Биология пәні бойынша ашық сынып сағат жоспары "Дәрумендер және олардың маңызы"

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ, БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ, ШЫҚЫС ҚАЗАҚСТАН ОБЛЫСЫ,

КҮРШІМ АУДАНЫ, КҮРШІМ АУЫЛЫ, «Н.ОСТРОВСКИЙ АТЫНДАҒЫ №4 КҮРШІМ ОРТА МЕКТЕБІ» КММ

Ашық сынақ сабағы

8 – сынып

Пәні: Биология

Тақырыбы:

Жауапты: Биология пінінің мұғалімі – Қалибеков С.М

2015-2016 оқу жылы

Сыныбы: 8 - сынып

 Пәні: Биология              

 Мұғалім: Қалибеков С.М.

Сабақтың тақырыбы: «Дәрумендер және олардың маңызы»

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға, адам ағзасына қажет дәрумендер туралы ақпараттар бере отырып, олардың ағзадағы  маңыздылығын ұғындыру, дәрумендердің жетіспеуінен организмде болатын өзгерістерімен таныстыру. Оқушыны өздігінен оқып, ой-өрісін тереңдетуге баулу,ізденіске жетелеу. Өздігінен жұмыс істеуге, ойлауға, сұрақ қоюға  дағдыландыру, өзін-өзі бағалуға үйрету, өз бетінше білім алуға тәрбиелеу. Денсаулық кепілі – тамақтану мен СӨС екендігі туралы тәрбиелік білімдерін жетілдіру.

Сабақтың міндеттері: Ұжыммен жұмыс істеуді, дәрумендер (витаминдер) жайлы біледі. Топпен жұмыс жүргізеді, бірінің пікірін бірі тыңдай алу қабілеттері дамиды. Сабақ барысында алған теориялық білімдерін топ ішінде талқылап, практикада қолдана білуді түсінеді. Логикалық ойлауы дамиды. Денсаулығының қымбаттығын түсінеді.

Әдіс-тәсілдері: Модульдық және ұжымдық оқыту технологиялы, ой шақыру стратегиясы, кластер, топтық жұмыс.

Сілтеме:  Мұғалімге арналған нұсқаулық, интернет, «Биолог» журналы.

Ресурстар:  Оқулық, слайд,  маркер, стикер, кестелер, тест, ватман.

№	Сабақ кезеңдері	Уақыт	Мұғалімнің әрекеті	Оқушының әрекеті	Күтілетін нәтиже	Бағалау
1.	Ұйымдастыру	3 мин	«Шаттық шеңберін» құру: оқушылар бір-біріне жылы лебіздерін білдіріп, әр оқушының жақсы қасиеттерін айту арқылы сыныпта оқушылар арасында еркіндік атмосферасын орнату. Топқа бөлу. «Қоректік заттар».	Бір-біріне жылы лебіздерін білдіріп, жақсы қасиеттерін айтады.  «Қоректік заттар» түрлері арқылы топқа бөлінеді. 1-топ: «Бейорганикалық заттар» (Ca, N, H2O) 2-топ: «Органикалық заттар» (көмірсу, май, нәруыз)	Оқушының сабаққа деген ынтасы артады
2	Үй тапсырмасын сұрау	5 мин	«Сұрақты ұстап ал»  тәсілі. Оқушыларға доп лақтыру арқылы бір-біріне өткен тақырып бойынша сұрақтар қояды. Алдымен өзім сұрақ  қоямын. Ұстап алған оқушы жауап береді. Ары қарай оқушылар өздері жалғастырады.	Оқушылар сұраққа жауап береді.  Сұрақ қояды.	Оқушылардың білімдері байқалады. Сұрақ қою дағдысы қалыптасады.	Дұрыс жауапқа бір балл. Күлегіш бере отырып бағалаймын.
3	Жаңа сабақ	3 мин.	"Миға шабуыл" 1. Кез келген тірі организм үшін қоректенудің маңызы қандай? 2. Біз энергияны  қайдан аламыз? 3. Органикалық заттардың ішіндегі маңыздысы  қайсысы деп ойлайсындар? 4 .Седерге таныс  ақуызды көз алдыларыңа елестетіп көріп, түсінік бере  аласыңдар ма?	Оқу құрал жабдықтарын дайындайды. Сұраққа жауап береді. Топқа бөліне отырып, сұрақтарға жауап іздейді. Бір-біріне әңгімелеп талқылайды.	Оқушылардың бұрынғы білімдері мен логикалық ойлаулары байқалады.	Бағалау критерийі: Сұраққа жауап 1күлегіш – 1 балл
		20 мин	1. Жаңа сабақты хабардау. 2. Жаңа сабақты игеру. А) Витаминдердің маңызы туралы айту. (№1-2 слайдтар) Ә) Витаминдердің топтары мен түрлері туралы айту.(№ 3-3 слайдтар) Б) Тағам өнімдеріндегі витаминдерді сақтау жолдары. (№ 3-3 слайдтар)	Жаңа ақпараттарды тыңдайды. Жаңа термин сөздерді дәптерлеріне жазып отырады. Сұрақтары болса, мұғалімге қол көтеру арқылы қойып, жауаптарын алып отырады. Мұғалім қойған сұрақтарға жауап қайтарады.	Ынтымақтастықта жұмыс істеу дағдылары қалыптасады. Бірінің пікірін бірі тыңдайды. Достық, ұжымшылдық қасиеттері дамиды.	Сұраққа жауап 1күлегіш – 1 балл
4	Бекіту	10 мин	Тест	Жауапты топ болып табады.	Диалогқа түсу арқылы ауызекі сөйлеу дағдылары дамиды.	Сұраққа жауап 1күлегіш – 1 балл
5	Рефлексия	2 мин	1. Кері байланыс.  «Бас  бармақ» әдісі. Бас бармақ жоғары қараса , онда   ... Мен түсіндім Бас бармақ  көлденең   қараса ...  Мен түсінгендеймін Бас бармақ  төмен қараса ... Мен түсінбедім. 2. Сұрақтар  салынған қорап.  Сыныпта  оқушылар осы қорапқа өздері түсінбеген сұрақтарын  салып  қалдырады, ол сұрақтар келесі  сабақта  талқыланады.	Ойларын жүйелейді, қорытындылайды, Сұрақ жазады.	Кері байланыс арқылы оқушылардың бүгінгі сабақ туралы ой пікірі байқалады. Сұрақтар арқылы оқушыларға түсініксіз сұрақтарды білу  және анықтау.
6	Үйге тапсырма	2 мин	Үй тапсырмасын тақтаға жазу, нұсқау беру. Оқушыларды жинаған күлегіштеріне қарай бағалау.	Күнделіктеріне үй тапсырмасын жазады. Үй тапсырмасын орындауды түсініп алады.		Оқушылар-ды жинаған күлегіштеріне қарай бағалау.

Витаминдердін латынша   белгісі   жөне аттары	Негізгі қоры	Витаминдердін физиологияльщ   әсері
С (аскорбин қыш.)	Бұрыш, аскөк, көк-жуа, кызан, қырық-кабат, картоп, лимон, күлпынай,   итмұрын	Организмде тотығу-тотсыз-у реакциясының өтуіне қатьтса-ды. Бұл реакция жүрмесе, ас-тын сіңімділігі төмендейді. Қан тамырларының жұмысын нашарлатып, құрыққұлақ, ауруына ұшыратады,   тіс  түбі  қанайды
В1   (тиамин)	Бидай, бүршақ, ба-уыр,   бүйрек,   жүрек.	Көмірсу, нәруыз, май, зат алмасуға қатысады. Ас қорыту мүшелерінің сөл бөлуін арттырады, жүректін жұмысын жақсартады. Жетіспесе бери-бери ауруына ұшыратады, соның әсерінен жүрек, асказан жұмысы   бұзылады
В2   (рибофлавин)	бидай, бұршак, ба-уыр, бүйрек, жүрек, ет,   сүт,   жұмыртқа	ұрықтың ж\е баланың өсіп, дамуына әсерін тигізеді. Жетіспегенде ересектерде көздін мөлдір қабықшасы қабынып, катаракта ауруына ұшырайды. Ауызда сілекейдің бөлінуін баяулатады
В5   (пантотен)	Бидай, бұршақ, кар­топ, бауыр, жұмыртқа, теңіз ж\е мұхит балықтары	Май қышқылдарын, бүйрек безінің гормондарын, ацетил-холинді түзу үшін керек. Жеті-пегенде адам елсізденіп, тез шаршайды, басы айналып, терісі жарылады. Ауыздың шырышты қабықшасы бұзылып, жүйке  ауруына  ұшырайды
В6   (пиридоксин)	Бидай, бұршақ, сыр, сиыр еті, бауыр, кой еті,   теңіз   балыктары	Нәруыз алмасуына, ферменттердің түзілуіне қатысады. Аминкышкылдарының алмасуын реттейді. Жеткіліксіз жағдайда қояншық, селкілдеу, қаназдық.   пайда   болады
Вс   (фолий   кышкылы)	Салат, қырыққабат, асжапырақ, қызан, сәбіз, бидай, қараби-дай, бауыр, бүйрек, сиыр  еті,   жұмыртқа. ішектегі микроорга-низмдер   тузедд	Нуклеин қышкылдары мен аминқыш. түзуге әсер етеді Хромосомаларда клеткалардың көбеюіне де негізгі жағдай жасайды.   Қанның түзілуін жақ сартып, реттейщ. Жет1спегенде — каназдык ауруы  пайда   болады
В12  (цианкобаламин)	Балықта, сиыр бауырында ж\е бүйре гінде болады. ішектегi микроорганизмдер тузеді	Карын сөліндегі нәруызбен қосы-лады. Кан жасауға әсер етеді. Жетіспегенде — қаназдық ауруына   ұшырайды
РР   (никотин   қышқылы)	Сиыр еті, бауыр, бүй-рек, жүрек, албырт балығы,   майшабақ	Клетканың тыныс алуына, зат алмасуға, ас қорыту мүшелер. жұмысына, бауырдың қызметне    тигізеді
А   (ретинол)	Мал майлары, ет, ба­лық,   жұмыртқа,   сүт	Көзге ж\е көбеюге есер етеді. Жетпегенде — көз ауырады ж\е   бойдың   өcyi   баяулайды
D   (кальцийферол)	Балықтың уылдырығы, теңіз балығы, сүтқоректілердің бауыры, құс еті,	Кальций мен фосфор тұздарының алмасуын реттейді. Жетіспегенде — бұл түздар азайып, сүйектің құрамы бұзылып, мешел   ауруы   пайда   болады.
E   (токоферол)	Өсімдік майы, көк-өністің жасыл жапы-рақтары,   жұмыртқа	Эритроцттер қабықшасының бұзылуынан сақтайды. Жетіспегенде — қаңқа бұлшық етінің бұзылуына, жыныс безінін әлсізденуіне себепші   болады
К   (филлохинон)	Асжапырақ, қырық қабат,   қызан,   бауыр	Қанның дұрыс ұюына әсер етеді
Н (биотин)	Асбұршақ, түсті қы-рыққабат, саңырауқұлақ, бидай, жұмыртқаның сарысы, бауыр, бүйрек,  жүрек	Тері қабатын түзеді, жетіспегенде — ақтаңдақ пайда болып, биотин авитаминозы пайда болады. Дерматит ауруына   ұшырайды