
Күні_________________________________________________________
|
№
|
Тапсырмалар
|
Оқушылардыңіс-әрекеті
|
|
І деңгей
|
(3 мин) (іздеп
табу) мәтін бойыншабіржасушалыбалдырлардыңтаралуаймақтарынтауыпжазу
|
Біржасушалыбалдырлардыңтаралуаймақтары
1
2
3
|
|
Көпжасушалы
балдырлардың таралу аймақтары
|
Көпжасушалы
балдырлардың таралу аймақтары
1
2
3
|
|
ІІ
деңгей
|
Тақтаменжұмыс
Хлорелланыңқұрылысынанықтау
|
|
|
Хломидомонаданыңқұрылысы
|
|
|
ІІІ
деңгей
|
Біржасушалылардыңкөбеюінтолтырыпжаз
|
|
|
Балдырлардыңаттарыноқулықбойыншатолтыру
(мәтінменжұмыс)
|
Жасылбалдырлар
Қоңырбалдырлар
Қызылбалдырлар
|
4.Сергіту сәті
5. Бекіту.
№17 зертханалық жұмыс
«Біржасушалы
және көпжасушалы балдырлардың микроскоптық және сыртқы құрылысы»
Мақсаты: Біржасушалы
және көпжасушалы балдырлардың микроскоптық және сыртқы құрылысы танысу.
1. Хламидомонаданың
сыртқы құрылысы
2. Спирогираның
микроскоптық құрылысы.
Қорытынды:
6.
Қорытынды:
а) 3 топқа балдырлардың атауларын
беріп, тақтада тұрған балдырлардың суреттеріне сәйкестендіріп табу керек.
б) Анықтама бер. Қағазға әртүрлі сөздер жазылады оқушылар оған анықтама
береді.
7. Үйге
тапсырма: §14,15,16 мазмұндау Эссе жазу.
8.
Бағалау.
«Балдырлардың бөлімі. Біржасушалы және көпжасушалы
балдырлардың жалпы сипаттамасы» атты сабаққа сараптама
Менің сабағым «Балдырлардың
бөлімі. Біржасушалы және көпжасушалы балдырлардың жалпы сипаттамасы »-деп
аталды.
Сабақ 6 «А» сыныбында өтті,сыныптың білім сапасы- % құрайды.
Сабақтың типі: жаңа сабақ.
Сабақтың мақсаты: Балдырлар,олардың әртүрлілігі,біржасушалы және көпжасушалы
балдырлардың тіршлік әрекеті жөнінде түсінік беру.
Кеспе-таратпа материалдарды таратып, оқушылардан үйге берілген тапсырма
сұралды.
Жаңа сабақтың тақырыбын оқушыларға жұмбақ арқылы жасырып анықтап алдым.
Балдырлар туралы жаңа сабақты мұғалім түсіндірді.Жаңа сабақта балдырлардың
суреттері, біржасушалы балдыр хламидомонадоның кестесі және видео роликте
көрсетілді. Сонымен қатар,оқушылар өздерінің білетіндерін де қосылып айтып
отырды.
Жаңа тақырыпты түсіндіріп болған соң оқушыларға жаңа сабақты қаншалықты
меңгергенін анықтау үшін ІІІ деңгейден тұратын тапсырмалар берілді.Әр
тапсырманы орындауға оқушыларға уақыт ескертіліп отырды. Оқушылар оқулықпен
жұмыстар жүргізіп өз ізденістерін шыңдай түсті. Тапсырмалар орындалып болған
соң оқушыларды сергіту сәтіне шақырдым.
Сабақты бекітуде № 17зертханалық жұмыс
«Біржасушалы және көпжасушалы балдырлардың микроскоптық және
сыртқы құрылысы» зертханалық жұмысы жүргізілді.
Мақсаты: Біржасушалы және көпжасушалы балдырлардың микроскоптық
және сыртқы құрылысы танысу.
Зертханалық жұмыс дайын микропрепараттағы көпжасушалы балдыр спирогираны
микроскоптан қарау арқылы және біржасушалы балдыр хломидомонаданы кестеден
қарау арқыл жүргізілді. Зертханалық жұмысты орындауға барлығы 6 мин берілді.
Осыдан кейін оқушылардың жаңа сабақты меңгергенін білу мақсатында қағаздарға әртүрлі сөздер жазып оқушылардан оның анықтамасы,
мағынасы сүралды. Бұл кезеңде оқушылар өте белсенділікпен қатысты.
Үйге тапсырма §6,7 оқып түсініп айту. «Балдырлар» тақырыбында эссе жазу. Сабақтың
соңында белсенділік көрсеткен оқушылар бағаланды.
Сабақта әртүрлі әдістер қолданылды: ауызша сипаттау,сурет бойынша баяндау.
Оқушылардың сабаққа қатысуына, қатысуына қарай түсінгенім, сабақтың алдына
қойған мақсатыма толық жеттім деп ойлаймын.
«Шығыс Қазақстан облысы
Семей қаласының білім бөлімі» ММ
«Озерки жалпы орта білім
беретін мектебі» КММ
«Балдырлардың бөлімі. Біржасушалы және көпжасушалы балдырлардың
жалпы сипаттамасы»
2014-2015 жыл
