Биология пәнінде 8сынып ҚМЖ

Түркістан облысы Ордабасы ауданы

Темірлан елді мекені «Батсу» негізгі

орта мектебі биология пәні мұғалімі

Балабек Ұлдархан Тілләбекқызы

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: 8.1В Молекулалық биология (3 сағат						Мектеп: «Батсу» негізгі орта мектебі
Күні:						Мұғалімнің аты-жөні: Балабек Ұлдархан Тілләбекқызы
Сынып: 8 сынып						Қатысқандар саны.:		Қатыспағандар саны:
Сабақ тақырыбы			Нәруыздар, қасиеттері мен қызметтері.
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары			8.4.1.3 нәруыздардың қасиеттері мен биологиялық қызметтерін сипаттау.
Ойлау дағдыларының деңгейлері			Білу және түсіну , қолдану.
Сабақ мақсаттары			Барлық оқушылар:  Нәруыздардың қасиеттері мен биологиялық қызметін біледі,маңызын сипаттайды. Көптеген оқушылар: Нәруыздардың қасиеттері  түсінеді. Кейбір оқушылар: Нәруыздар, қасиеттері мен қызметтері арасындағы айырмашылықтарын анықтай алады.
Бағалау  критерийлері			Нәруыздардың  қасиеттері мен биологиялық қызметтерін анықтау.
Тілдік мақсаттар			Оқушылар орындай алады: алдымен жазбалар жасай алады (оқылым және жазылым ), содан соң терінің құрылысы ,кызметі туралы бір немесе бірнеше ережелерін жазады (жазылым дағдылары)  Пән лексикасы мен терминологиясы: ДНК,РНК,биополимер,аминқышқылдар,ферменттер,антиденелер, оссейн,коллаген Сыныптағы диалог/жазу үшін қажетті сөз тіркестері:   1.Нәруыздар ыдыраған кезде қанша энергия түзеді.   2.Нуклеотидтер өзара  қандай буындары арқылы  байланысады.  3.Улы  қасиеті бар  нәруыздар қалай аталады.
Құндылықтарға баулу			1)                  Индустрияландыр мен инновацияларға негізделген экономикалық өсу. Өз бетімен ізденуге дағдыландыланады,шығармашылықпен жұмыс жасауға қалыптасады.
Пәнаралық байланыстар			Химия-  нәруыздардың реаккцияларын құрастыру. География-  табиғаттағы алуан түрліліктің сақталуын қамтамасыз етеді.
Алдыңғы білім			7.4.1.2 тірі ағзалар тіршілік әрекеттері үшін микро  және макро элементтердің рөлін сипаттау.
Сабақ жоспары
Сабақтың жоспарланған кезеңдері	Сабақтағыжоспарланғаніс-әрекет								Ресурстар
Сабақтың басы	Ұйымдастыру кезеңі. Сәлемдесу. Оқушыларды түгелдеу. Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру I. «Қоқыс жәшігі» Қағаз бетіне оқушылар бойындағы  жаман қасиеттерін жазады,сонан соң оны мыжып қоқыс жәшігіне тастайды.Оқушылар бойындағы жаман қасиеттен құтылғаннан соң,жақсы көңіл күймен отырады. II.Топқа бөлу: «Картамен топқа бөлу» әдісі Оқушылар санына қарай ойын карталары таратылып беріледі. Оқушылар картаның түсіне қарай 4 топқа бөлінеді. Топтардың атаулары да карта түсіне (масти) карай  аталады: «Қарғалар тобы»,  «Шыбындар тобы», «Қиықтар тобы», «Тапалар тобы». III.Үй тапсырмасын сұрау: «Кезбе тілші» әдісі арқылы пысықтаймын. 1. Көмірсулар жасаушаның қандай заттар? 2.Көмірсулар жасушасы қандайқызмет атқарады? 3.Майдың құрамындағы элементтерді атаңдар,олар жасушада қандай қызмет атқарады?  4.Көмірсулардың құрамындағы элементтерді атап,оларға нелер жататынын, қасиетін,жасушадағы рөлін түсіндіріңдер? «Смайликтер» арқылы оқушылар бір-бірін бағалайды								А4 Ойын картасы.
Сабақтың ортасы	Оқушылар  макро- және микро элементтер мен қоректік заттардың жеткіліксіздігімен байланысты өсімдіктерде болатын  аурулар туралы өз ойларын айтатын болады. IV.Жаңа сабақ Қызығушылықты ояту сабақ тақырыбы мен мақсатын анықтау  үшін Тағамның, оның ішінде жұмыртқаның, бидайдың құрамында көптеп кездесетін қандай органикалық зат? Нәруыз әр түрлі қасиеттермен ерекшеленеді. Сол қасиеттердің бірі нәруыздың суда ерігіштігінің әр түрлі дәрежеде болуы. Нәруыздардың көбісі суда жақсы, кейбіреулері нашар ериді, ал кейбір нәруыздар ерімейді. Нәруыздың екінші бір қасиеті − сыртқы орта жағдайларының әсеріне төзімділігі біркелкі болмайтындығында. Нәруыз молекуласының тағы бір қасиетіне оның әр түрлі әсерлерден табиғи құрылымының өзгеруі жатады. Бұл құбылысты денатурация деп атайды. Нәруыздың организм тіршілігіндегі маңызы өте зор болғандықтан алуан түрлі қызмет атқарады. Құрылыс қызметі. Жасуша мен цитоплазма органоидтерінің мембраналары нәруыз молекуласынан тұрады. Тасымалдау қызметі. Қанның құрамында жасушаның мембранасы мен цитоплазмасын және ядроның арасын байланыстыратын ерекше тасымалдаушы нәруыз болады. Қозғалыс қызметі. Организмнің қорғаныс қызметіне бұлшық еттің талшығы мен ұлпалардың түрлі жиырылғыштық жүйесіне әсер ететін арнайы нәруыздар қатысады.          Қыздыру, радиация, ортаның өзгеруі, кейбір химиялық әсерлерден, шайқап сілкуден белок денатурацияланады. Жұмыртқаны пісіргенде альбумин белогының, сүт ашығанда казеиннің ұюынан, олардың кеңістік құрылымдары бұзылады. Шашты химиялық бұйралаудың, теріні илеудің негізінде де белоктардың денатурациялануы жатады. Қыздырғанда денатурацияланатын немесе айырылып кететін болғандықтан, белоктардың нақты балқу температуралары болмайды. Кейбір белоктар, мысалы, тауық жұмыртқасының белогы суда ериді, кейбіреулері суда ерімейді. Химиялық қасиеттері Құрамы мен құрылысы күрделі болғандықтан, белоктардың қасиеттері де алуан түрлі. Олардың құрамында әр түрлі химиялық реакцияларға түсетін функционалдық топтар бар. V.Топтық жұмыс. Оқушылар  алдына  төмендегі  суреттер таратылып беріледі.Оқушылар топ болып суретпен жұмыс жасайды. 1. Суретке назар аударыңыз. Нәруыздарға атау беріңіз және  биологиялық қызметін сипаттаңыз.                                             А.              В.               С.                                D. А.________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________ В.________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________ С.________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________ D.________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________  Дескриптор Білім алушы  - А, В, С және D суреттерді пайдаланып, нәруыздарға атау береді; - А, В, С және D суреттерді пайдаланып, нәруыздардың  қызметін сипаттайды.  «Бағдаршам» арқылы мұғалім бағалайды VI. Лездеме сұрақтар әдісі. 1.« Органикалық химия» терминін алғаш енгізген ғалым. И. Я. Берцелиус 2. « Органикалық» деген термин қандай сөзден шыққан. организм 3. Органикалық қосылыстар саны бейорганикалық қосылыстардан аз ба, көп па? көп 4. Көмірсутектер қандай элементтерден тұрады? көміртек, сутек 5. Органикалық заттардың құрамына мына элементтердің қайсысы кіреді? C, H, O, N, S 6. Органикалық заттардың жіктелуі туралы не білесіңдер? Органикалық заттар қаныққан көмірсутектер, қанықпаған көмірсутектер және ароматты жіктеледі. Мұғалім мадақтау ауызша бағалайды VII. Анаграмма әдісі Мына сөздерден органикалық сөздерді құрастыр: 1. тсекіуркмө (Көмірсутек) 2. лсуберцие (Берцелиус) 3. анқыақнқ урктеөміск (Қаныққан көмірсутек) 4.ретфмернте (Ферменттер) Оқушылар өзара бағалайды VIII.«True & Fаlse» немесе «Шын және Жалған» әдісін пайдаланамын. 1.Полимерлер молекуласы қарапайым заттардан тұрады.(Ш) 2.Нәруыздың  молекуласын зщерттеген  А.Браконно.(Ж) 3.ДНҚ-ның 5 нуклеотидерден турады.(Ж) 4.РНҚ-ның 3нуклеотидерден турады.(Ж)								АКТ Суреттер Тапсырма
Сабақтың соңы		IX. Рефлексия.Кері  байланыс . "Бес саусақ" әдісі . 1.«Бас бармақ»- басты мәселе. Бүгінгі сабақта ең құнды мәселе не болды? 2. «Балалы үйрек»- бірлесу. Қалай жұмыс жасадым, кімге көмек бердім, кімді риза жасадым? 3. «Ортан терек»- ойлану. Мен бүгін білім мен тәжірибе алдым? 4.  «Шылдыр шүмек»-шынайылық. Сабақ маған ұнадыма? Неліктен? 5.Кішкентай бөбек-шешімдер. Үй тапсырмасы: Нәруыздың  белгі беру, жылу оқшаулау  барысындағы қызметін анықтап, зерттеп келу.							Бес саусақ А5
Саралау –оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілетіжоғарыоқушыларғақандайміндетқоюдыжоспарлапотырсыз?					Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?		Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы
Саралау жүргізетін кезде  оқушылар дереккөзін пайдаланады, жұмыс жүргізеді. Топтық жұмыста көпшілік оқушылар әртүрлі суреттерді талқылайды, сипаттайды. Мұғалім көмегін қажетететін  оқушыларға тапсырманы орындауда түрткі болатын, жетелеу сұрақтарын қоя отырып, қолдау көрсетемін					Топтық жұмыста суретпен жұмыс және True&False  әдісі арқылы айтылым дағдылары қалыптасып,  оқушылардың бірлескен әрекетін бақылау, бойынша жетістіктерін айқындау. Оқушылардың дағдысының қалыптасуы және білімді меңгеру деңгейі туралы ақпарат алу үшін кері байланыс ұсыну, оқушыларды ынталандыру үшін қалыптастырушы бағалауды жүргізу. Жеке жұмыста  дескриптор жүреді		Сыныпта еркін қозғалу, өзара ақылдасу ,көмектесу,көмек сұрау,оқушыларөзара ынтымақтастықта жұмыс жасап,тиімді оқу ортасы қалыптасады.
Сабақ бойынша рефлексия Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған  ба? Оқушылардың барлығы ОМ қолжеткізді ме? Жеткізбесе, неліктен? Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме? Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма? Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?				Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанда берілген сұрақтарға жауап беріңіз
Жалпы баға Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1: 2: Сабақтыжақсартуға не ықпалетеалады (оқытутуралы да, оқутуралы да ойланыңыз)? 1: 2: