Баяндама "МАТЕМАТИКА ПӘНІН ОҚЫТУ ПРОЦЕСІН ЖЕТІЛДІРУ ОҚУШЫЛАРДЫҢ ТАНЫМДЫҚ БЕЛСЕНДІЛІГІ МЕН ІЗДЕМПАЗДЫҒЫН АРТТЫРУДЫҢ НЕГІЗІ"

МАТЕМАТИКА ПӘНІН ОҚЫТУ ПРОЦЕСІН  ЖЕТІЛДІРУ  ОҚУШЫЛАРДЫҢ ТАНЫМДЫҚ БЕЛСЕНДІЛІГІ МЕН ІЗДЕМПАЗДЫҒЫН АРТТЫРУДЫҢ НЕГІЗІ

Павлодар облысы, Шарбақты ауданының

Абай Құнанбаев атындағы орта жалпы білім беру мектебінің 

математика  пәнінің мұғалімі

Гүлнұр Бағдатқызы  Сағынаева

Елбасымыз Н.Ә.Назарбаев білім мен ғылымды республикамыздың таяу онжылдықта дамуының стратегиялық бағыты ретінде  анықтады. Қазақстан халқына жолдауында «Білімін дамыта алмаған елдің ХХІ ғасырда тығырыққа тірелері анық»- деп атап көрсетті. Еліміз үшін маңызды болып табылатын аталған стратегиялық міндетті шешу жағдайында білім беруді дамытудың  2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы қабылданған болатын. Бағдарламаны  жүзеге  асыру мақсатында 2013 жылдың 17 қыркүйегінде  №375 бұйрығымен  жалпы білім беру  ұйымдарының  қызметінің үлгілік  қағидалары бекітілді. Бағдарламада   білім сапасына  көп  көңіл бөлінген.

 Оқушыларға білім беру деңгейін арттыру үшін жағдай жасауды қамтамасыз ететін қазіргі  мектептің моделі білім беру әдісі, тәрбиесі мен  тәлімі де   жаңа  талаптарды қажетсінеді. Демек,  оқушылардың ойлау белсенділігін дамытып, білімі мен біліктерін өмірдің жаңа жағдайында пайдалана білуге үйрету қажеттігі туындайды. Бұл міндеттердің жүзеге асуы  оқушылардың педагогикалық инновацияға қызығушылығын арттырумен тікелей байланысты.

Оқушыларға қоғам талабына сай тәрбие мен білім беруде мұғалімдердің  инновациялық іс-әрекетінің ғылыми-педагогикалық негіздерін меңгеруі — маңызды мәселелердің бірі. «Инновация» ұғымын қарастырсақ, ғалымдардың көбі оған әртүрлі анықтамалар берген. Инновация латыншадан аударғанда «жаңа», «жаңалық», «жаңарту» дегенді білдіреді немесе  "инновация" — бұл нақты қойылған мақсатқа жетуде ойға алынған жаңа нәтиже. Нақты мақсатқа қандай әдіс-тәсілдердің көмегімен жетуге болады? Оқу мақсатының жүйесінде берілген мақсаттың негізгі категорияларын пайдалана отырып, педагог өз еңбектерінің нәтижесі туралы ақпарат алуға мүмкіндік алады. Демек, мақсат пен нәтиже - жаңалыққа бет бұрудың кілті.

Сондықтан да оқушылардың ой-өрісін, ұлттық мәдениетін, ұлттық рух пен сана-сезімін дамытып, алғыр тұлғаны қалыптастыруда тәрбие жүйесіндегі инновациялық іс-әрекеттердің ендірілуі білім сапасын арттыруда үлкен жетістіктерге жетелейді .

Сапалы білім беру  - оқу мен тәрбиелеудің  үздіксіз үрдісі.  Ал білім сапасын арттыруда  мұғалім оқушының дамуының  мынандай  негізгі белгілерін: дербестігін, проблемаға шығуын,  шығармашылық таным әрекетін, диалектикалық  ойлауын қадағалап жеке, дара жұмыстар  жүргізу білуі қажет.

Қазіргі кезде мектептегі білім беру  үрдісі  «білім=оқыту» парадигмасы

Математиканы оқу процесін жетілдіру оқушылардың танымдық  белсенділігі мен іздемпаздығын арттыруға негізделген. Мұғалім оқушының пәнге деген қызығушылығын туғызуда басты рол атқарады. Біріншіден, оқушының мүддесіне сай жеке тұлғалық , өзіндік қызметін қалыптастырады, бұл істің келешектегі мәнін түсіндіріп береді. Сонымен бірге мұғалім жаңа мәселелерді шешетін қызмет мәнін жаңартып оқушы тұлғасының білімінің артуына септігін тигізеді.

Математика сабағында оқушылар өз бетінше жұмыс жасау дағыдыларын дамыту, баға жетпес құндылықтардың бірі. Жаттығуларды өз бетінше тексеріп, қорытынды жасай білетін тұлға қалыптастыру мақсатында жаңа технологиялар әдістерін кеңінен қолдану қажет деп білемін.

Бүгінгі күні мектептегі оқу пәндерінің ішіндегі ең күрделі, әрі қиындығы мол, ұлттық бірыңғай тестілеу сынағындағы негізгі пәндердің бірі – математика. Саралап-деңгейлеп оқыту технологиясын қолдана отырып, математика пәнінің оқу сапасын, оқушылардың шығармашылық деңгейін көтеру мақсатына жету үшін оқушылармен жеке-дара жұмыстар ұйымдастырамын. Осы бағытта тақырыптық карташалар мен алгоритмдер жинағының орны ерекше.

Қай класта болмасын тақырыпты меңгерту барысында саралап-деңгейлеп оқыту технологиясының элементтерін және алгоритмдерді, тақырыптық карташаларды қолданамын.

Карташалардың тиімді жақтары:

• Меңгерілмеген тақырыптарын қайталауға мүмкіндік береді.
• Формуласын еске түсіреді.
• Үлгіге сүйене отырып, деңгейлік тапсырмаларды өздігінен орындайды.
• Тақырып бойынша негізгі білімді өздігінен меңгереді.
• Өздігінен жеке жұмыс жасауға дағдыланады.
• Кез келген класта оқушылардың біліміндегі олқылықтарды (пробелы в знании) нақтылап қайталауға, бекітуге мүмкіндік береді.

Тақырыптық карташалардың құрылымы:

Бірінші бағанда – теориялық материал(ережелер, анықтамалар, формулалар және т.б )

Екінші бағанда – үлгі (үш деңгейде шығарылып көрсетіледі)

Үшінші бағанда – тапсырмалар (үш деңгейде).

Тақырыптық карташа үлгісін ұсынамын:

Көбейтудің үлестірімділік заңы,  5 сынып.

Формуласы	Үлгі	Тапсырмалар
Қосындыны санға көбейту үшін, сол санға әрбір қосылғышты жеке-жеке көбейтіп, одан шыққан көбейтінділерді қосу керек.    Айырманы санға көбейту үшін, сол санға азайғышты да, азайтқышты да көбейтіп, бірінші көбейтіндіден екінші көбейтіндіні азайту керек.	(a + b)c =ac + bc(a – b)c = ac – bc 16(2+m)=16*2+16m=32+16m	7(x+5)4(x-3)12(5+x)9(2-y)25(4-n)
	25(4-y)-76=25*4-25y-76=                       100-25y-76=24-25y	2(x+7)+4×9(3-y)+1511(x+6)+3425(4-y)-7622(y+4)-19y
	23a+4(5a-3)=23a+4*5a-4*3=23a+20a-12= 43a-12	9+2(3a-4)5b+4(b-7)16+8(5-c)29+7(2-3a)15a+2(5a-3)

Тақырыптық карташаларды әр сабақтың мазмұнына, құрылымына байланысты қолдануға болады. Ал алгоритмдерді әр тараудың басында қолданған тиімді. Алгоритмдер арқылы оқушылардың оқулықпен өздігінен жұмыс істеу дағдыларын қалыптастырады.

Қорыта айтқанда, ауыл мектебі -  ұлттық тәрбиенің көзі,  болашық  тұлғаның  қалыптастырушысы. Ал,  қоғамның  болашағы білім терең,  азаматтық позициясы айқын, мәдениеті жоғары жастарды тәрбиелеуде ауыл мектептері де өз үлесін қосып келеді. ХХІ ғасыр  терең білімнің бәсеке ғасыры. Білімді, жан-жақты, тәрбиелі, қабілетті жастар – еліміздің баға жетпес байлығы Ұстаздар жас ұрпақты  біліммен  сусындату  үшін алдына  келелі  мақсат-міндеттер қою тиіс.  Ендеше осы  ұлы  істе  жеке  тұлғаның  жан-жақты өсуіне бір кісідей  ат салысайық.