Бейнелеу өнері "Иллюстрация дегеніміз не?"

Сабақтың тақырыбы:

Иллюстрация дегеніміз не?

Сабақтың мақсаты:

а) Білімділік:                   Иллюстрация туралы түсінік беру, кейіпкерлердің бейнесін 

                                         салып үйрену, палитра арқылы қосынды түсті тауып, бояу.

ә) Дамытушылық:           Оқушылардың ой-өрісін, білімін, шығармашылық 

                                          қабілетін, сабаққа деген қызығушылығын, шеберлігін

                                          дамыту.

б) Тәрбиелілік:                Өнерді қастерлеуге, эстетикалық тәрбие беруге, 

                                          ұқыптылыққа, сұлулықты түсіне білуге, табиғатты

                                          қорғауға тәрбиелеу.

Құрал-жабдықтар, көрнекті құралдар: Бейнелеу өнеріне қажетті құрал-жабдықтар, қағаз, қарындаш, өшіргіш, бояу түрлері, және т.б.

Сабақтың өту барысы:

1.      Ұйымдастыру кезеңі.

2.      Үйге берілген тапсырманы тексеру.

3.      Жаңа тақырыпты түсіндіру.

4.      Тапсырмаларды орындау.

5.      Сабақты бекіту.

6.      Үйге тапсырма.    

Сабақтың барысы:

    Қолыңа жаңа кітап түскенде алдымен оның суреттерін қарап шығасың. Егер суреттер ұнаса, бірден сол кітапты окып шыққың келеді. Демек бұл кітапты жақсы суретші безендірген. Ондай суретшіні көркемдеуші деп атайды. Ал кітапты безендірген суреттерді иллюстрация дейді. Бұл латын сөзі және ол «жарықтандыру» деген мағынаны білдіреді. Иллюстрация гуашьпен, акварельмен, тушьпен, қарындашпен және басқа құралдармен орындалады. Олар ақ-қара немесе түрлі түсті болады. Иллюстрациялар тек кітапты безендіріп қана қоймай, оның оқырмандарға тартымды болуына да әсер етеді. Сонымен қатар иллюстрациялар кітаптың мазмұнын, кейіпкерлердің мінез-құлқы мен бейнелерін ашуда үлкен рөл атқарады. Қолыңа алған кітапты оқымай-ақ, оның иллюстрацияларын қарап шыққанда, не туралы екенін жобалап айтқан, ондағы басты кейіпкерлерді көз алдыңа келтірген сәттерің есіңде болар.

    Мына суреттерге қарап бір ертегідегі екі кейіпкерге назар аудар. Әрқайсысына мінездеме бер. Бұл ертегінің не туралы екенін болжап айта аласың ба? Көркемдеуші суретші болып жұмыс істеп көр. Бұл өте қызықты!

    Ертегілерден берілген үзінділерді оқы. Ұнатқаныңды таңдап алып, оны безендіріп көр. Суретшілердің оны қалай орындағанына қара. Өз композицияң мен кейіпкеріңді ойлап тап.

Бом! Бом! Бом! Бом!

Шыбын мен маса қон.

Қол ұстасып биле,

Қандала етік ки де.

Топ, топ, топ!

Қосыл, - деп, - бірге биге, -

Қоңыз, құртты сүйре.

Бай-бағылан ерлер,

Бас киімін сермер.

Бізбен бірге биге

Көбелекке де кел, - дер.

К. Чуковский

Аударған Оразақын Асқар

Арал жатыр теңізде,

Аралда әсем тұр қала.

Шіркеуі алтын күмбезді

Бау-бақшалы айнала.

Сарайдың алды қарағай.

Хрустальдай ақ үйлер

Жалт-жұлт етер жағалай.

Қолға үйренген ақ тиін

Секіреді ерке баладай.

А. Пушкин

Аударған Оразақын Асқар

    Мен қаланы атқылаған өте дәу зеңбіректің жанында тұрдым да, оқ зеңбіректен атылып шыққанда, оның үстіне секіріп мініп алып, алға зымырай жөнелдім. Бәрі бірауыздан айқай салды:

             - Жарайсың, жарайсың, барон Мюнхгаузен!

                                                                                  Р. Распэ

   Сахнадан осы шуды түгел естіген, түрі жан шошырлық адам шықты, оған қарағанда қорқыныштан сілейіп, қатып қалуың мүмкін. Таралмаған қалың сақалы еденде сүйретіліп, көзі алақандай болып айналған, үлкен ауызындағы тістері сақылдайды, құдды адам емес, қолтырауын сияқты. Қолына жеті өрімді қамшы ұстаған.

                                                                        А. Толстой

Өз біліміңді тексер.

1. Қағаз парақ өлшемі туралы не білесің? Салынған сурет пен парақ өлшемінің арасында қандай байланыс бар?

2. Қағаз парақтың пішімі туралы айтып бер. Салынған сурет пен парақ пішімінің арасында қандай байланыс бар?

3. Сызықтық перспективаның ережелерін айтып бер.

4. Қандай композицияларды ашық немесе жабық деп атайды? Мұндай композициялар туралы не айта аласың?

5. Композициядағы тепе-теңдік деп нені айтады? Төмендегі схемаларға назар аудар. Қайсы композицияны тепе-тең деп атай аласың? Өз жауабыңды түсіндір.

6. Суретші композициядағы басты бөлікті көрсету үшін қандай тәсілдер колданады?

7. «Иллюстрация» сөзі қандай мағына береді? Көркемдеуші-суретшінің атқаратын жұмысы қандай?

8. Пропорция дегеніміз не? Піл, жылқы, пингвин, аққу, түйеқұс, т.б. жануарлар мен құстардың пропорциясы туралы айтып бер.

Үйге тапсырма беру: Өзіңі ұнайтын ертегі кейіпкерлеріне иллюстрация жаса.