БАСТАУЫШ СЫНЫП ОҚУШЫЛАРЫНЫҢ ТАНЫМДЫҚ ҚЫЗМЕТІН, ӨЗІН-ӨЗІ БАҚЫЛАУ ЖӘНЕ ӨЗІН-ӨЗІ БАҒАЛАУ ЖҮРГІЗУ БІЛІКТІЛІГІН ҚАЛЫПТАСТЫРУ

• 1 слайд

• 2 слайд

• 3 слайд

• 4 слайд

• 5 слайд

• 6 слайд

• 7 слайд

• 8 слайд

• 9 слайд

БАСТАУЫШ СЫНЫП ОҚУШЫЛАРЫНЫҢ ТАНЫМДЫҚ ҚЫЗМЕТІН, ӨЗІН-ӨЗІ БАҚЫЛАУ ЖӘНЕ ӨЗІН-ӨЗІ БАҒАЛАУ ЖҮРГІЗУ БІЛІКТІЛІГІН ҚАЛЫПТАСТЫРУ

                                                                                         Дайындаған: Ишанова А.К

Жезқазған 2016

БАСТАУЫШ СЫНЫП ОҚУШЫЛАРЫНЫҢ ТАНЫМДЫҚ ҚЫЗМЕТІН, ӨЗІН-ӨЗІ БАҚЫЛАУ ЖӘНЕ ӨЗІН-ӨЗІ БАҒАЛАУ ЖҮРГІЗУ БІЛІКТІЛІГІН ҚАЛЫПТАСТЫРУ

Оқыту барысында шәкірттердің танымдық қызығушылығы мен ізденімпаздығын арттырудың маңызы зор.

Сократ

Қоғамдағы  басты құндылық адам болғандықтан, адамды өзгерту, өмірге бейім, жан - жақты етіп дайындап шығару мектептің еншісіне тиді. Осыған байланысты мұғалімге қойылатын талаптарда өзгеріп, күннен күнге жаңа мазмұнға ие болып келеді. Өз бетінше өмір сүре алатын, өмірге бейім мектептің оқушысы  қандай болуы керек? Білімді, ақпараттық құралдарды меңгерген, үш тілді меңгерген, толерантты, дені сау. Осы қасиеттерді оқушы бойына сіңіретін мұғалімге қойылатын талаптардың да жоғары екендігі белгілі. Сондықтан оқушылардың қызығушылығын арттыратын инновациялық технологиялар арқылы олардың танымдық қабілеттерін арттыру қажет. Білім негізі бастауыш сыныпта қаланатыны белгілі жай. Бастауыш сынып оқушыларының тәрбиесі, оқуы және дамуы жайлы теория мен тәрбие таным мәселесінде қиылысыады. Танымдық іс - әрекет оқушының білімге деген өте белсенді ақыл ой әрекеті.

Қазір балалардың таным белсенділігі мен қызығушылығын қалыптастыруға септігін тигізетін оқытудың инновациялық әдіс  тәсілдерін білім беруде орынды пайдалансақ, ол өзінің сипатын береді.

Білім берудің бастауыш сатысы тұлғаның даму іргетасы, оқу әрекетін қалыптастыратын жауапты кезең. Бұл кезеңде баланың есте  сақтау қабілеті қабылдауы төмен болғанымен, білуге құмар, барлығын көзімен көруді ұнатады. 

Осыған орай, бастауыш сыныптағы баланың қабылдау мүмкіндігін ескере отырып, дамып жатқан оқытудың жаңа технологияларын тиімді пайдалану ең маңызды іс болып отыр. Оқыту барысында дидиактикалық ойындарды, дамыта оқыту, білім беруді ізгілендіру технологияларын қолданған дұрыс деп есептеймін. Қазіргі күннің талабына сәйкес, бастауыш сынып оқушыларының танымдық, шығармашылық қабілетін дамытуда жаңа ақпараттық компьютерлік технологияны пайдалану және оның тиімділігі бұл мұғалімге бастауыштағы оқу үрдісінің құрылымын түбегейлі өзгертуге, оқудағы пәнаралық байланысты күшейте отырып, оқушының дүниетанымын кеңейтуге және жеке қабілеттерін көре білуге, оны дамытуға толық жағдай жасайды.  Оқыту процесінде оқушылардың білім, білік, дағдыларын есепке алу, бақылау және бағалау оның аса қажет құрамдас бөлігі болып есептеледі. Мұғалімнің сабақтар жүйесінде оны дұрыс ұйымдастыра білуі, көптеген жағдайда оқу-тәрбие процесінің табысты болуының оң кепілі. Ол үшін, мұғалім оқушының оқу материалын меңгеру дәрежесін, сапасы мен көлемін үнемі анықтап отыруы тиіс. Бұл бағытта оқушылардың, сабақтар жүйесінде білім, білік, дағдыларын есепке алу, бақылау және бағалаудың маңызы ерекше. Бақылаудың көмегімен теориялық білімді меңгерудегі сапа, біліктілік пен дағдының қалыптасу дәрежесі анықталады.
        Осы тұрғыда білім, білік, дағдыны есепке алу және бағалау мәселесіне теориялық және практикалық талдау жасаудың маңыздылығы ерекше. Оқыту сапасын тексерудің ''5'' балдық жүйесі оқушылар білімдерінің нақтылы дайындық дәрежесін барлық жағдайда дұрыс көрсетпейді. Ондағы негізгі кемшілік, оның жеткілікті түрде ішкі және сыртқы кері байланысты қамтамасыз ете алмауында, соның нәтиже-сінде оқыту процесінің сапасын арттыруда мұғалім әркезде бағалау жүйесін дұрыс қолдана алмайды.  Жоғарыда айтылған тұжырымдамаға сүйене отыра, білім, білік пен дағды нәтижесін есепке алу, бақылау мен бағалаудың теориялық талдауы және практикада қолдану тәжрибесі арасында әлі де болса қарама қайшылықтың бар екендігін байқаймыз. Сондықтан сабақты бағалау кезінде оқушы білімін  дәстүрлі емес  бағалауды жөн деп санаймын.

Бүгінгі күні оқушылардың оқу жетістіктерін бағалау оқу үдерісінің маңызыда салмақты бөлігі болып табылады. Сол себептен зерттеу іс - әрекеттерін кеңінен қолданып, оқушылардың жетістіктерін бүгінгі күннің талабына сай жаңаша бағалау жүйесі қажет етіледі. Бұл жерде оқушылар өзін - өзі бағалау, бірін - бірі бағалау, топтық бағалауда оқу үрдісінің белсенді қатысушысы бола алады. «Бағалау» терминінің өзі «жақын отыру» дегенді білдіреді.

Ал, бағалаудың жаңа әдісінде оқушы бағаны қандай критерийлер бойынша алғанын, келесі сабақтарда қандай критерийлерге көңіл бөлу керектігін ұғынады. Бұл жүйеде оқушының нәтижесімен бірге іс-әрекеті де бағаланады. Одан басқа оқушыларды бағалауға мұғалім түрлі әдіс-тәсілдерді  қолдана алады. Біріншіден, оқушының қызығушылығы артады, екіншіден, мұғалімнің жұмысы да жеңілдейді

         Формативті бағалау оқушылардың қай кезеңдеде, қай бағытта екенін анықтау және одан да зор жетістікке қалай жету керектігін жоспарлау  үшін қолданылады. Формативті бағалау күнделікті сабақта үлкен  рөл атқарады, себебі күнделікті оқу жетістіктері мен кері байланыс оқушыларға өз оқуы туралы қорытынды жасауға және нәтижені жақсарту үшін керекті шешім қабылдауға ықпал етеді. Формативті бағалау оқушының әр сабақтағы іс әрекетін бағалайды. Бұл жерде оқушының сабақтағы белсенділігі, өз ойын еркін білдіруі, сыныптастарына көмектесуі, бірлесіп жұмыс жасауы, т.б. жатады. Формаивті бағалау баға қоюмен жүзеге асырылмайды. Мақтау, мадақтау, жылы шырай таныту, қолдау көрсету, ынталандыру формативті бағалаудың түрлері болып табылады.

Сабақтар барысында формативті бағалаудың келесі түрлерін қолдануға болады:

     -фишкалар тарату;

     - қол шапалақтау немесе мадақтау;

     - Стикерге бағалау;

-         «2жұлдыз,1тілек»;

-         «Мақсат ағашы» арқылы бағалау;

-         Өзін өзі бағалау;

-         Жұпта бірін бірі бағалау;

-         Топтарда бірін бірі бағалау;

-         «Сұқ саусақ» белгісі  арқылы бағалау;

-         «Алақан» белгісі арқлы бағалау.

Фишкалар немесе фигуралар (жұлдызша, төртбұрыш, үшбұрыш) арқылы оқушылардың берген жауаптары бағаланады. Сондықтан бастауыш сыныптағы математика пәні бойынша төмендегідей формативті  бағалау арқылы  ұсынғалы отырмын.

Қорытындылай келе, әрбір сабақтың жоспарын құрғанда, оқушының есептеу дағдылары, сөйлеу, логикалық ойлау, оқу мотивациясын тудыруды көздеу қажет. Сондықтан формативті  бағалау жүйесі- қандай да бір оқу  материалы  қаншалықты  мөлшерде меңгерілгендігін  анықтайтын, іс жүзіндегі  дағдылар қалыптасатын, оқу  курсында  бекітілген белгілі  бір талаптардың ең аз көлемін меңгеру деңгейін  салыстыру  мүмкіндігі  анықтайтын жүйе.

Сабақтың білімділік мақсаты:

-  уақыттың жаңа бірлігі – сағат, минут, секунд  туралы жаңа мағұлмат беру;

- уақыт бірліктерінің арасындағы қатынастарды анықтау;

- уақытты сағат бойынша анықтау;

Дамытушылық  мақсаты: ауызша есептеу біліктілігін дамыту, танымдық қабілетін, шапшаң есептеу қабілетін, дүниетанымын дамыту;

Тәрбиелік мақсаты: оқушылрды топта жұмыс істеуге, өз ойын еркін айтуға тәрбиелеу, таза,әдемі жазуға үйрету.

Пәнаралық байланыс: дүниетану

Сабақ түрі: жаңа сабақ

Сабақ әдісі: түсіндіру, сұрақ жауап, топтық, жеке.

Сабақтың көрнекілігі: сағат, сөзжұмбақ, карточкалар, оқулық, интерактивті тақта, бағалау парағы.

Күтілетін нәтиже:

- уақыт бірліктерін  біледі, түсінеді;

- уақыт өлшем бірліктерін білу арқылы, сыни тұрғыдан өзіндік пікірі қалыптасады;

- орындалған тапсырмаларға рефлексия жасап, өзін және өзгені бағалайды.

 Қолданылған модульдер:Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер. Сыни тұрғыдан ойлау. Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау. Оқыту мен оқуда АКТ-ны пайдалану. Оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес оқыту. Талантты және дарынды балаларды оқыту. Оқытуды басқару және көшбасшылық. 

Қолданылған стратегиялар: «Фигура», «Ой қозғау»,  «Смайлик»

Мазмұны	Мұғалімнің іс-әрекеті	Оқушылардың іс-әрекеті	Бағалау	Ресурстар
Ұйымдастыру кезеңі І. Мотивациялық кезең: 1. Ой ашар. Бес болсын алар бағамыз, Білімнен бақыт табамыз. Өнер, білім көп оқып, Өсе берсін санамыз. Бізде қазір қай сабақ болады? Оқушылар: Ойланып есеп шығарып, Төрт таңбаны білдірген. Ғалымдардың патшасы, Математика сабағы. 2. «Сіз қандасыз?» фигура таңдау бойынша тапқа бөлу. І топ – Уақыт ІІ топ – Сағат ІІІ топ – Минут 3.Тақырыпты ашу (сөзжұмбақ) Сабақтың маршруты: ІІ. Операциялық кезең «Математика» орталығы ІІ. «Шығармашылық» орталығы Сергіту кезеңі ІІІ. «Ой толғау» орталығы «Иә,жоқ» ойыны 1.       2.       3.       4.     Ассоциация ІІІ. Қорытынды. Рефлексия IV. Оқушы білімін бағалау V. Үй тапсырмасы: Уақытқа байланысты өлшем бірліктерді жаттап келу.	-Оқушылармен амандасу. Басшылық жасап, оқушылардың топтарға бөлініп орналасуын қадағалайды. Таңдап алынған фигуралар бойынша оқушылардың мінез құлықтарының ерекшеліктерін айтып береді. Дөңгелек- сіз ашық-жарқын, мейірімді адамсыз. Сізге барлық жерде риза өйткені сіз әрқашан достарыңызға көмектесіп, жанжалдан аулақ боласыз. Шаршы – мықты, әрі еңбекқор адамсыз. Сіз қаланыңызша бай бола алатын адамсыз. Үшбұрыш – Сіз көшбасшысыз. Сіз қиын мақсаттарға қол жеткізе аласыз, сондықтан сіз барлық істі орындай аласыз. Тақырыпты ашу үшін сұрақтар қояды. 1.Балықшының құралы 2.Тәтті жеміс 3.Қорақ аң 4.Ер қанаты Сабақтың маршруты түсіндіріледі. Топтарға тапсырма беріледі. 1.Жаңалық: Есіңе сақта! 60 минут = 1 сағат 2. Салыстыр Уақыт бірлігіне байланысты суреттер, сөздер таратып береді және сол арқылы постер қорғау қажеттігін түсіндіреді. Сағаттың тілімен, Иіліп оңға бір. Сағаттың тілімен, Иіліп солға бір. Оң аяқ, сол аяқ, Жаттығу оңай ақ. 5.     Кім жылдам? Тақырыпқа қатысты сұрақ жауап алу. Есте сақтау қабілеттерін тексеру үшін жылдамдыққа ойын   жүргізеді.  Уақытқа байланысты ассоцация құру.	Оқушылар топтарымен орындарынан тұрып амандасады. Оқушылар бірлесіп жұмыс жасау үшін түрлі фигуралар арқылы топқа бөлінеді. Топ аттары Уақыт, Сағат, Минут болып үш топта отырады. Сұрақтарға жауап беру арқылы сабақтың тақырыбын ашады. І топ. 60 минут * 1 сағат 24 сағат * 2 тәулік ІІ топ. 1 ғасыр * 90 жыл 100 жыл * 2 ғасыр ІІІ топ. 1Сағат 30минут *3 сағат 1сағат 20минут  * 2 сағат Постер қорғау. («Уақыт бірліктері. Сағат түрлері» тақырыбы бойынша) Мұғалімнің айтуы бойынша қимылдар жасайды І  топ. Біз ХХІ ғасырда өмір сүреміз. Наурыз мейрамы қай күні ? 22- наурыз Ұшақ 3 сағат ұшты. ІІ. Топ. Жеңіс күні қай күні? 9 – мамыр Пойыз 48 сағат жолда болды. Үзілісте 10 минут демалдық. ІІІ. Топ. Жаңа жыл қай айдан басталды? Қаңтар Тікұшақ 2 сағат ұшты. Сабақтың ұзақтығы 45 минут. 6.     «Сен білесің бе?» тапсырмасы юойынша құстардың өмір сүру ұзақтығын анықтау: І топ: Үкі 68 жыл өмір сүреді. Ал аққу одан 44 жыл кем өмір сүреді. Аққу неше жыл өмір сүреді? Үкі 68 жыл Аққу 44 жыл Аққу ? ІІ топ. Бүркіт  46 жыл өмір сүреді. Жапалақ бүркіттен 31 жыл кем өмір сүреді. Ал қарға жапалақтан 44 жыл артық өмір сүреді. Қарға неше жыл өмір сүреді. Бүркіт – 46 жыл Жапалақ – - 31 жыл Қарға – +44 жыл Қарға  - ? ІІІ топ. Үйрек 38 жыл өмір сүреді. Ал дуадақ одан 14  жыл артық өмір сүреді. Дуадақ неше жыл өмір сүреді? Үйрек – 38 жыл Дуадақ – +14 жыл  Дуадақ - , 1 сағатта 60 минут бар. Иә 1 жылда 11 ай бар. Жоқ 1айда 4 апта бар. Иә 1 минутта 2сағат бар 1 аптада 6 күн бар. Жоқ 1 айда 30 күн бар. Иә Ассоцация құрады.	Жарайсыңдар! Өзін өзі бағалау Стикерлер арқылы бағалау Стикер арқылы бағалау Стикер арқылы бағалау Өзін өзі бағалау Өзін өзі бағалау. Смайликтер арқылы бағалау. Кері байланыс. Бағалау парағы арқылы бағалау	Фигуралар Слай. Интер белсенді тақта. Таратпа материалдар Постер Таратпа материалдар Секундамер