Ш.Бақтыбаева
Жалағаш
ауданы,
Ақсу ауылы,
№116
орта мектептің
химия
пәні мұғалімі
Химиялық білім мектеп
оқушыларын келешекте қандайда бір мамандық алуға икемдеп,
өмірден өз орнын табуға бейімдейді.
Химиядан қазіргі заман талабына
сай терең әрі тиянақты білім алғысы келетін жас ұрпақты оқыту үшін қалыпты
жағдайдағы химия сабағы мен оқыулықтағы материалдар аздық етеді.
Мектепте сыныптын тыс жұмыс
жүргізудің өзіндік ерекшелігі- оқушы сабақтан тыс жұмыста алған теориялық
білімін толықтырады және оны іс жүзінде сынақтан өткізе алады .Сондықтан да
оқушылар сыныптан тыс уақытта білімдерін өз бетінше толықтыруға мүмкіндік
алады.
Сыныптан тыс жұмыстар белгілі
бір мақсатқа бағытталып, арнайы бағдарламамен жүргізіледі. Ұстаз оқу-тәрбие
жұмысы барысында сабақ пен сыныптан тыс жұмысты өзара тығыз байланыстыруы
тиіс. Алынған теориялық білімді пысықтау үшін қоғамдық пайдалы
еңбекпен,бұқаралық ,қоғамдық ,көпшілік іс-шаралармен айналысуы ,танымдық ойын
үлгілерін өткізу арқылы оқушылардың қиялына қозғау салуы әрі пәнге қызықтыруы
қажет.
Сыныптан тыс жұмыстардың мақсаты- мектептегі басқа да оқу, тәрбие жұмыстары
тәрізді еңбек, адамгершілік, экономикалық, эстетикалық ,экологиялық т.б.
тәрбиелерді кешенді түрде жүргізумен бірге химия пәні бойынша терең білім
беріп, оқушының жалпы білімін дамыту болып табылады.
Жүру барысы.
Міне, біз бүгін сол химияны жете меңгеру үшін 10-сыныптар
арасында «Білімді мыңды жығар» сайысын өткізбекшіміз.Сайысымыз 8 кезеңнен
тұрады.
Бүгінгі
сарапшыларымыз:
1. Мектеп
директорының ғылыми жөніндегі орынбасары: Б.Сариева.
2. Мектеп
директорының бағдарлы жөніндегі орынбасары: А. Елеусінов.
Ендеше
сайыскерлерімізді ортаға шақырып, сайысымызды бастаймыз.
«Білімді
мыңды жығар»
«Болашақтың есігін
ашатын
бес кілттің бірі –
білім ошақтары».
Н.Ә.Назарбаев
Физика – математиканың
оң қолы болса,
химия – оның көзі
М.Л. Ламаносов
Мақсаты:
vОқушының танымдылығын
арттыру
vҚосымша әдебиетпен жұмыс жүргізу дағдысын
қалыптастыру vбілімге
деген қызығушылығын арттыру v
зерттеу дағдысын
қалыптастыру
vОқушының қызығушылығын арттыру
Химияны оқу парыз
әркімге,
Оқиды оны барлық елде,
әр тілде.
Химияның оқыңдар әр
бөлімін,
Кездесер ол алдарыңнан әр күнде
1
Жоспары:
1.Таныстыру
2.Бәйге
3. Ғажайып жетілік 4.Суретке
қарап
болжау
5. Химиялық эстафета 6.
Ойлы оза
біледі!
7.Зерде 8.
Топтан топқа
9.Қорытынды.
І.Әр топ өздерін қысқаша таныстырып өтеді.
ІІ.Бәйге
бөлімі: Ең
қиын жарыстың бәйге келді,
Мықтылары ортада, шықсын енді
Тез жауап бер, ойланыпп тұрып қалма,
Осы ойыннан көрейік ерен ерді.
1-топ
1.Сүйекті қаптайтын элемент. (кальций)
2.Атом - молекулалық теория негізін қалаушы (М.В.Ломоносов)
3.Периодтық кестеде неше период бар? ( жеті)
4.Тыныс шығарғанда шығарылатын газ ? (көмір қышқыл газы)
5.Алғашқы көмекке пайдаланылатын бейметалл ? ( иод)
6.Ең жеңіл металл ( литий)
7.Тұз қышқылының формуласы (HCI)
8.Хлорды қай жылы, кім ашты ? (1774 ж. Шееле)
9.Сөндірілмеген ( кальций оксиді)
10.Суда ерімейтін негіздер қалай аталады? (негіздер)
2-топ
1.Қарын сөлінің құрамындағы қышқыл ( тұз қышқылы)
2.Бейорганикалық қосылыстардың төрт класын ата (
оксидтер,негіздер, қышқылдар, тұздар)
3.Зат мөлшерінің өлшем бірлігі ( моль)
4.Қанның құрамына кіретін металл ( темір)
5.Хлордың салыстырмалы атомдық массасы ( 35,5 )
6.Күкірт қышқылының формуласы ( H2SO4)
7.Иодты қай жылы, кім ашты? ( 1811 ж. Крутуа)
8.Отынның жануы қандай құбылыс ? ( химиялық)
9.Қышқылдармен де, негіздермен де әрекеттесетін гидроксидтер (
амфотерлі)
10.Бірінші рет сутекті таза күйінде алған кім ? (Г.Кавендиш)
2
ІІІ. Ғажайып жетілік
1.Қандай оксидтер тобына жатады ? Na2O,
К2О, CaO. жауабы: \Негіздік.\
2.Қандай оксидтер тобына жатады ?Н2O,
СО2, SO3. жауабы: \Қышқылдық.\
3.Қайсысы артық? Н2SO4,
H2СО3, SO3, HСl. жауабы: \ SO3
\
4.Қайсы оксидтер сумен белсенді әрекеттеседі ? жауабы:
|
Fе2O3
|
CaO
|
Al2O3
|
|
ZnO
|
Ag2O
|
CO2
|
|
SO3
|
BaO
|
K2O
|
5.Оксидтердің жай заттардан түзілуі қандай реакция типіне жатады?
•Қосылу; •Айрылу;
•Орын басу;
жауабы:
Қосылу реакциясы 2Н2 + О2
= 2Н2О
6.Тыныс алғанда түзілетін газ
жауабы:
Көмірқышқыл газы CO2
7.Негіздердің жалпы формуласы?
жауабы:
Me(OH)n
8.Артығын тап ? NaOH, KСl, Na2SO3,
BaCl2.
жауабы:
NaOH натрий гидроксиді , сілті.
9.Бұл элемент болмаса Жер бетінде тіршілік тоқтайды
жауабы: Оттек.
10.Калий гидроксиді ерітіндісімен әрекеттеседі:
а) СО2 б) H2S
в) Са(ОН)2 г) Cu д) NaNO3 e)
Mg жауабы: а,б.
11.Барлығы түгел негіздерге жататын қатарды тап:
а) Fe2O3,
ZnO, Cu(OH)2 б) Ba(NO3)2,
Ba(OН)2, Н2SО4
в) КОН, Fe(OH)3,
NaОН г) Zn(OН)2, Нcl, H2O жауабы:
в.
3
12.Сәйкесін тап:
1.Негіздер А. КОН
2.Сілтілер B. Сu(OH)2
С. NaOH
D. Ni(OH)2 жауабы:
1-А,С. 2- В, D.
.
13 .Нейтралдау реакциясы
дегеніміз....
жауабы: Негіздер
мен қышқыл арасында жүретін реакция
14. 1) Әлсіз қышқылдарды көрсет: HNO3,
H2SO4, HCl, H2CO3
2) Қайсысы екі негізді: HI, HBr, HF ,H2S
жауабы: 1 .Күкіртсутек қышқылы- H2S
.
2. Көмір қышқылы - H2CO3
15 . Патша арағы деген не?
жауабы: Патша арағы —1көлем азот, 3көлем
тұз қышқылының қоспасы
16. Қышқылдарды тап: H2CO3,
KOH, H2SO4 ,
NaNO3, HNO3, CaCO3:
жауабы:
H2CO3, H2SO4 , HNO3:
17 .Қышқылдарды сәйкестендір:
H2SO3
күкіртсутек жауабы: H2SO3
Күкіртті
H2S кремний
H2S Күкірсутек
H2CO3 азотты H2CO3
Көмір
Н2SiO3 күкіртті H2SiO3
Кремний
НNO2 фосфор
HNO2
Азотты
H3PO4 көмір H3PO4
Фосфор
18. Сау адамның асқазанында қандай қышқыл бар?
жауабы: Тұз қышқылы
19. Тұздар қатарын тап!
1) НСl, NaCl,
HNO3
2) H2SO3,
К2SO4, H2S
3) Ca(OH)2,
H3PO4, Ca3(PO4)2
4) Na2SO4,
NaNO3, КNO3
жауабы: 4
20 .Ерігіштікке орай әрбір қатардағы артығын
тап!
А. N aCl KNO3 Li3PO4
CaCO
В . СuS K2SO4
BaSO4 MgCO3 жауабы: А. CaCO3
– ерімейтін тұз
В. K2SO4 – – еритін тұз
4
21.
Тамаққа дәм беретін тұз жауабы: натрий хлориді
22 . Суда еритін тұздар қатарын тап? Жауабы:
|
FеCl2
|
Ca(NO3)2
|
AlCl3
|
|
ZnSO4
|
AgNO3
|
BaCO3
|
|
BaSO3
|
BaSO4
|
KNO3
|
23.Атын ата: Ca(NO3)2,
K2SO3, Li2CO3,
CuSO4.
Жауабы: кальций нитраты, калий сульфиті , литий
карбонаты , мыс сульфаты
24. Асқазан
қыжылын басатын тұз Жауабы: Ас содасы
ІҮ. Суретке
қарап болжау .
.Бірнеше суреттер беріледі. Қандай сурет екенін ажырату және
сол сурет туралы толық мағлұмат беру.
Ү. Химиялық эстафета .
Реакцияны жүзеге асыр.
Жауабы:
Жауабы:
5
ҮІ. Ойлы оза біледі !
1 .CaO дегі Ca- дің массалық үлесі?
Жауабы: 28,5%
2. 54г
суда қанша моль бар? Жауабы: 3 моль
ҮІІ. Зерде.
1. Қан құрамында
кездесетін элемент Жауабы: темір
2. Иісі, түсі, өңі жоқ
Табиғатта онсыз өмір жоқ
Өсімдік егер көп болса
Денсаулыққа пайдасы көп
Жауабы: оттегі
ҮІІІ.Топтан топқа.
Бұл кезеңде мұғалім 2 топқа алма-кезек сұрақ қояды, жауап берген
топ жауапқа байланысты мақал-мәтел құрастыруы керек.
1.СаО молекулалық массасы қай элемент атомына сәйкес келеді?
\Темір/
Мақал: Темірді қызған кезде соқ
2.Б топшада орналасқан с.а.м.108 болатын элемент? \Күміс \
Мақал: Тағасының күмісіне мақтанба, атыңның жүрісне мақтан.
3.Н2О / Су/ Мақал:Су ішкен құдығыңа түкірме.
4. ІҮ А топшасындағы рет саны 82 болатын элемент?
/Қорғасын\
Мақал: Қойдың сүті қорғасын, қойды ұрған оңбасын.
5.Қанға қызыл түс беретін металл? /Темір\
Мақал: Ағаш кессең ұзын кес қысқартуға оңай, темір кессең қысқа
кес, ұзартуға оңай.
6.Темірдің маңызды құймаларын ата? \Шойын, болат/
Мақал: батыр майданда шынығады, болат қойнауда шынығады
ІХ.Қорытынды.
Білім деген биік шың,
Бақытқа сені жеткізер.
Білім деген ақылшың,
Қиындықтан өткізер.
Жастықтың оты қайдасың,
Жүректі түртіп қозғамай.
Ғылымның білім пайдасын,
Дүниенің көркін болжамай.
Абай.
6
Әділ-қазылардың берген шешімімен барлық кезең бойынша қорытынды ұпайлар
есептеліп «Білім жұлдыздары” анықталып, саысқа қатысқан оқушылар мақтау
қағаздарымен марапатталады. Бүгінгі сайысымызды А.Құнанбайдың өлең жолдарымен
аяақтамақшымыз. Өз білімдеріңіз арқылы еліміздің тіреуі болар азаматтары
болыңыздар.бүгінгі сайысқа қатысқан оқушыларымызға үлкен рахымет айтамыз.
7
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.