Бастауыш сынып оқушыларына арналған мақал мәтел,жұмбақ,жаңылтпаш,санамақ

Мақал – мәтелдер.

Су жетпейін демейді,
Жар жеткізбейді.
Ер жетпейін демейді,
Мал жеткізбейді.

Ағаш тамырымен мықты.
Адам дос-жарымен мықты.

Жолдасы жоқ жігіттің
Олжасы жоқ.

Жаман жолдастан,
Жақсы дұшпан артық.

Ас адамның - арқауы.

Бауыр шырын, бас тәтті,
Ағайынмен ішкен ас тәтті.

Пышағы бар, сүйгенін жер,
Пышағы жок, тигенін жер.

Тарта жесең, тай қалар,
Қоя жесең, кой қалар,
Қоймай жесең, не калар?!

Өле жегенше,
Ағайынмен бөле же.

Аз қайғыны ас басады,
Көп қайғыны дос басады.

Жылқының етін жесең,
Тісіңе кіреді,
Жемесең түсіңе кіреді.

Аз ғана асым,
Қаусыз басым.

Денің сау болса,
Жарлымын деме.
Жолдасың көп болса,
Жалғызбын деме.

Су жетпейін демейді, Жар жеткізбейді. Ер жетпейін демейді, Мал жеткізбейді. Түпкі айылдын батқанын Ійесі білмес, ат білер. Ер жігіттің қадірін Ағайын білмес, жат білер. Тауекел тау жығар. Ер бақыттың Конғанын білмейді, Ұшқанын біледі. Айла алтау, Ақыл жетеу. Айла мен ақыл қосылса, Алдырмайтын екеу. Көпті жамандаған Көмусіз қалар. Ақылсыз адам айқай келеді, Жан-жағын жайпай келеді. Ақылды адам жай-жай келеді, Жан жагын байқай келеді. Берекесі кеткен ауылдың Айтқаны өсек болар, Аңдығаны төсек болар. Берекесі кірген ауылдың Айналдырғаны шаруа болар, Еккені тары, жегені жарма болар. Ұлтарақтай болса да Ата қонысы жер қымбат. Ат төбеліндей болса да Туып өскен ел қымбат.		Ағаш тамырымен мықты. Адам дос-жарымен мықты. Жолдасы жоқ жігіттің Олжасы жоқ. Жаман жолдастан, Жақсы дұшпан артық. Ас адамның - арқауы. Бауыр шырын, бас тәтті, Ағайынмен ішкен ас тәтті. Пышағы бар, сүйгенін жер, Пышағы жок, тигенін жер. Тарта жесең, тай қалар, Қоя жесең, кой қалар, Қоймай жесең, не калар?! Өле жегенше, Ағайынмен бөле же. Аз қайғыны ас басады, Көп қайғыны дос басады. Жылқының етін жесең, Тісіңе кіреді, Жемесең түсіңе кіреді. Аз ғана асым, Даусыз басым. Денің сау болса, Жарлымын деме. Жолдасың көп болса, Жалғызбын деме.	Ермек қуған, Палеге жолығады. Еңбек қуған, Қазынаға жолығады. Жақсыдан жаман туса, Емі табылмас. Жаманнан жақсы туса, Теңі табылмас. Жақсы жігіт сапардан: Елін аңсап қайтады, Алдына мал салып қайтады. Жаман жігіт сапардан: Пістесін шағып қайтады, Қалтасын қағып қайтады. Жақсыны арман оздырар, Жаманды құлқын тоздырар. Жақсы әйел, Жаман еркекті би етеді. Жаман әйел, Жақсы еркекті құл етеді. Жақсының соңынан көп ереді. Жаманның соңынан шөп ереді. Жақсының жақсылығын айт, Мейірі тасысын, Жаманның жамандығын айт, Құты қашсын. Жаман адам кетсе, Дүние кеңіп қалғандай болады. Жақсы адам кетсе, Дүние кеміп қалғандай болады. Жақсы жігіт Ағайынның басын қосады. Жаман жігіт, Жақсы ағаның жолын тосады.
Ата, әке және бала тәрбиесі туралы мақалдар Әзілің жарасса, Атаңмен ойна. Атаңа не қылсаң, Алдыңа сол келер. Акең өлсе өлсін, Акеңді көрген өлмесін. Атадан жақсы ұл туса, Есіктегі басын төрге сүйрер. Атадан жаман ұл туса, Төрдегі басін жерге сүйрер. Ашаршылыкты көп көрген, Өзі тоймай же демес. Жетімдікті көп көрген, Үш шақыртпай жа демес. Атадан жақсы ұл туса, Елінің қамын жейді; Атадан жаман ұл туса, Елінің малын жейді. Балалы үйдің ұрлығы жатпас. Қарга баласын аппағым дейді. Кірпі баласын жұмсағым дейді. Жалғыз баласы бардың Шығар-шықпас жаны бар. Екі баласы бардың, Өкпе, бауыр, жалы бар. Үш баласы бардың, Бұқарада пұлы бар. Қызы бар үйдің жеңгесі сүйкімді.

• Әйел, ана және отбасы туралы

Жақсы әйел
Жаман еркекті түзетеді.
Жаман әйел
Жақсы еркекті жүдетеді.

Еріншек қатынның
Етегі жыртық,
Ерке қатынның
Еріні тыртық.

Жаман қатын алғанның
Жауы үйінде.
Екі қатын алғанның
Дауы үйінде.

Төркіні жақын қатынның
Төсегі жиылмайды.

Келіннің бетін кім бұрын ашса,
Сол ыстык.

Астінда атін болса,
Аргімак не керек?
Жаксі катінін болса,
Ұжмак не керек?

Бардін катіні олсе,
Тосегі жаңірар.
Жоктін катіні олсе,
Басі каңірар.

Атың жақсы болса пырағын,
Қатының жақсы болса шырағын.
Ата-ананың кәдірін
Балалы болғанда білерсін.
Ағайынның кәдірін
Жалалы болғанда білерсін.

Ана сүтін ақтамағанды
Ешкім мақтамайды.

• Тіл және шешендік туралы мақалдар

Өнер алды қызыл тіл.

Тіл тас жарады,
Тас жармаса,
Бас жарады.

Басқа пәле тілден.

Бас кеспек болса да,
Тіл кеспек жоқ.

Сөз тапқанға қолқа жоқ.

Жақсы байқап сөйлер,
Жаман шайқап сөйлер.

Сөз сүйектен өтеді,
Таяқ еттен өтеді.

Ұлы сөзде ұят жоқ.

Жақсы сөз жарым ырыс.

Ауруда шаншу жаман,
Сөзде қаңқу жаман.

Жүздің көркі сақал,
Сөздің көркі мақал.

Ең тәтті де тіл,
Ең ащы да тіл,
Ең жұмсақ та тіл,
Ең қатты да тіл.

Көздің аласынан,
Сөздің аласы жаман.

Ала сөйлеп, ұлыққа жаққанша,
Адал сөйлеп, жұртқа жақ.

Артында баласы қалса
Көзі қалды де.
Артында сөзі қалса
Өзі қалды де.

Ата көрген оқ жонар,
Ана көрген тон пішер.

Жылтырағанның бәрі алтын емес.

Сырлы аяқтын сыры кетсе де,
Сыны кетпейді.

Сабыр түбі сары алтын.

• Білім мен ғылым туралы мақалдар

Еңбегі жоқ ғалым
Істігі жоқ жалын.

Білім гауһар
Бағасы жоқ.
Надандық кесел
Дауасы жоқ.

Білекті бірді жығады,
Білімді мыңды жығады.

Күш – білімде,
Білім кітапта.

Кәргістің ен жаманы:
Өзін білме,
Білгеннің тілін алма.

Түстік өмірің болса,
Кештік білім жи.

Білмесең үндеме,
Білгенді күндеме.

Ақылы жоқтың арманы жоқ.

Қына тастан шығады,
Өнер білім жастан шығады.

• Ақыл, мінез және әдеп туралы мақалдар

Ат айланып қазығын табар.

Тай тайға жеткізер,
Тай кұнаңа жеткізер,
Кұнан атка жеткізер,
Ат мұратка жеткізер.

Аттан тай озады.
Атадан бала озады.

Ат сүрінбей жер танымас,
Ер сүрінбей ел танымас.

Жаман атқа жал бітсе,
Жанына торсық байлатпас.
Жаман адамға мал бітсе,
Жанына қоныц қондыртпас.

Арғымақ аттың баласы,
Аз оттап көп жусайды.
Асыл ердің баласы,
Аз сөйлеп, көп тыңдайды.

Тістейтін жылқы тісін көрсетпес.

Акылсыз атқа мінсе,
Атасын басып кете жаздайды.

Тегін келген аттың
Тісіне қарама.

Сиыр сипағанды білмейді,
Жаман силағанды білмейді.

Ортақ өгізден,
Оңаша бұзау артық.

Өгізге туған күн,
Бұзауға да туады.

Сиыр судан жериді,
Су сиырдан жериді.

Әңгіме бұзау емізер,
Бұзау таяқ жегізер.

Бас екеу болмай,
Мал екеу болмайды.

Жоғалған пышақтың сабы алтын.

Кісі берген,
Кісіге ырыс болмас.

Малым жанымның садақасы,
Жаным арымның садақасы.

Есек семірсе,
Иесін тебер.

Ер тұрманы алтын болса да,
Есектің есек аты қалмас.

Есекті есек десең,
Иесінің көңіліне келер.

Бітер істің басына,
Жақсы келер қасына.

Сырласуға дос жақсы,
Силасуға жат жақсы.

Ақ сәбиттің жағасы бар,
Жеңі жоқ,
Шын жақсының ашуы бар,
Кегі жоқ.

Көргенді кісі,
Көргенін айтар.
Көргенсіз кісі,
Бергенін айтар.

Жақсының айтқаны келмейді,
Жаманның сандырағы келеді.

Біреуге ор қазба, өзін түсерсің.

Туа жаман жоқ,
Жүре жаман бар.

Жыланға түк біткен сайын,
Қалтырауық болады.
Жаманға мал біткен сайын,
Бақырауық болады.

Еркектің жаманы,
Қатынын жамандар.
Елдің жаманы,
Батырын жамандар.

Жаман байыса,
Жақынын танымас.

Жаман адам торшыл.

Жақсыдан жаман туады,
Бір аяқ асқа алғысыз.
Жаманнан жақсы туады,
Адам айтса нанғысыз.

Жаман мақтанса қатынын сабар.

Жақсылыққа жақсылық,
Әр кісінің ісі.
Жамандыққа жақсылық,
Ер кісінің ісі.

Басыңа іс түссе,
Жақсы көмек етеді,
Жаман күліп өтеді.

Жақсы өз басынан көреді,
Жаман жолдасынан көреді.

Жақсы болса алғанын,
Үйінен кісі кетпейді.
Жаман болса алғанын,
Шын досын да шеттейді.

Жақсыны жамандасаң,
Аруағы тасады.
Жаманді жамандасаң,
Кұты қашады.

Жаман ағайын
Бар болсаң, көре алмайды.
Жоқ болсаң, бере алмайды.

Жапалақ мақтанса,
Жардан қоян алдым дер.
Жаман мақтанса,
Жақсының жағасынан алдым дер.

Өзін ғана ойлаған,
Жамандықтың белгісі.
Өзгені де ойлаған,
Адамдықтың белгісі.

Ермек қуған,
Палеге жолығады.
Еңбек қуған,
Қазынаға жолығады.

Жақсыдан жаман туса,
Емі табылмас.
Жаманнан жақсы туса,
Теңі табылмас.

Жақсы жігіт сапардан:
Елін аңсап қайтады,
Алдына мал салып қайтады.
Жаман жігіт сапардан:
Пістесін шағып қайтады,
Қалтасын қағып қайтады.

Жақсыны арман оздырар,
Жаманды құлқын тоздырар.

Жақсы әйел,
Жаман еркекті би етеді.
Жаман әйел,
Жақсы еркекті құл етеді.

Жақсының соңынан көп ереді.
Жаманның соңынан шөп ереді.

Жақсының жақсылығын айт,
Мейірі тасысын,
Жаманның жамандығын айт,
Құты қашсын.

Жаман адам кетсе,
Дүние кеңіп қалғандай болады.
Жақсы адам кетсе,
Дүние кеміп қалғандай болады.

Жақсы жігіт
Ағайынның басын қосады.
Жаман жігіт,
Жақсы ағаның жолын тосады.

Жақсы силағанның құлы,
Жаман қорыққанның құлы.

Есепті дос айрылмас.

Дұшпан күлдіріп айтады,
Дос жылатып айтады.

Айрылғысы келген дос,
Аяулыңды сұрайды.

Дос сыртыңнан мақтар,
Дұшпан көзіңе мақтар.

Адамның көнілі,
Бір атым насыбайдан қалады.

Досыңмен көп сөйлеспе,
Жолынан қалдырарсың.
Дұшпаныңмен көп сөйлеспе,
Сырыңды алдырарсың.

Күлме досыңа, келер басыңа.

Кемедегінің жаны бір.

Досқа ауырлығыңды салма,
Достан қарыз алма.

Қарғайын десем жалғызым,
Қарғамайын десем жалмауызым.

Байлық мұрат емес.
Кедейлік ұят емес.

Бай бір жұттық,
Батыр бір оқтық.

Бар болсаң аспа,
Жоқ болсаң саспа.

Үйдегі есепті,
Базардағы нарық бұзар.

Базарда мың кісі бар,
Әркім сүйгеніне сәлем берер.

Қарға қарғаның көзін шұқымас.

Қоянның қарасын көріп,
Қалжасынан түңіл.

Анкау елге арамза молда.
Аюға намаз үйреткен таяқ.

Қасқырдың аузы жесе де қан,
Жемесе де қан.

Ит итті жұмсайды,
Ит құйрығын жұмсайды.

Ақ ит, қара ит, бәрі бір ит.

Ұлыңа бес жасқа дейін патшадай қара,
Он бес жасқа дейін қос шыңдай сана,
Он бестен асқан соң досыңа бала.

Сүтпен кірген мінез,
Сүйекпен кетеді.

Күйеу – жүз жылдық,
Құда – мың жылдық.

Керек тастың ауырлығы жоқ,
Барар жердің алыстығы жоқ.

Құдайдан қорықпа,
Құдайдан қорықпағаннан қорық.

Ары тартсаң өгіз өледі,
Бері тартсаң арба сынады.

Кең болсаң, кем болмайсың.

Әлі жетпеген, ақыретшіл.

Жаңбыр жауса, жерге сый,
Жігіт туса, елге сый.

Қойшы көп болса,
Қой арам өледі.

Екі қошқардың басы бір қазанға симас.

Ала қойды бөле қырққан
Жүнге жарымайды.

Арық малды асырасаң,
Ауыз мұрныңды май етер.
Жаман адамды асырасаң,
Ауыз мұрныңді қан етер.

Қойдан қойдың несі артық,
Қол басындай еті артық.
Ерден ердің несі артық,
Ойлап айтқан сөзі артық.

Тоқал ешкі мүйіз сұраймын деп
Құлағынан айрылыпты.

Ешкі бастаган қой,
Егінге түседі.

Қасқырдан қайрат кетсе,
Ешкіні апа, текені жезде дейді.

Соңғы түйенің жүгі ауыр.

• Еңбек пен зейнет туралы мақалдар

Бейнет,
Бейнет түбі зейнет.

Еңбек етсен емерсің.

Бейнетің қатты болса,
Татқаның тәтті болар.

Қолы қимылдағанның
Аузі қимылдар.

Ерте тұрған жігіттің
Бір ісі артық.
Ерте тұрган әйелдің
Ырысы артық.

Ерінген екі істейді.

Бағы тайған адамды,
Түйе үстінен ит қабар.

• Ағайын, туыс жайында мақалдар

Үйдін жылы-суығын,
Қыс түскенде білерсін.
Ағайынның алыс-жақынын,
Іс түскенде білерсін.

Алыстағы ағайыннан,
Ауылы бірге көрші артық.

Туыс туыс емес,
Қоныс туыс.

Өзі қонақ болып көрмеген,
Қонақты силай да білмейді.

Ағайынның аразы болса да,
Азары болмайды.

Қонақ келсе ет қызарар,
Ет қызармаса, бет қызарар.

Асты сұрап бергенше, сабап бер.

Балалығында сағынсан,
Нағашыңа бар.
Жігіттігіңді сағынсаң,
Қайнына бар.

Ағайын, барында аузыңды жалайды,
Жоғында желкеңнен қарайды.

Жаман туыстан,
Жақсы таныс артық.

Ерінбеген електен су ішеді.

Бетің қисық болса,
Айнаға өкпелеме.
Ниетің қисық болса,
Ағайынға өкпелеме.

Ағайыныңді іске шақырма,
Асқа шақыр.

Үйден ұзап шықпасаң,
Қатынға кәдірің болмайды.
Ауылдан ұзап шықпасаң,
Жақынға кәдірің болмайды.

Бір ауылда мың туысың болғанша,
Әр ауылда бір туысын болсын.

Жақсы адам қартайса,
Жазып қойған хаттай.
Жаман адам қартайса,
Бықсып жанған оттай.

Алтыға дейін бала ерке,
Алпыстан кейін шал ерке.

Өмір қартайса да,
Көніл қартаймайді.

Қатарынан қалган кәрі жетім.

Оқу жабдықтарына байланысты жұмбақтар

Бір нәрсе бетінде жоқ ой мен қыр,

Өзінің кіндігінен айналып жүр.

Өзіңе назар салып қарасаңыз,

Келбеті жер жүзінің көрініп тұр.

(Глобус)

Аяғы жоқ жүреді,

Аузы жоқ сөйлейді.

(Хат)

Қабат-қабат қаттама,

Ақылың болса аттама.

(Кітап)

Жапанда бір нәрсе бар аузы жабық,

Ашылар мезгілінде бауырын жазып,

Ішінде толып жатқан қазынасы бар,

Қорек қып пайдаланар тамам халық.

(Кітап)

Ұзын,ұзын, ұзын жол,

Ұшына жеткен бар ма екен?

Түбі терең қара су,

Түбіне жетіп сол судың,

Қанып ішкен бар ма екен?

(Оқу)

Жер көрдім қаласы бар,

Үйлері жоқ мекендейтін.

Көл көрдім, өзен көрдім,

Сулары жоқ тереңдейтін.

(Карта)

Зерек бала қолданса,

Көңілі тояр.

Жалқау бала қолданса,

Қол аяғын бояр.

(Сия)

Сөзі дана,

Үні жоқ.

Сөйлемейді,

Тілі жоқ.

Қолыңа алсаң – шешен,

Ақылы асқан көсем.

(Кітап)

Аяғы біреу, қолы жоқ,

Шиыр-шиыр жолы көп.

Өзі сөйлей білмейді.

Салған ізі сөйлейді.

(Қарындаш)

 

Оқушыларға арналған жұмбақтар

1.
Сіз түрлі түсті қарындашпен
Барлық сүреттерді бояңыз.
Содан кейін оларды түзеу үшін
Өте ...........қажет етіледі.
(китсал)

2.
Мен бар дүниені мүсіндеуге әзірмін -
Үй, машина, екі мысықты.
Мен бүгін -әміршімін
Менде бар...
(нилитсалп)

3.
Мен үлкенмін, мен оқушымын!
Ранцымда менің...
(кіледнүк)

4.
Мен оқулық стартқа дайынмын,
Мен отырамын жақында...
(ағатрап)

5.
Бұрыштармен квадраттарды саламын
Мен .......сабағындамын
(акитаметам)

6.
Әрбір оқушы түсінеді,
Маған керегі.............
(ытшырұбшұ шығзыс)

7.
Тура сызықты ал,
Өзің салып көрші!
Бұл өте қиын ғылым, кәнекей!
Бұған керек.......
(акйенил)

8.
Мен қорапқа ұқсаймын,
Қаламды маған саласын.
Оқушы сен мені таныдың, ба?
Әрине , менің атым-............
(ланеп)

9.
Корабль, солдат,
Паровоз, машина, шпаганы желімде.
Ал мүмкін балалар, сендерге көмектеседі,
Түрлі түсті...
(зағақ)

---

Санамақ/Жұмбақтар Считалки/Загадки

Бірім - бір, Екім - екі. Үшім - үш, Төртім- төрт, Бесім -бес, Алтым - алты, Жетім - жеті Сегізім -сегіз, Тоғызым - тоғыз, Оным -он, Он бірім - Оны тапшы ай, күнім? Бір деген - белеу, Екі дегенің - егеу, Үш дегенің - үскі, Төрт дегенің - төсек, Бес дегенің - бесік, Алты дегенің - асық, Жеті дегенің - желке, Сегіз дегенің - серке, Тоғыз дегенің - торқа, Он дегенің - оймақ Он бір - қара жұмбақ. Шым - шытыр, Шидай қотыр. Жұлдыздар Денесі жоқ, Аузы бар, Аяғы жоқ, Қолы бар. Қапқан Айдалада ақ отау, Аузы мұрны жоқ отау. Жұмыртқа Ти десем, тимейді, Тиме десем,тиеді. Ерін Аспай піскен, Қайнамай түскен. Жеміс Қанаты жоқ, ұшады, Аяғы жоқ, жетеді. Аузы жоқ,ұлиды. Боран

Тұрмыстық заттар туралы

Жайлаған дүниені бір ғажайып,

Тік көтеріп отырар адамдарды.

(Орындық)

Ә, керемет, бір ит бар,

Үй бағады, үрмейді.

Аяғы жоқ жүрмейді.

Темір тықсаң сөйлейді.

Тілін адам білмейді.

Рұқсатсыз ол иттен, Адам үйге кірмейді.

(Құлып)

Қарап тұрсаң өзіне,

Сурет түсер көзіңе.

Ол суретің ұқсайды

Дәл қазіргі кезіңе.

(Айна)

Жылмаң-жылмаң етеді,

Жылмаңдап сайдан өтеді.

Із-міз тастап кетеді.

(Ине)

Бас-аяғы теп-тегіс болып біткен,

Селкілдесе денесі дір-дір еткен,

Өзіне қандай жуан кез келсе де,

Күшімен қақ айырып бөліп кеткен.

(Темір арба)

Әншейінде жекесің,

Қарай қалса екеусің.

(Айна)

Ерте тұрдым,

Алып тұрдым.

(Есік)

Бес ін, бес іннің

Аузы бір ін.

(Қолғап)

Ерте тұрдым, керек қылдым,

Қажетімді өтеп алып,

Босағаға тастадым.

(Кебіс)

Қуаты ыссы керемет,

Үйге лебін жаяды.

(Пеш)

Жаңа табақ түбі тесік,

Тақ-тақ етті,

Астынан ақ керуен өтті.

(Елеуіш,ұн)

Күндіз де жүреді,

Түнде де жүреді,

Аяғы жоқ, қолы жоқ,

Не жүрген жолы жоқ.

Ол не, кім біледі?

(Сағат)

Шыр-шыр етеді,

Құлағыңнан өтеді.

Ұстай алсаң,

Сөйлеп кетеді.

(Телефон)

Менің үш көзім бар.

Бір көзім: «Кідір!» дейді,

Бір көзім: «Жүгір!» дейді,

Бір көзім: «Абайла!» дейді

«Қарап ал, маңдайға!» дейді.

(Бағдаршам)

Жұмбақтар,

1. Тартылған екі арқаны ұзын бойға,

Сөйлеуге сондай шебер тапсаң айла.

Әр жерде аршындалған балдағы бар,

Ойнайды оң бармағың білсе қайла.

(Домбыра)

2. Бір нәрсе өзі жансыз ырғатылып,

Өзінің аяғы жоқ бір мақұлық,

Жаз болса көк шалапты сапырады,

Шөмішін бір шығарып, бір батырып.

(Қайық)

3. Ізі бар қадамы жоқ, аяғының,

Тимейді ұшы жерге таяғының.

Қос қолын хайуанға арта салып,

Салады әуезіне баяғының.

(Арба)

4. Жапанда бір нәрсе бар аузы жабық,

Ашылар мезгілінде баурын жазып.

Ішінде толып жатқан қазнасы бар,

Қорек қып пайдаланар тамам халық.

(Кітап, оқу)

5. Денесі жоқ,

Аузы бар,

Аяғы жоқ,

Қолы бар.

Қапқан

6. Айдалада ақ отау,

Аузы мұрны жоқ отау.

Жұмыртқа

7. Ти десем, тимейді,

Тиме десем,тиеді.

Ерін

8. Аспай піскен,

Қайнамай түскен.

Жеміс

9. Қанаты жоқ, ұшады,

Аяғы жоқ, жетеді.

Аузы жоқ, ұлиды.

Боран

10. Қолы жоқ, сурет салады,

Тісі жоқ, тістеп алады.

Аяз

11. Көзге ілінбейді,

Жұтсаң білінбейді.

Ауа

12.Әшейінде жекесің,

Қарай қалсаң екеусің.

Айна

13. Кезікті бір жануар,

Үстінде екі тауы бар.

Түйе

14. Тастамайды бір елі,

Үйін сүйреп жүреді.

Тасбақа

15. Телеграф бағаны деп қаласың,

Насосқа ұқсастығын табасың.

Т

16. Көлбең-көлбең етеді,

Жер түбіне жетеді.

Түтін

17. Жеке өзін жей алмайсың,

Онсыз асты аузыңа салмайсың

Тұз

18. Бір нәрсе білмегенді білгізеді,

Өзіңді тұрсаң қарап күлгізеді.

Жалғанда әңгімесі сондай қызық,

Жаныңды тыңдай берсең кіргізеді.

Кітап

19. Бір ат бар бесеу ара, өзі жорға,

Саламын жорғалатып жолдан жолға.

Найзамен қар үстіне суды құйып,

Ғажайып бір іс қылдым осы жолда.

Бес саусақ, парақ

20. Қар астынан мойынын созды

Қар кеткен соң «өмірден озды»

Бәйшешек

21. Арқасы бар, басы жоқ

Аяғы бар, қолы жоқ

Бәріне ортақ бір дене

Адамға жақын етене

Орындық

22. Төбемде «төбешік»

Келеді ілесіп,

Нөсерлі жаңбырда

Жоқ болса хал нешік?

Қолшатыр

23. Түпсіз терең тұңғиық

Бүкіл әлем тұр сыйып

Көз

24. Жарты жыл жадырайды,

Жарты жыл қалтырайды.

Ағаш

25. Өзі «әліптің» таяғы,

Жалғыз көзді баяғы,

Қойсаң егер арқандап,

Ісіне көңілің тояды

Ине